1/87
TÜRKİYE
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulunun 27.11.2007 gün ve 2007/12937 sayılı kararı ile resmi gazetenin 19.12.2007 gün
ve 26735 sayılı sayısında yayınlanan “Binaların yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’’ ve
Bakanlar Kurulunun 10.08.2009 gün ve 2009/15316 sayılı kararı ile resmi gazetenin 9.09.2009 gün
ve 27344 sayılı sayısında yayınlanan “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümleri…
Resmi Gazete 19 Aralık 2007 Çarşamba Sayı : 26735
Resmi Gazete 9 Eylül 2009 Çarşamba Sayı : 27344
Karar Sayısı : 2009/15316
Ekli “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in
yürürlüğe konulması; Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının 8/7/2009 tarihli ve 2313 sayılı yazısı üzerine, 7126 sayılı Sivil
Savunma Kanununun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 10/8/2009 tarihinde kararlaĢtırılmıĢtır.
Abdullah GÜL
CUMHURBAġKANI
Recep Tayyip ERDOĞAN
BaĢbakan
C. ÇĠÇEK B. ARINÇ A. BABACAN M. AYDIN
Devlet Bak. ve BaĢb. Yrd. Devlet Bak. ve BaĢb. Yrd. Devlet Bak. ve BaĢb. Yrd. Devlet Bakanı
H. YAZICI F. N. ÖZAK M. Z. ÇAĞLAYAN M.V. GÖNÜL
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı V.
E. BAĞIġ S. A. KAVAF C. YILMAZ S. ERGĠN
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakanı
M. V. GÖNÜL B. ATALAY A. DAVUTOĞLU M. ġĠMġEK
Milli Savunma Bakanı ĠçiĢleri Bakanı DıĢiĢleri Bakanı Maliye Bakanı
N. ÇUBUKÇU M. DEMĠR R. AKDAĞ B. YILDIRIM
Milli Eğitim Bakanı Bayındırlık ve Ġskân Bakanı Sağlık Bakanı UlaĢtırma Bakanı
M. M. EKER Ö. DĠNÇER F. N. ÖZAK T. YILDIZ
Tarım ve KöyiĢleri BakanıÇalıĢma ve Sos. Güv. BakanıSanayi ve Ticaret Bakanı V.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
E. GÜNAY V. EROĞLU
Kültür ve Turizm Bakanı Çevre ve Orman Bakanı
2/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
1) BĠRĠNCĠ KISIM: Genel Hükümler, Binaların Kullanım ve Tehlike Sınıfları:
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar :
MADDE 1 – Amaç …………………………………………………………………………………………. 8
MADDE 2 – Kapsam ……………………………………………………………………………………. 8
MADDE 3 – Dayanak …………………………………………………………………………………… 8
MADDE 4 – Tanımlar …………………………………………………………………………………… 8
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Ġlkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar:
MADDE 5 – Ġlkeler ……………………………………………………………………………………… 12
MADDE 6 – Görev, yetki ve sorumluluk ………………………………………………………………. 13
MADDE 7 – Genel sorumluluklar ve yasaklar ……………………………………………………………. 13
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Binaların Kullanım Sınıfları:
MADDE 8 – Kullanım Sınıfları …………………………………………………………………………. 14
MADDE 9 – Konutlar …………………………………………………………………………………… 15
MADDE 10 – Konaklama amaçlı binalar ……………………………………………………………….. 15
MADDE 11 – Kurumsal binalar ………………………………………………………………………… 15
MADDE 12 – Büro binaları ………………………………………………………………………………… 15
MADDE 13 – Ticaret amaçlı binalar ………………………………………………………………………. 15
MADDE 14 – Endüstriyel yapılar ………………………………………………………………………. 15
MADDE 15 – Toplanma amaçlı binalar …………………………………………………………………. 16
MADDE 16 – Depolama amaçlı tesisler ………………………………………………………………… 16
MADDE 17 – Yüksek tehlikeli yerler …………………………………………………………………… 16
MADDE 18 – KarıĢık kullanım amaçlı binalar ………………………………………………………….. 16
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Tehlike Sınıflandırması:
MADDE 19 – Bina tehlike sınıflandırması ……………………………………………………………….. 17
2)ĠKĠNCĠ KISIM: Binalara ĠliĢkin Genel Yangın Güvenliği Hükümleri:
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Temel Hükümler :
MADDE 20 – Binanın inĢası ……………………………………………………………………………. 17
MADDE 21 – Binaların yerleĢimi ……………………………………………………………………….. 17
MADDE 22 – Binaya ulaĢım yolları …………………………………………………………………….. 18
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: TaĢıyıcı Sistem Stabilitesi:
MADDE 23 – Bina taĢıyıcı sistemi stabilitesi …………………………………………………………… 18
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Yangın Kompartımanları, Duvarlar, DöĢemeler,Cepheler ve Çatılar:
MADDE 24 – Yangın kompartımanları …………………………………………………………………. 19
MADDE 25 – Yangın duvarları ………………………………………………………………………… 19
MADDE 26 – DöĢemeler ……………………………………………………………………………….. 19
MADDE 27 – Cepheler ………………………………………………………………………………….. 20
MADDE 28 – Çatılar ……………………………………………………………………………………. 20
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri:
MADDE 29 – Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri ………………………………………………… 20
3) ÜÇÜNCÜ KISIM: KaçıĢ Yolları, KaçıĢ Merdivenleri ve Özel Durumlar:
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 30 – KaçıĢ güvenliği esasları ………………………………………………………………….. 21
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: KaçıĢ Yolları :
MADDE 31 – KaçıĢ yolları ……………………………………………………………………………… 21
MADDE 32 – ÇıkıĢ kapasitesi ve kaçıĢ uzaklığı ………………………………………………………… 22
MADDE 33 – KaçıĢ yolu sayısı ve geniĢliği …………………………………………………………….. 22
MADDE 34 – Yangın güvenlik holü …………………………………………………………………….. 23
MADDE 35 – KaçıĢ yolları gerekleri ……………………………………………………………………. 23
MADDE 36 – Korunumlu iç kaçıĢ koridorları ve geçitler ………………………………………………. 23
MADDE 37 – DıĢ kaçıĢ geçitleri …………………………………………………………………………. 24
3/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: KaçıĢ Merdivenleri :
MADDE 38 – KaçıĢ merdivenleri ………………………………………………………………………. 24
MADDE 39 – Acil çıkıĢ zorunluluğu …………………………………………………………………… 24
MADDE 40 – KaçıĢ merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlemesi……………………………………….. 24
MADDE 41 – KaçıĢ merdiveni özellikleri ……………………………………………………………… 25
MADDE 42 – DıĢ kaçıĢ merdivenleri …………………………………………………………………… 25
MADDE 43 – Dairesel merdiven ……………………………………………………………………….. 25
MADDE 44 – KaçıĢ rampaları ………………………………………………………………………….. 26
MADDE 45 – KaçıĢ merdiveni havalandırması ………………………………………………………… 26
MADDE 46 – Bodrum kat kaçıĢ merdivenleri ………………………………………………………….. 26
MADDE 47 – KaçıĢ yolu kapıları ………………………………………………………………………. 26
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Bina Kullanım Sınıflarına Göre Özel Düzenlemeler :
MADDE 48 – Konutlar …………………………………………………………………………………. 27
MADDE 49 – Sağlık yapıları …………………………………………………………………………… 28
MADDE 50 – Oteller, moteller ve yatakhaneler ……………………………………………………….. 28
MADDE 51 – Toplanma amaçlı binalar ………………………………………………………………………. 29
MADDE 52 – Fabrika, imalathane, mağaza, dükkan, depo, büro binaları ve ayakta tedavi merkezi…… 29
4) DÖRDÜNCÜ KISIM: Bina Bölümlerine ve Tesislerine ĠliĢkin Düzenlemeler:
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Bina Bölümleri ve Tesisler :
MADDE 53 – Bina bölümleri ve tesisler ……………………………………………………………….. 30
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Kazan Daireleri :
MADDE 54 – Kazan daireleri ………………………………………………………………………….. 30
MADDE 55 – Doğalgaz ve LPG tesisatlı kazan daireleri ……………………………………………… 30
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Yakıt Depoları :
MADDE 56 – Yakıt depoları …………………………………………………………………………… 31
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Mutfaklar, Çay ocakları, Sobalar ve Bacalar :
MADDE 57 – Mutfaklar ve çay ocakları ………………………………………………………………. 32
MADDE 58 – Soba ve bacalar …………………………………………………………………………. 32
BEġĠNCĠ BÖLÜM: Sığınaklar, Otoparklar ve Çatılar :
MADDE 59 – Sığınaklar ……………………………………………………………………………….. 33
MADDE 60 – Otoparklar ………………………………………………………………………………. 33
MADDE 61 – Çatılar …………………………………………………….………………………………………… 33
ALTINCI BÖLÜM: Asansörler :
MADDE 62 – Asansörlerin özellikleri …………………………………………………………………. 33
MADDE 63 – Acil durum asansörü …………………………………………………………………….. 34
YEDĠNCĠ BÖLÜM: Yıldırımdan Korunma Tesisatı, Transformatör ve Jeneratör :
MADDE 64 – Yıldırımdan korunma tesisatı …………………………………………………………… 34
MADDE 65 – Transformatör …………………………………………………………………………… 34
MADDE 66 – Jeneratör ………………………………………………………………………………… 35
5) BEġĠNCĠ KISIM: Elektrik Tesisatı ve Sistemleri :
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 67 – Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri ………………………………………………. 35
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Ġç Tesisat :
MADDE 68 – Ġç tesisat …………………………………………………………………………………. 35
MADDE 69 – Yangın bölmelerinden geçiĢler ………………………………………………………….. 36
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi :
MADDE 70 – Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi ……………………………………………… 36
MADDE 71 – KaçıĢ yollarının aydınlatılması ………………………………………………………….. 36
MADDE 72 – Acil durum aydınlatması sistemi ………………………………………………………… 36
MADDE 73 – Acil durum yönlendirmesi ……………………………………………………………… 37
4/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri :
MADDE 74 – Tasarım ilkeleri ………………………………………………………………………… 37
MADDE 75 – Algılama ve uyarı sistemleri …………………………………………………………… 38
MADDE 76 – Alarm verme …………………………………………………………………………… 38
MADDE 77 –Yangın kontrol panelleri ………………………………………………………………… 38
MADDE 78 – Yağmurlama sistemi alarm istasyonları ……………………………………………….. 39
MADDE 79 – Gazlı söndürme sistemi alarm ve arıza çıkıĢları ……………………………………….. 39
MADDE 80 – Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izlemeleri……………………. 39
MADDE 81 – Sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları …………………………………………………………… 39
MADDE 82 – Acil durum kontrol sistemleri ………………………………………………………….. 40
MADDE 83 – Kablolar ………………………………………………………………………………… 40
BEġĠNCĠ BÖLÜM: Periyodik Testler, Bakım ve Denetim :
MADDE 84 – Periyodik testler, bakım ve denetim …………………………………………………… 41
6) ALTINCI KISIM: Duman Kontrol Sistemleri :
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 85 – Tasarım ilkeleri …………………………………………………………………………. 41
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Duman Kontrolü :
MADDE 86 – Duman kontrolünün esasları ……………………………………………………………. 41
MADDE 87 – Ġklimlendirme ve havalandırma tesisatının duman kontrolünde kullanımı……………… 41
MADDE 88 – Kazan dairesi, jeneratör odası, mutfak, otoparklar ve tahıl depolarında duman kontrolü .. 42
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Basınçlandırma Sistemi :
MADDE 89 – Basınçlandırma sistemi ………………………………………………………………….. 43
7) YEDĠNCĠ KISIM: Yangın Söndürme Sistemleri :
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 90 – Tasarım ilkeleri ………………………………………………………………………….. 44
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Sulu Söndürme Sistemleri :
MADDE 91 – Su basınç ve debi değeri …………………………………………………………………. 44
MADDE 92 – Su depoları ve kaynaklar ………………………………………………………………… 44
MADDE 93 – Yangın pompaları ………………………………………………………………………… 45
MADDE 94 – Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları …………………………………………………… 45
MADDE 95 – Hidrant sistemi …………………………………………………………………………… 46
MADDE 96 – Yağmurlama sistemi ……………………………………………………………………… 47
MADDE 97 – Ġtfaiye su verme bağlantısı ……………………………………………………………….. 48
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Köpüklü, Gazlı ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme Sistemleri:
MADDE 98 – Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri………………………… 48
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: TaĢınabilir Söndürme Cihazları :
MADDE 99 – TaĢınabilir söndürme cihazları …………………………………………………………… 48
BEġĠNCĠ BÖLÜM: Periyodik Testler ve Bakım :
MADDE 100 – Periyodik testler ve bakım ……………………………………………………………… 49
8) SEKĠZĠNCĠ KISIM: Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması :
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 101 – Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler……………………………… 49
MADDE 102 – Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması ………………………………………………….. 49
MADDE 103 – Depolama hacimlerinin genel özellikleri ……………………………………………….. 49
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Patlayıcı Maddeler :
MADDE 104 – Patlayıcı maddeler ……………………………………………………………………… 50
5/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Parlayıcı ve Patlayıcı Gazlar :
MADDE 105 – Genel ……………………………………………………………………………………. 50
MADDE 106 – LPG tüplerinin depolanmasına iliĢkin esaslar …………………………………………… 51
MADDE 107 – LPG’nin dökme olarak depolanması ……………………………………………………. 52
MADDE 108 – LPG perakende satıĢ yerleri …………………………………………………………….. 52
MADDE 109 – LPG tüplerinin kullanılması …………………………………………………………….. 53
MADDE 110 – LPG ikmal istasyonları …………………………………………………………………. 53
MADDE 111 – LPG depolanması ve ikmal istasyonları ile ilgili güvenlik tedbirleri ……………… 54
MADDE 112 – Doğalgaz kullanım esasları ……………………………………………………………… 55
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Yanıcı ve parlayıcı Sıvılar :
MADDE 113 – Yanıcı ve parlayıcı sıvılar ……………………………………………………………….. 56
MADDE 114 – Bildirim ve izin mecburiyeti ……………………………………………………………. 56
MADDE 115 – Azami depolama miktarları ve depolama Ģekilleri………………………………………. 56
MADDE 116 – Tehlike bölgelerinin tanımları ………………………………………………………….. 57
MADDE 117 – Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar ……………………………………………………. 57
MADDE 118 – Depo binası içinde depolama …………………………………………………………… 57
MADDE 119 – Açıkta yerüstü depolama ……………………………………………………………….. 58
MADDE 120 – Depolama tankları ……………………………………………………………………… 59
MADDE 121 – Akaryakıt servis istasyonları …………………………………………………………… 60
MADDE 122 – Genel olarak yangından korunma iĢlemleri ……………………………………………. 60
MADDE 123 – Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayacağı alanlar ………………………………….. 61
9) DOKUZUNCU KISIM: Yangın Güvenliği Sorumluluğu, Ekipler, Eğitim,
Denetim, ĠĢbirliği, Ödenek ve Ġç Düzenlemeler
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Yangın Güvenliği Sorumluluğu :
MADDE 124 – Yangın güvenliği sorumluluğu ……………………………………………………………. 61
MADDE 125 – Yangın güvenliği sorumlusunun belirlenmesi …………………………………………… 61
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Ekiplerin KuruluĢu, Görevleri ve ÇalıĢma Esasları :
MADDE 126 – Ekiplerin kuruluĢu ……………………………………………………………………….. 62
MADDE 127 – Ekiplerin görevleri ………………………………………………………………………. 62
MADDE 128 – Ekiplerin çalıĢma esasları ……………………………………………………………….. 62
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Eğitim :
MADDE 129 – Genel eğitim ……………………………………………………………………………… 63
MADDE 130 – Özel eğitim ………………………………………………………………………………. 63
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Denetim :
MADDE 131 – Denetim …………………………………………………………………………………. 63
BEġĠNCĠ BÖLÜM: ĠĢbirliği :
MADDE 132 – ĠĢbirliği protokolü ……………………………………………………………………….. 64
ALTINCI BÖLÜM: Ödenek :
MADDE 133 – Ödenek ………………………………………………………………………………….. 64
MADDE 134 – Kamuya ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde ödenek …………………………………… 64
MADDE 135 – Özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde ödenek ………………………………. 64
YEDĠNCĠ BÖLÜM: Ġç Düzenleme :
MADDE 136 – Ġç düzenlemelerin hazırlanması …………………………………………………………. 64
MADDE 137 – Ġç düzenlemelerin kapsamı ve yürütülmesi ……………………………………………… 64
10) ONUNCU KISIM: Mevcut Binalar Hakkında Uygulanacak Hükümler:
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: Genel Hükümler :
MADDE 138 – Mevcut yapılara iliĢkin uygulama ………………………………………………………. 65
MADDE 139 – Mevcut yapılardan kullanım amacı değiĢtirilenler hakkında uygulanacak hükümler…… 65
MADDE 140 – Mevcut yapılar hakkında uygulanmayacak hükümler…………………………………… 65
MADDE 141 – Ġlave çıkıĢ ve kaçıĢ merdiveni …………………………………………………………… 65
MADDE 142 – Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı ……………………………. 66
MADDE 143 – Algılama veya uyarı sistemi …………………………………………………………….. 66
MADDE 144 – Yetkili idareden görüĢ alınması …………………………………………………………. 66
6/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: Mevcut Binalar Ġçin Özel Hükümler :
MADDE 145 – Bina taĢıyıcı sisteminin stabilitesi ………………………………………………………… 66
MADDE 146 – KaçıĢ yolları …………………………………………………………………………….. 66
MADDE 147 – ÇıkıĢ kapasitesi ve kaçıĢ uzaklığı ……………………………………………………….. 67
MADDE 148 – KaçıĢ yolu sayısı ve geniĢliği …………………………………………………………… 67
MADDE 149 – Yangın güvenlik holü ……………………………………………………………………. 67
MADDE 150 – Acil çıkıĢı zorunluluğu ………………………………………………………………….. 67
MADDE 151 – KaçıĢ merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi ……………………………………… 68
MADDE 152 – KaçıĢ merdiveninin özellikleri …………………………………………………………… 68
MADDE 153 – DıĢ kaçıĢ merdivenleri …………………………………………………………………… 68
MADDE 154 – Dairesel merdiven ……………………………………………………………………….. 68
MADDE 155 – KaçıĢ merdiveni havalandırması ……………………………………………………….. 69
MADDE 156 – Bodrum kat kaçıĢ merdivenleri …………………………………………………………. 69
MADDE 157 – KaçıĢ yolu kapıları ……………………………………………………………………. .. 69
MADDE 158 – Konutlar …………………………………………………………………………………. 69
MADDE 159 – Kullanım özelliklerine göre binalarda kaçıĢ merdiveni ve çıkıĢlar………………………. 70
MADDE 160 – Asansörler ……………………………………………………………………………….. 70
MADDE 161 – Algılama ve uyarı sistemi ……………………………………………………………….. 70
MADDE 162 – Kablolar …………………………………………………………………………………. 70
MADDE 163 – Basınçlandırma sistemi ………………………………………………………………….. 70
MADDE 164 – Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları …………………………………………………… 71
MADDE 165 – Yağmurlama sistemi …………………………………………………………………….. 71
MADDE 166 – Ġtfaiye su verme bağlantısı ………………………………………………………………. 71
MADDE 167 – Tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması ……………………………………… 71
11) ONBĠRĠNCĠ KISIM: Tarihi Yapılar :
MADDE 167/A – Tarihi yapı ……………………………………………………………………………… 72
MADDE 167/B – Tarihi yapılarda alınacak yangın tedbirlerinde uyulacak ilkeler………………………… 72
MADDE 167/C – Tarihi yapılara iliĢkin uygulama ……………………………………………………….. 72
12) ONĠKĠNCĠ KISIM: Son Hükümler :
MADDE 168 – Yönetmeliğe aykırılık hâlleri ……………………………………………………………… 73
MADDE 169 – Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ……………………………………. 73
GEÇĠCĠ MADDE 1 – Mevcut binalar hakkında alınacak tedbirler ile ilgili yapım süresi………………… 73
GEÇĠCĠ MADDE 2 – Yönetmeliğe aykırı diğer mevzuat hükümlerinin uyumlaĢtırılması……………….. 73
MADDE 170 – Yürürlük …………………………………………………………… …………………… 73
MADDE 171 – Yürütme …………………………………………………………………………………… 73
GEÇĠCĠ MADDE 1 – (Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 61 md.) …………………………………………. 73
EKLER – YÖNETMELĠK TABLOLARI:
Ek-1 Bina Tehlike Sınıflandırması …………………………………………………………………………….. 74
Ek-1/A DüĢük Tehlike Kullanım Alanları ………………………………………………………………… 74
Ek-1/B Orta Tehlike Kullanım Alanları …………………………………………………………………… 74
Ek-1/C Yüksek Tehlike Kullanım Alanları ……………………………………………………………….. 75
Ek-2 Malzemelerin Yanıcılık Sınıfları …………………………………………………………………………. 75
Ek-2/A Yapı Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları (DöĢeme Malzemeleri hariç) (TS EN 13501-1’e göre).. 75
Ek-2/B DöĢeme Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501-1’e göre)…………………………….. 76
Ek-2/C Yanıcılık Sınıfı A1 Olan Yapı Malzemeleri ……………………………………………………….. 77
Ek-2/Ç Yapı Malzemelerinin TS EN 13501-1’e göre yanıcılık sınıfları……………………………………. 78
7/87
ĠÇĠNDEKĠLER
SAYFA
Ek-3 Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri ve Süreleri ……………………………………………………… 79
Ek-3/A Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri…………………………………….. 79
Ek-3/B Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri……………………………………….. 79
Ek-3/C Bina Kullanım Sınıflarına Göre Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri……………………………. 80
Ek-4 Binalarda En Fazla Kompartıman Alanları ……………………………………………………………… 81
Ek-5 Kullanıcı Yükü Katsayısı ve KaçıĢ Uzaklıkları ………………………………………………………….. 81
Ek-5/A Kullanıcı Yükü Katsayısı Tablosu ………………………………………………………………. 81
Ek-5/B ÇıkıĢlara Götüren En Uzun KaçıĢ Uzaklıkları ve Birim GeniĢlikleri…………………………….. 82
Ek-6 Bir Sıra Ġçindeki Koltuk Sayısı ………………………………………………………………………….. 82
Ek-7 Otomatik Algılama Sistemi Gereken Binalar …………………………………………………………… 83
Ek-8 Yağmurlama Sisteminde Su Deposu En Az Hacmi …………………………………………………….. 83
Ek-8/A Yağmurlama Sistemi, Yangın Dolabı ve Hidrant Tasarımı Ön Hesabı Ġçin Su Deposu En Az Hacmi.. 83
Ek-8/B Yağmurlama Sisteminde Tasarım Yoğunlukları ………………………………………………….. 84
Ek-8/C Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi Ġçin Ġlâve Edilecek Su Ġhtiyaçları …………………………. 84
Ek-9 LPG Tüplerinin Bina DıĢında Depolanmasında Asgari Emniyet Uzaklıkları………………………….. 84
Ek-10 Dökme LPG Tankları Asgari Emniyet Uzaklıkları ……………………………………………………. 85
Ek-11 Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolama Yerine Göre Depolama Miktarları…………………………… 85
Ek-12 Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolanması ……………………………………………………………….. 85
Ek-12/A Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depo Binası Ġçinde Depolanması ……………………………………….. 85
Ek-12/B Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Bina Ġçinde Depolanması ………………………………………… 86
Ek-12/C Açıkta Kurulu Yerüstü Tankları ile Ġlgili Asgari Emniyet Mesafeleri…………………………… 86
Ek-12/Ç Yeraltı Tankları ile Ġlgili Asgari Emniyet Mesafeleri …………………………………………… 86
Ek-12/D TaĢınabilir Kaplar ile Depolamada Koruyucu Bölge GeniĢliği………………………………….. 86
Ek-13 Akaryakıt Servis Ġstasyonlarında Asgari Emniyet Mesafeleri (m)……………………………………….. 87
Ek-14 ÇıkıĢlara Götüren En Uzun KaçıĢ Uzaklıkları …………………………………………………………… 87
8/87
BĠNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELĠK
BĠRĠNCĠ KISIM
Genel Hükümler, Binaların Kullanım ve Tehlike Sınıfları
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kamu kurum ve kuruluĢları, özel kuruluĢlar ve gerçek
kiĢilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve iĢletmenin, tasarımı, yapımı, iĢletimi, bakımı ve
kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir Ģekilde çıkabilecek
yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve
sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 1 md.) Bu Yönetmelik;
a) Ülkedeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan iĢletmelerinde alınacak yangın
önleme ve söndürme tedbirlerini,
b) Yangının ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği
bakımından yol açabileceği tehlikeleri en aza indirebilmek için yapı, bina, tesis ve iĢletmelerin
tasarım, yapım, kullanım, bakım ve iĢletim esaslarını,
kapsar.
(2) Karada ve suda, sürekli veya geçici, resmî veya özel, yeraltı veya yerüstü inĢaatı ile bunların ilâve,
değiĢiklik ve onarımlarını içine alan sabit ve hareketli tesisler bu Yönetmeliğin uygulanması
bakımından yapı sayılır ve bu tesisler hakkında bu Yönetmeliğe göre iĢlem yapılır.
(3) Türk Silahlı Kuvvetlerince kullanılan yapı, bina ve tesisler ile eğitim ve tatbikat alanlarında
uygulanacak yangın önlemleri, bu Yönetmelik hükümleri de dikkate alınarak yapının özelliklerine
göre Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 9/6/1958 tarihli ve 7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun ek 9 uncu
maddesi, 14/2/1985 tarihli ve 3152 sayılı ĠçiĢleri Bakanlığı TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun
33 üncü maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının TeĢkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine dayanılarak hazırlanmıĢtır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Acil durum: Afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeĢitli
sebeplerle meydana getirilen olayların yol açtığı hâlleri,
b) Acil durum ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan,
olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme iĢlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım
uygulayan ekibi,
c) Acil durum planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım
iĢ ve iĢlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde
hazırlanması gereken planları,
ç) Acil durum asansörü (Ġtfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın
söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmıĢ
olan özel asansörü,
9/87
d) Açık arazi iĢletmesi: Tabiat Ģartlarına açık olan ve otopark, tank sahaları, hurda sahaları, kimyevi
madde, kereste deposu, piknik alanı ve turistik tesis gibi amaçlarla kullanılan muhtelif büyüklükteki
arazi iĢletmesini,
e) Alevlenme noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaĢtırılıp
uzaklaĢtırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düĢük sıcaklığı,
f) Apartman: Ġçinde bağımsız mutfak ve banyoya sahip en az üç mesken bulunan binayı,
g) Atrium (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.): Ġki veya daha çok sayıda katın içine açıldığı,
merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boĢluğu veya su, elektrik, havalandırma,
iklimlendirme, haberleĢme, tesisat bacaları ve Ģaftlar hariç, üstü kapalı geniĢ ve yüksek hacmi,
ğ) Basınçlandırma: KaçıĢ yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer mekânlarındaki basınca göre
daha yüksek tutarak duman sızıntısını önleme yöntemini,
h) Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi veya imar
planında ve bu Yönetmelikte öngörülen yüksekliği,
ı) Bodrum katı: DöĢemesinin üst kotu, yapının dıĢ duvarına bitiĢik zeminin en üst kotuna göre 1.2
m’den daha aĢağıda olan katı,
i) Çıkmaz koridor mesafesi (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.) : Mekân içerisinden
mekânın koridora bağlanan kapısına kadar olan mesafe göz önüne alınmaksızın, kaçıĢta, mekânların
bağlı olduğu koridorun en uzak noktasından koridor boyunca bir çıkıĢa veya iki yönde kaçıĢ imkânına
sahip olunan noktaya kadar olan mesafeyi,
j) Duman haznesi: Ġçinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacmi,
k) Duman kontrolü: Yangın hâlinde duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini veya yayılımını
denetlemek için alınan tedbirleri,
l) Duman perdesi: Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda,
uzaktan kapatılabilen veya bir algılayıcı uyarısıyla kapanan, yangına karĢı dayanıklı bölücü perdeyi,
m) Duman tahliyesi: Dumanın yapının dıĢına kendiliğinden çıkmasını veya mekanik yollarla
zorlamalı olarak atılmasını,
n) Duman yönlendirme bacası: Yangın hâlinde, dumanların istenilen yöne çekilerek yangının
geniĢlemesini önlemeye yönelik bacaları,
o) EN: Avrupa standartlarını,
ö) Güvenlik bölgesi: Binadan tahliye edilen Ģahısların bina dıĢında güvenli olarak bekleyebilecekleri
bölgeyi,
p) Islak borulu yağmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik
söndürme sistemini,
r) Ġlgili standart: Türk standartlarını, bu standartların olmaması hâlinde Avrupa standartlarını, Türk
veya Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen
standartları,
10/87
s) Kademeli yatay tahliye: Kullanıcıların yangından uzaklaĢarak aynı kat seviyesinde yer alan yangın
geçirimsiz komĢu kompartımana sığınmasını,
Ģ) Acil durum aydınlatması (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.) : Olağan aydınlatma
devrelerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından
beslenerek sağlanan aydınlatmayı,
t) KaçıĢ (Yangın) merdiveni: Yangın hâlinde ve diğer acil hâllerde binadaki insanların emniyetli ve
süratli olarak tahliyesi için kullanılabilen, yangına karĢı korunumlu bir Ģekilde düzenlenen ve tabiî
zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan merdiveni,
u) KaçıĢ uzaklığı (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.): Herhangi bir katta bir mekân içinde
durulabilen en uzak noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkıĢına kadar almak
zorunda olduğu yürüme yolunun uzunluğunu,
ü) KaçıĢ yolu: Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkıĢlar, katlardaki koridor ve benzeri geçiĢler, kat
çıkıĢları, zemin kata ulaĢan merdivenler ve bina son çıkıĢına giden yollar dâhil olmak üzere binanın
herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir Ģekilde
engellenmemiĢ bulunan yolun tamamını,
v) Kamuya açık kullanım: Binanın, herkesin giriĢ ve çıkıĢına açık olarak kullanılmasını,
y) Kamuya açık bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, iĢyeri, açık ve kapalı
spor tesisleri, eğitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binaları,
z) Konut: Ticari amaç gözetmeksizin bir veya birçok insanın iĢ zamanı dıĢında barınma, dinlenme ve
uyuma amacıyla ikamet ettiği, imar planında bu amaca ayrılmıĢ olan yeri,
aa) Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde
bulunma ihtimali olan toplam insan sayısını,
bb) Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kiĢi baĢına düĢen kullanım alanının metrekare cinsinden
m
2
/kiĢi olarak ifadesini,
cc) Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın hâlinde itfaiyenin zemin
seviyesinden su basabileceği boruyu,
çç) Kuru borulu yağmurlama sistemi: ÇalıĢma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı,
basınçlı hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,
dd) Korunumlu koridor veya hol: BitiĢik olduğu mekânlardan yangına karĢı dayanıklı yapı
elemanlarıyla ayrılmak suretiyle yangın etkilerinden korunmuĢ koridoru veya holü,
ee) Korunumlu merdiven: Yangına karĢı dayanıklı bir malzeme ile çevrili veya yangından
etkilenmeyecek Ģekilde düzenlenen merdiveni,
ff) Mevcut yapı (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.): Bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan yapı, bina, tesis ve
iĢletmeyi,
gg) Ortak merdiven (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.): Birden çok sayıda kullanım
birimine hizmet veren ve kaçıĢ merdiveni olarak da kullanılabilen bina merdivenini,
11/87
ğğ) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet için, Türk Standartları Enstitüsü veya
Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul gören uluslararası bir onay kuruluĢu tarafından test
edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunluğu gösteren belgeyi,
hh) SıvılaĢtırılmıĢ petrol gazı (LPG): Petrolden ve doğalgazdan elde edilerek basınç altında
sıvılaĢtırılan propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonları veya bunların karıĢımını,
ıı) Site: Herhangi bir Ģekilde çevresinden ayrılan ortak kullanım alanları, güvenlik teĢkilatı ve
sistemleri ile yönetim bütünlüğü olan konut veya iĢyeri topluluğunu,
ii) Son çıkıĢ: Bir yapıdan kaçıĢ sağlayan yolun yapı dıĢındaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana
geçit veren bitiĢ noktasını,
jj) Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu,
kk) Tek yönlü kaçıĢ mesafesi: Bir mekân içindeki kiĢilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir
çıkıĢa veya alternatifli iki yönde kaçıĢ imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesafeyi,
ll) TS: Türk Standartları Enstitüsünce yürürlüğe konulmuĢ Türk standartlarını,
mm) Yağmurlama (sprinkler) sistemi: Yangını söndürmek, soğutmayı sağlamak ve geliĢen yangını
itfaiye gelinceye kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemi,
nn) Yangına karĢı dayanım (direnç): Bir yapı bileĢeninin veya elemanının yük taĢıma, bütünlük ve
yalıtkanlık özelliklerini belirlenmiĢ bir süre koruyarak yangına karĢı dayanmasını,
oo) Yangına tepki: Belirli Ģartlar altında bir ürünün yangına maruz kaldığında gösterdiği tepkiyi,
öö) Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki
sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümü,
pp) Yangın kesici: Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiĢ bir süre
için durduran, yatay veya düĢey konumlu elemanı,
rr) Yangın duvarı: Ġki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip hacimlerin
birbirinden ayrılması gereken hâllerde, yangının ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiĢ bir süre için
durduran düĢey elemanı,
ss) Yangın güvenlik holü: KaçıĢ merdivenlerine yangının ve dumanın geçiĢini engellemek için
yapılacak bölümü,
ĢĢ) Yangın kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava veya nesneler için dolaĢım imkânı sağlayan, kapalı
tutulduğunda duman, ısı ve alev geçiĢine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak veya
kepengi,
tt) Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döĢemesi dâhil olmak üzere, her yanı
en az 60 dakika yangına karĢı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmıĢ
bölgeyi,
uu) Yangın perdesi: Korunması gereken nesne, ürün veya alt yapının yangına karĢı korunması veya
ısının yatay veya düĢey olarak yayılmasını engellemek maksadıyla kullanılan özel donanımlı
bariyerleri,
12/87
üü) Yangın tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaçıĢ yollarının, yangın merdivenlerinin, acil
durum asansörlerinin, yangın dolaplarının, itfaiye su verme ve alma ağızlarının ve yangın
pompalarının yerlerinin renkli olarak iĢaretlendiği projeyi,
vv) Yangın türü: Yanmakta olan maddeye göre;
1) A sınıfı yangınlar: Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını,
2) B sınıfı yangınlar: Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı
sıvı maddeler yangınını,
3) C sınıfı yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz
maddeler yangınını,
4) D sınıfı yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve
aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını,
yy) Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri
çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2
olarak ifade edilen
büyüklüğü,
zz) Yapı sahibi: Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kiĢiyi,
aaa) Yapı sorumluları: Yapım iĢlerinde görev alan yapı müteahhidi, proje müellifi, tasarımcı, Ģantiye
Ģefi ve yapı denetimi kuruluĢunu,
bbb) Yapı yüksekliği: Bodrum katlar, asma katlar ve çatı arası piyesler dâhil olmak üzere, yapının
inĢa edilen bütün katlarının toplam yüksekliğini,
ccc) Yüksek bina (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.): Bina yüksekliği 21.50 m’den, yapı
yüksekliği 30.50 m’den fazla olan binaları,
ççç) (Yürürlükten kaldırma: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 2 md.) Yırtılma yüzeyi: Patlama riskine
karĢı, kapalı bölümün yan duvarında oluĢturulan zayıf yüzeyi,
ddd) Yüksek tehlike: Yüksek tehlike sınıfına giren maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı
yerleri,
ifade eder.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Ġlkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar
Ġlkeler
MADDE 5- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 3 md.) Projeler, kanuni düzenlemeler yanında,
yangına karĢı güvenlik bakımından bu Yönetmelikte öngörülen Ģartlara uygun değil ise yapı ruhsatı
verilmez. Yeni yapılan veya proje tadilatı ile kullanım amacı değiĢtirilen yapılarda bu Yönetmelikte
öngörülen esaslara göre imalat yapılmadığının tespiti hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar
binaya yapı kullanma izin belgesi veya çalıĢma ruhsatı verilmez.
(2) Tasarımcılar tarafından, bu Yönetmelikte hakkında yeterli hüküm bulunmayan hususlarda ve
metro, marina, helikopter pisti, tünel, stadyum, havalimanı ve benzeri kullanım alanlarının yangından
korunmasında Türk Standartları, bu standartların olmaması hâlinde ise Avrupa Standartları esas alınır.
Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen
standartlar da kullanılabilir.
13/87
(3) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında proje ve yapım ile ilgili konularda tereddüde düĢülen hususlar
hakkında Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının, diğer hususlar hakkında ise ĠçiĢleri Bakanlığının
uygulamaya esas olacak yazılı görüĢü alınarak bu görüĢlere göre iĢlem yapılır.
Görev, yetki ve sorumluluk
MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;
a) Yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler,
b) Yatırımcı kuruluĢlar,
c) Yapı sahipleri,
ç) ĠĢveren veya temsilcileri,
d) Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar,
e) Yapı yapılmasında ve kullanımında görev alan müĢavir, danıĢman, proje kontrol, yapı denetimi ve
iĢletme yetkilileri,
görevli, yetkili ve sorumludur.
(2) Yangın söndürme ve algılama, duyuru ve acil aydınlatma gibi aktif yangın güvenlik sistemlerinin
yeterli olmamasından; projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde
proje müellifleri ve yapımın eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde ise
müteahhit veya yapımcı firma sorumludur. Sistemin uygun çalıĢmaması iĢletmeden kaynaklanıyor ise,
iĢletmeci kuruluĢ doğrudan sorumlu olur. Yangın güvenlik sistemlerinin yaptırılmasının gerekli
olduğu yapı sahibine yazılı olarak bildirildiği hâlde, yapı sahibi tarafından yaptırılmamıĢ veya
standartlara uygun yaptırılmamıĢ ise, yapı sahibi sorumlu olur.
(3) Bu Yönetmelik hükümlerine uyulmaması sebebiyle meydana gelen yangın hasarlarından dolayı;
a) Yapı inĢasında yer alan yapı sahipleri, iĢveren ve iĢveren temsilcileri,
b) Tasarımda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler,
c) Yapı denetimi kuruluĢları,
ç) Müteahhitler, imalatçılar ve danıĢmanları,
kusurlarına göre sorumludur.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 4 md.) Binaların yangın algılama ve söndürme projeleri,
tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Bir kat alanı 2000 m2
’den fazla olan katların tahliye
projeleri mimari projelerden ayrı olarak hazırlanır. Tahliye projeleri diğer yapılarda mimari projelerde
gösterilir. Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüĢü alındıktan sonra, ruhsat vermeye
yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır. Belediye itfaiye birimlerince, projelerde değiĢiklik
veya ilâve gerekli görülmesi halinde, istenilen değiĢiklik veya ilâvenin bu Yönetmeliğin hangi
maddesine istinaden gerekli görüldüğünün belirtilmesi mecburidir. Yorumlanması gereken, açıklık
gerektiren veya belirsiz olan konularda Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının görüĢü alındıktan sonra
iĢlem ve uygulama yapılır.
(5) Yapı ruhsatı vermeye yetkili merciler; yangın söndürme, algılama ve tahliye projelerinin ve
uygulamalarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.
(6) Sigorta Ģirketleri, yangına karĢı sigorta ettirme talebi aldıkları binalarda, tesislerde ve iĢletmelerde,
bu Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmek mecburiyetindedir.
(7) Yangın güvenliği sistemlerinin teĢvik edilmesi için, ilgili kanunlarda belirtilen vergi, resim ve
harçlar hariç olmak üzere, kamu kuruluĢlarınca proje onay ve denetim hizmetlerinden hiçbir Ģekilde
vize, harç ve benzeri ad altında herhangi bir ücret talep ve tahsil edilemez.
Genel sorumluluklar ve yasaklar
MADDE 7- (1) Herhangi bir yerde kontrol dıĢı ateĢ yandığının veya duman çıktığının görülmesi
hâlinde, itfaiyeye haber verilir.
(2) Kamuya açık telefon ve ücretli telefon kabinlerinin içine, karayolları ve otobanların Ģehir dıĢındaki
uygun yerlerine, kamu binalarının, sitelerin ve diğer kurum ve kuruluĢlara ait binaların güvenlik ve
kontrol sistemlerinin bulunduğu yerlere, kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte
“YANGIN 110” yazılması mecburidir.
14/87
(3) Yangına müdahaleyi kolaylaĢtırmak bakımından, itfaiye araçlarının yapıya kolayca yanaĢmasını
sağlamak üzere, yapıların ana giriĢine ve civarına park yasağı konulması ve bu hususun trafik levha ve
iĢaretleri ile gösterilmesi Ģarttır.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 5 md.) Toplam kapalı kullanım alanı 10000 m2
’den büyük
imalathane, atölye, depo, otel, motel, sağlık, toplanma ve eğitim binalarında, binaya ait yangın tahliye
projeleri, bina giriĢinde ve yangın sırasında itfaiyenin kolaylıkla ulaĢabileceği bir yerde bulundurulur.
Bu projelerde; binanın kaçıĢ yolları, yangın merdivenleri, varsa itfaiye asansörleri, yangın dolapları,
itfaiye su verme ağızları, yangın pompaları ile jeneratörün yeri iĢaretlenir.
(5) Binada yangın çıkması hâlinde olaya müdahale eden acil durum ekipleri mahalli itfaiye teĢkilatı
amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve ona her konuda yardım etmek
mecburiyetindedirler.
(6) Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yangına müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev
yaptıkları sırada, yetkili itfaiye amirince can ve mal güvenliğini korumak üzere verilecek olan karar ve
talimatlar, diğer kamu görevlilerince ve yangın güvenliği sorumlularınca aynen yerine getirilir.
(7) Kamu görevlileri, bina kullanıcıları, bina görevlileri, gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan
herkes, itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olur ve çalıĢmaları güçleĢtirici
davranıĢlardan kaçınır.
(8) Koru, park, bahçe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve kuruluĢları ile iĢleticilere ve
vatandaĢlara ocak yeri olarak ayrılmıĢ yerler dıĢında ateĢ yakmak, ateĢle ilgili iĢler yapmak ve anız
yakmak yasaktır. Kâğıt, plastik ve naylon gibi kolay yanan maddeler ile kıvılcımlı küllerin ve sigara
izmaritlerinin kapalı mekânlara, kapı önlerine, ormanlık alanlara, otoban, cadde ve sokaklara atılması
ve dökülmesi yasaktır.
(9) Araçların, sokak ve caddelerde yangın söndürme cihazlarının kullanılmasını ve itfaiye araçlarının
geçiĢini zorlaĢtıracak Ģekilde park edilmesi, itfaiye araçlarına yol verilmemesi, yaya kaldırımını aĢacak
Ģekilde tabela ve afiĢ asılması, sergi açılarak yolun kapatılması ve dar sokaklara araç park edilmesi
gibi fiil ve hareketler yasaktır.
(10) Her türlü binada, açık arazide, tesiste, sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan sabit ve
seyyar yangın söndürme tesisat ve cihazlarını karıĢtırmak, bozmak, kırmak sökmek, içine kâğıt ve
paçavra gibi yabancı maddeler koymak veya bunları kullanılmayacak hâle getirmek veyahut bozuk bir
hâlde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü kapatmak, bina önüne ip
çekmek, tente asmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktır. Yangın söndürücü tesis ve malzeme,
amacı dıĢında kullanılamaz.
(11) Yönetmeliğin bu bölümündeki maddelerinde yer alan yangın güvenliği, itfaiyeye yardım ve
yasaklar ile ilgili hususların uygulanmasından; kamu yapılarında binadaki en üst amir, kat mülkiyeti
tesis etmiĢ yapılarda yöneticiler ve site yöneticileri ve diğer binalarda ise, bina malikleri sorumludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Binaların Kullanım Sınıfları
Kullanım sınıfları
MADDE 8- (1) Binaların kullanım özelliklerine göre sınıfları aĢağıda belirtilmiĢtir:
a) Konutlar,
b) Konaklama amaçlı binalar,
c) Kurumsal binalar,
ç) Büro binaları,
d) Ticaret amaçlı binalar,
e) Endüstriyel yapılar,
f) Toplanma amaçlı binalar,
g) Depolama amaçlı tesisler,
ğ) Yüksek tehlikeli yerler,
h) KarıĢık kullanım amaçlı binalar.
(2) Binaların kullanım sınıfı ile ilgili olarak herhangi bir tereddüt doğduğunda, Bayındırlık ve Ġskân
Bakanlığının değerlendirmesine ve kararına uyulur.
15/87
Konutlar
MADDE 9- (1) Konutlar; bağımsız bölüm sayısına göre, en çok iki bağımsız bölümü olan bir ve iki
ailelik evler ve üç veya daha çok bağımsız bölümü bulunan apartmanlar olarak tasnif edilir.
Konaklama amaçlı binalar
MADDE 10- (1) Konaklama amaçlı binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti ile birlikte
beslenme, eğlence, gösteri ve animasyon gibi hizmetlerden birinin veya birkaçının sunulduğu
yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve pansiyonlar, kampingler, öğrenci yurtları,
kamplar ve benzeri tesisler konaklama amaçlı binalardandır.
Kurumsal binalar
MADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binaların kullanım özellikleri aĢağıda belirtilmiĢtir:
a) Eğitim tesisleri: Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü yerlerdir. Eğitim amaçlı binalar;
ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve yüksek öğretim kurumları dâhil olmak üzere, altı veya daha fazla
kiĢi tarafından günde 4 saat veya daha fazla bir süre ile veya haftada 12 saatten fazla bir süre ile eğitim
amacı ile kullanılan binalar veya binaların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar. Anaokulları,
kreĢler, çocuk kulüpleri, özel eğitim kurumları, ilköğretim okulları, ortaöğretim kurumları,
dershaneler, kütüphaneler, yetiĢtirme yurtları, yatılı bölge okulları, yüksek öğretim kurumları ve
benzeri yerler bu sınıfa girer.
b) Sağlık hizmeti amaçlı binalar: Bedensel veya zihinsel bir hastalığın veya yetersizliğin tedavisinin
veya bakımının yapıldığı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kiĢiler veya bakıma muhtaç
yaĢlıların bakımları için kullanılan ve dört veya daha fazla kiĢinin yatırılabildiği binaları veya
binaların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, çocuk bakım ve
rehabilitasyon merkezleri, dispanserler ve benzeri yerler bu sınıfa girer. Sağlık ocakları, özel klinikler,
revirler, teĢhis ve tedavi merkezleri ve tıbbi laboratuvarlar da bu sınıftan sayılır.
c) Tutukevi, cezaevi ve ıslah evi binaları: Hürriyetleri kısıtlanmıĢ veya güvenlik sebebiyle hareketleri
sınırlandırılmıĢ kiĢilerin barındırıldığı binalardır. Ceza ve tutukevleri, nezarethaneler, ıslah evleri ve
benzeri yerler bu sınıfa girer.
Büro binaları
MADDE 12- (1) Büro binaları; ticaret amaçlı binaların kapsamına giren iĢler hariç olmak üzere, iĢ
amacı ile her türlü büro hizmetlerinin yürütüldüğü, hesap ve kayıt iĢlemlerinin ve benzeri çalıĢmaların
yapıldığı binalardır. Bankalar, borsalar, kamu hizmet binaları, genel büro binaları, doktor ve diĢ
hekimi muayenehaneleri gibi yerler bu binalardandır.
(2) BaĢka bir binanın bünyesinde büro hizmetleri için kullanılan bölümler, ana binanın kullanım
sınıflandırılmasına tabidir.
Ticaret amaçlı binalar
MADDE 13- (1) Ticaret amaçlı binalar; gıda, giyim, sağlık ve diğer ihtiyaç maddelerinin toptan ve
perakende olarak satıldığı yerlerdir. Mağazalar, dükkânlar, marketler, süpermarketler, toptancı siteleri,
sebze, meyve ve balık halleri, et borsaları, kapalı çarĢılar, pasajlar, tamirhaneler, yedek parça ve
malzeme satıĢ yerleri ile benzeri yerler ticaret amaçlı binalardır.
(2) Ticari malların satıĢı ile bağlantılı olarak kullanılan ve aynı binanın içinde bulunan büro, depo ve
hizmet amaçlı bölümler ticaret amaçlı bina sınıfına girer. Esas olarak baĢka bir kullanım sınıfına giren
bir binada bulunan küçük ticaret amaçlı bölümler, binanın esas kullanım sınıflandırmasına iliĢkin
hükümlere tabi olur.
Endüstriyel yapılar
MADDE 14- (1) Endüstriyel yapılar; her çeĢit ürünün yapıldığı fabrika ve iĢleme, montaj, karıĢtırma,
temizleme, yıkama, paketleme, depolama, dağıtım ve onarım gibi iĢlemlere mahsus bina ve yapılardır.
Her türlü fabrika, bıçkıhaneler, çamaĢırhaneler, tekstil üretim tesisleri, enerji üretim tesisleri, gıda
iĢleme tesisleri, dolum ve boĢaltım tesisleri, kuru temizleme tesisleri, maden iĢleme tesisleri,
rafineriler ve benzeri yerler bu sınıfa girer.
16/87
Toplanma amaçlı binalar
MADDE 15- (1) Toplanma amaçlı binalar; tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaĢım ve araç bekleme
gibi sebeplerle, 50 veya daha fazla kiĢinin bir araya gelebildiği bütün binaları veya bunların bu amaçla
kullanılan bölümlerini ifade eder. Toplanma amaçlı binalar Ģunlardır:
a) Yeme ve içme tesisleri: Beslenme ile ilgili hizmetlerin sunulduğu açık ve kapalı yerleri kapsar.
Kahvehaneler, çay bahçeleri, pastaneler, lokantalar, lokaller, fırınlar, kafeterya ve benzeri yerler bu
sınıfa girer.
b) Eğlence yerleri: Eğlence hizmeti veren açık ve kapalı yerleri kapsar. Sinemalar, tiyatrolar,
pavyonlar, gazinolar, tavernalar, barlar, kokteyl salonları, gece kulüpleri, diskotekler, düğün ve nikâh
salonları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.
c) Müzeler ve sergi yerleri: Sanat ve bilim eserlerinin muhafaza ve teĢhir edildiği yerleri kapsar.
Müzeler, sergi yerleri, müzayede yerleri, fuarlar ve benzeri yerler bu sınıfa girer.
ç) Ġbadethaneler: Ġbadet yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Camiler, kiliseler, sinagoglar ile
benzeri ibadet yerleri bu sınıfa girer.
d) Spor alanları: Spor yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Açık ve kapalı spor alanları ve
salonları ile benzeri yerler bu sınıfa girer.
e) Terminal ve garlar:Kara ve demiryolu araçlarının yolcu ve yüklerini indirip bindirdikleri
yerlerdir.
f) Hava alanları: Üzerindeki her türlü bina, tesis ve donanımlar dâhil olmak üzere, kısmen veya
tamamen uçakların iniĢ, kalkıĢ ve yer hareketlerini yaparken kullanabilmeleri için yapılmıĢ alanlardır.
g) Limanlar: Gemilerin barındıkları, yük alıp boĢalttıkları ve yolcu indirip bindirdikleri yerlerdir.
(2) Herhangi bir binada toplanma amaçlı olarak kullanılan, ancak 50”den az kiĢinin toplanmasına
uygun olan bölümler, esas binanın kullanım sınıflandırılmasına tabidir.
Depolama amaçlı tesisler
MADDE 16- (1) Depolama amaçlı tesisler; her türlü mal, eĢya, ürün, araç veya hayvanın depolanması
veya muhafazası için kullanılan bina ve yapıları ifade eder. Depolama amaçlı tesisler Ģunlardır:
a) Depolar: ÇeĢitli mal, malzeme ve maddelerin gerektiğinde kullanılmak üzere muhafaza edildiği
yerlerdir. Silolar, tank çiftlikleri, basımevi depoları, antrepolar, ahırlar, ambarlar, eĢya emanet ve
muhafaza yerleri, arĢivler ve benzeri yerler bu sınıfa girer.
b) Otoparklar: Motorlu ulaĢım ve taĢıma araçlarının bekletildiği ve muhafaza edildiği yerlerdir.
Kapalı ve açık otoparklar, bina otoparkları, oto galerileri, kapalı taksi durakları ve benzeri yerler bu
sınıfa girer.
(2) Bir binanın içerisinde bulunan 50 m2’den küçük depolama amaçlı bölümler esas binanın bir
parçası olarak kabul edilir.
Yüksek tehlikeli yerler
MADDE 17- (1) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile akaryakıtların imal edildiği, depolandığı,
doldurma-boĢaltma ve satıĢ iĢlerinin yapıldığı yerler yüksek tehlikeli yerler olarak değerlendirilir.
AĢağıda belirtilen yerler bu sınıfa girer.
a) Parlayıcı ve patlayıcı gazlarla ilgili yerler, LPG, doğalgaz ve benzeri gazların depolama, taĢıma,
doldurma-boĢaltma ve satıĢ iĢlerinin yapıldığı yerlerdir.
b) Patlayıcı maddelerle ilgili yerler, ısı ve basınç tesiri ile kolay tutuĢabilen ve patlayabilen
maddelerin bulunduğu yerlerdir. Mermi, barut, dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve
muhafaza edildiği ve satıldığı yerler bu yerlerdendir.
c) Yanıcı sıvılarla ilgili yerler, yanıcı sıvıların üretildiği, depolandığı ve hizmete sunulduğu satıĢ
tesisleri ve benzeri yerlerdir.
KarıĢık kullanım amaçlı binalar
MADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullanım sınıflandırılmasına tabi olacak bölümler var
ise ve bu bölümler birbirinden, daha yüksek tehlike sınıfına uygun bir yangın bölmesi ile ayrılamıyor
veya iç içe olması sebebiyle ayrı korunma tedbirlerini uygulamak mümkün değil ise, daha yüksek
koruma tedbirleri gerektiren sınıflandırmaya iliĢkin kurallar bütün bina için uygulanır.
17/87
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tehlike Sınıflandırması
Bina tehlike sınıflandırması
MADDE 19- (1) Bina veya bir bölümünün tehlike sınıfı, binanın özelliklerine ve binada yürütülen
iĢlemin ve faaliyetlerin niteliğine bağlı olarak belirlenir. Bir binanın çeĢitli bölümlerinde değiĢik
tehlike sınıflarına sahip malzemeler bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek tehlike
sınıflandırmasına göre belirlenir.
(2) Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompartıman oluĢturulurken, tasarım sırasında
aĢağıdaki tehlike sınıflandırması dikkate alınır:
a) DüĢük tehlikeli yerler: DüĢük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bulunduğu, en
az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m2
’den büyük olmayan yerlerdir.
b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip yanıcı malzemelerin
bulunduğu yerlerdir.
c) Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak
yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir.
(3) Binada veya bir bölümünde, söndürme sistemleri tasarımında uyulacak bina tehlike
sınıflandırılması ile ilgili olarak kullanılan alanlar, Ek-1/A, Ek-1/B ve Ek-1/C’de gösterilmiĢtir.
ĠKĠNCĠ KISIM
Binalara ĠliĢkin Genel Yangın Güvenliği Hükümleri
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Temel Hükümler
Binanın inĢası
MADDE 20- (1) Bir bina, yangın çıkması hâlinde;
a) Binanın yük taĢıma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek,
b) Yangının ve dumanın binanın bölümleri içerisinde geniĢlemesi ve yayılması sınırlandırılabilecek,
c) Yangının civarındaki binalara sıçraması sınırlandırılabilecek,
ç) Kullanıcıların binayı terk etmesine veya diğer yollarla kurtarılmasına imkân verecek,
d) Ġtfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınacak,
Ģekilde inĢa edilir.
Binaların yerleĢimi
MADDE 21- (1) Ġmar planları yapılırken; konut, ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi fonksiyon
bölgeleri arasında, yangın havuzları ve su ikmal noktalarının yapımına imkân verecek Ģekilde yeĢil
kuĢaklar ayrılması mecburidir.
(2) Ġmar planlarının tasarımında donatı alanları ile yerleĢim fonksiyonları belirlenirken, bina
sınıflandırmalarındaki yangın tedbirleri esas alınır.
(3) Yeni planlanan alanlarda bitiĢik nizamda teĢekkül edecek imar adalarının uzunluğu 75 m’den fazla
olamaz. Uzunluğu 75 m’den fazla olan bitiĢik nizam yapı adalarında, yangına karĢı güvenliğe ve
eriĢim kontrolüne iliĢkin düzenlemeler yapılır ve alınması gereken tedbirler plan müellifi tarafından
plan notunda belirtilir.
(4) Plan yapımı ve revizyonlarında, planlama alanı ve nüfus dikkate alınarak, 0.05 m²/kiĢi üzerinden
itfaiye yerleri ayrılır.
18/87
Binaya ulaĢım yolları
MADDE 22- (1) Ġtfaiye araçlarının Ģehrin her binasına ulaĢabilmesi için, ulaĢım yollarının tamamında
itfaiye araçlarının engellenmeden geçmesine yetecek geniĢlikte yolun trafiğe açık olmasına özen
gösterilir. Özellikle park edilmiĢ araçlar sebebiyle itfaiye araçlarının geçiĢinin engellenmemesi için,
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklere göre, belediye
trafik birimleri ile emniyet trafik Ģube müdürlüğü, normal zamanlarda yolları açık tutmakla
yükümlüdür. Bunlar, yangın anında ulaĢımın sağlanması için, park edilmiĢ araçlara veya özel
mülkiyete zarar vermeyecek tedbirleri alarak ulaĢım yollarını açma yetkisine sahiptirler.
(2) Ġtfaiye araçlarının yaklaĢabildiği son noktadan binanın dıĢ cephesindeki herhangi bir noktasına
olan yatay uzaklık en çok 45 m olabilir.
(3) Ġç ulaĢım yolları, herhangi bir binaya ana yoldan eriĢimi sağlayan yollardır. Ġç ulaĢım yollarında
olağan geniĢlik en az 4 m ve çıkmaz sokak bulunması hâlinde en az 8 m olur. Dönemeçte iç yarıçap en
az 11 m, dıĢ yarıçap en az 15 m, eğim en çok % 6 ve düĢey kurp en az R=100 m yarıçaplı olur.
Serbest yükseklik, en az 4 m ve taĢıma yükü 10 tonluk arka dingil yükü düĢünülerek en az 15 ton
alınır.
(4) Ġç ulaĢım yolundan binaya eriĢim için gerekli açılı mesafe, o bölgeye hizmet verecek itfaiyede
bulunan araçların eriĢim imkânlarından daha uzak ise, itfaiye aracının binaya yanaĢmasına engel
olabilecek çevre veya bahçe duvarları, itfaiye aracı tarafından kolaylıkla yıkılabilecek Ģekilde zayıf
olarak yapılır. Bu Ģekilde zayıf olarak yapılan duvar bölümü, en az 8 m uzunluğunda olur; kolayca
görünebilecek Ģekilde kırmızı çapraz iĢaret konularak gösterilir ve önüne araç park edilemez.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
TaĢıyıcı Sistem Stabilitesi
Bina taĢıyıcı sistemi stabilitesi
MADDE 23- (1) Bina taĢıyıcı sisteminin yangın direncinin belirlenmesinde, yük taĢıma kapasitesi,
bütünlüğü ve yalıtımı göz önüne alınır.
(2) Bina taĢıyıcı sistem ve elemanlarının, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir elemanıyla, bir
yangında insanların tahliyesi veya söndürme süresinde korunmaları için yeterli bir zaman boyunca
stabil kalmalarını sağlayacak Ģekilde hesaplanarak boyutlandırılması mecburidir.
(3) Yapı elemanları ile birleĢik olarak kullanılan mamuller dâhil olmak üzere, yapı elemanlarının
yangın karĢısındaki tepkileri ve dirençleri için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas alınır.
(4) Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik
elemanlarında 540 0C üzerinde bir sıcaklık artıĢına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangına karĢı
dayanıklı kabul edilir. Alanı 5000 m2
’den az olan tek katlı yapılar hariç olmak üzere, diğer çelik
yapılarda, çeliğin sıcaktan uygun Ģekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım, yangına dayanıklı püskürtme
sıva ile sıvama, yangına dayanıklı boya ile boyama, yangına dayanıklı malzemeler ile çevreyi sarma,
kutuya alma ve kütlesel yalıtım Ģeklinde yapılabilir.
(5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 6 md.) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul taĢıyıcı
sistem elemanlarında ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katlı ve özellikle yatay yangın
bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genleĢmelerinin kısıtlandığı durumlarda
doğan ek zorlamalar göz önünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların
yangına karĢı dayanıklı olabilmesi için, içindeki çelik profil veya donatının en dıĢta kalan kısımları
olan pas payının, kolonlarda en az 4 cm ve döĢemelerde en az 2.5 cm kalınlığında beton ile kaplanmıĢ
olması gerekir.
(6) AhĢap elemanların yangın mukavemet hesapları yanma hızına dayandırılır. Yanma hızı 0.6 ilâ 0.8
mm/dak kabul edilip; ahĢap elemanın bu Ģekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00”e eĢit
alınarak, üzerine gelen gerçek yükü taĢıyabildiği süre yangın mukavemet süresi kabul edilir. En az 19
cm kalınlığında kagir taĢıyıcı duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, diğer yönetmelik ve standartlara uygun
inĢa edilmiĢ olmaları kaydıyla, 4 saatten kısa süreli yangınlar için ayrı bir kontrolü gerektirmez.
19/87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yangın Kompartımanları, Duvarlar, DöĢemeler, Cepheler ve Çatılar
Yangın kompartımanları
MADDE 24- (1) Yangın kompartıman duvar ve döĢemelerinin yangına en az direnç sürelerine
Ek-3/B’de yer verilmiĢtir.
(2) Ġki veya daha çok bina tarafından ortak kullanılan duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik
dağıtım odaları, yapı içindeki trafo merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör grubu odaları ve
benzeri yangın tehlikesi olan kapalı alanların duvarları ve döĢemeleri kompartıman duvarı özelliğinde
olur.
(3) Ġki veya daha çok binaya ait müĢterek duvarlar yangına dayanıklı duvar olarak inĢa edilir. Ġkiz
evleri birbirinden ayıran her duvar yangın duvarı olarak inĢa edilir ve evler ayrı binalar olarak
değerlendirilir.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 7 md.) Bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan konut harici
binalarda ve bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut binalarında atriumlu bölüm hariç olmak
üzere, 21.50 m’den daha yukarıda olan katlarında en çok 3 kat bir yangın kompartımanı olarak
düzenlenir.
(5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 7 md.) Atriumlu bölümlere, sadece düĢük ve orta tehlikeli
sınıfları içeren kullanımlara sahip binalarda müsaade edilir. Atrium alanının hiçbir noktada 90 m2
’den
küçük olmaması esastır. Alanı 90 m2
’den küçük olan atrium boĢluklarının çevresi her katta en az 45
cm yüksekliğinde duman perdesi ile çevrelenir ve yağmurlama sistemi ile korunan binalarda duman
perdesinden 15 ila 30 cm uzaklıkta, aralarındaki mesafe en çok 2 m olacak Ģekilde yağmurlama baĢlığı
yerleĢtirilir. Atriumlarda doğal veya mekanik olarak duman kontrolü yapılır.”
(6) Binalarda olması gereken en fazla kompartıman alanına Ek-4’de yer verilmiĢtir.
(7) Yangın kompartımanlarının etkili olabilmesi için, kompartımanı çevreleyen elemanların yangına
dayanıklılığı birleĢme noktalarında da sürekli olur ve kompartımanlar arasında yangına dayanıksız
açıklıklar bulunamaz.
Yangın duvarları
MADDE 25- (1) BitiĢik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika
dayanıklı olarak projelendirilir. Yangın duvarlarının cephe ve çatılarda göstermeleri gereken özellikler
ilgili maddelerde belirtilmiĢtir.
(2) Yangın duvarlarında delik ve boĢluk bulunamaz. Duvarlarda kapı ve sabit ıĢık penceresi gibi
boĢluklardan kaçınmak mümkün değil ise, bunların en az yangın duvarının direncinin yarı süresi kadar
yangına karĢı dayanıklı olması gerekir. Kapıların kendiliğinden kapanması ve duman sızdırmaz
özellikte olması mecburidir. Bu tür yarı mukavemetli boĢlukların çevresi her türlü yanıcı maddeden
arındırılır. Su, elektrik, ısıtma, havalandırma tesisatının ve benzeri tesisatın yangın duvarından
geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak Ģekilde en az yangın duvarı yangın dayanım
süresi kadar, yangın ve duman geçiĢine karĢı yalıtılır.
(3) Yüksek binalarda, çöp, haberleĢme, evrak ve teknik donanım gibi, düĢey tesisat Ģaft ve baca
duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz
olması gerekir.
DöĢemeler
MADDE 26- (1) Bütün döĢemelerin yangın duvarı niteliğinde olması gerekir. DöĢemelerin yangına
dayanım sürelerine Ek-3/B’de yer verilmiĢtir.
(2) DöĢeme kaplamaları en az normal alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden
yapılır.
(3) DöĢeme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ısı yalıtımı yapılmasına, üzeri en az 2 cm
kalınlığında Ģap tabakası ile örtülmek Ģartı ile müsaade edilir.
(4) Ayrık nizamda müstakil konutlar dıĢındaki binaların tavan kaplamaları ve asma tavanlarının
malzemesinin en az zor alevlenici olması gerekir.
20/87
(5) (Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 8 md.) Su, elektrik, ısıtma ve havalandırma tesisatı ile benzeri
tesisatların döĢemeden geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak Ģekilde en az döĢeme
yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçiĢine karĢı yalıtılır.
Cepheler
MADDE 27- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 9 md.) DıĢ cephelerin, yüksek binalarda zor
yanıcı malzemeden ve diğer binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. Cephe
elemanları ile alevlerin geçebileceği boĢlukları bulunmayan döĢemelerin kesiĢtiği yerler, alevlerin
komĢu katlara atlamasını engelleyecek Ģekilde döĢeme yangın dayanımını sağlayacak süre kadar
yalıtılır. Alevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın pencere gibi korumasız
boĢlukları arasında, düĢeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elamanıyla dolu
yüzey oluĢturulur veya cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1.5 m mesafede
yağmurlama baĢlıkları yerleĢtirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur.
Çatılar
MADDE 28- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 10 md.) Çatıların inĢasında;
a) Çatının çökmesi,
b) Çatıdan yangının giriĢi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuĢması,
c) Çatının altında ve içinde yangının yayılması,
ç) Çatı ıĢıklığı üzerindeki rüzgâr etkileri,
d) Çatı ıĢıklığından binaya yangının geçmesi,
e) Yangının çatı kaplamasının dıĢ yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve
alev damlalarının oluĢması,
f) BitiĢik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komĢu çatıya geçmesi,
ihtimalleri göz önünde bulundurulur.
(2) Çatı kaplamalarının BROOF sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya
yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekir. Ancak, çatı kaplaması olarak yanmaz
malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal
alevlenen malzemelerden olmasına izin verilir.
(3) Yüksek binalarda ve bitiĢik nizam yapılarda;
a) Çatıların oturdukları döĢemelerin yatay yangın kesici niteliğinde,
b) Çatı taĢıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemeden,
olması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri
Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri
MADDE 29- (1) Yapı malzemeleri; bina ve diğer inĢaat iĢleri de dâhil olmak üzere, bütün yapı
iĢlerinde kalıcı olarak kullanılmak amacı ile üretilen bütün malzemeleri ifade eder.
(2) Yangına karĢı güvenlik bakımından, kolay alevlenen yapı malzemelerinin inĢaatta kullanılmasına
müsaade edilmez. Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal alevlenen
malzemeye dönüĢtürülerek kullanılabilir.
(3) Duvarlarda iç kaplamalar ile ısı ve ses yalıtımları; en az normal alevlenici, yüksek binalarda ve
kapasitesi 100 kiĢiden fazla olan sinema, tiyatro, konferans ve düğün salonu gibi yerlerde ise en az zor
alevlenici malzemeden yapılır. DıĢ kaplamalar, 2 kata kadar olan binalarda en az normal alevlenici,
yüksek bina sınıfına girmeyen binalarda zor alevlenici ve yüksek binalarda ise zor yanıcı malzemeden
yapılır.
(4) Yüksek binalarda ıslak hacimlerden geçen branĢman boruları hariç olmak üzere, 70 mm’den daha
büyük çaplı tesisat borularının en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir.
(5) Yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarının belirlenmesinde ilgili yönetmelik ve standartlar
esas alınır.
21/87
(6) Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aĢağıda belirtilmiĢtir.
a) Ek-2/A’da döĢeme malzemeleri hariç olmak üzere, yapı malzemeleri için yanıcılık sınıfları,
b) Ek-2/B’de döĢeme malzemeleri için yanıcılık sınıfları,
c) Ek-2/C’de yanıcılık sınıfı A1 olan yapı malzemeleri,
ç) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 11 md.) Ek-2/Ç’de TS EN 13501-1 ve TS EN 13501-5’e
göre malzemelerin yanıcılık sınıfları.
(7) Yangına dayanım sembollerini ve sürelerini gösteren tablolar aĢağıda belirtilmiĢtir:
a) Ek-3/A’da yapı elemanlarının yangına dayanım sembolleri,
b) Ek-3/B’de yapı elemanlarının yangına dayanım süreleri,
c) Ek-3/C’de bina kullanım sınıflarına göre yangına dayanım süreleri.
ÜÇÜNCÜ KISIM
KaçıĢ Yolları, KaçıĢ Merdivenleri ve Özel Durumlar
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
KaçıĢ güvenliği esasları
MADDE 30- (1) Ġnsanlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanan her yapı, yangın veya diğer acil
durumlarda kullanıcıların hızla kaçıĢlarını sağlayacak yeterli kaçıĢ yolları ile donatılır. KaçıĢ yolları ve
diğer tedbirler, yangın veya diğer acil durumlarda can güvenliğinin yalnızca tek bir tedbire
dayandırılmayacağı biçimde tasarlanır.
(2) Her yapının, yangın veya diğer acil durumlarda yapıdan kaçıĢ sırasında kullanıcıları, ısı, duman
veya panikten doğan tehlikelerden koruyacak Ģekilde yapılması, donatılması, bakım görmesi ve
iĢlevini sürdürmesi gerekir.
(3) Her yapıda, bütün kullanıcılara elveriĢli kaçıĢ imkânı sağlayacak Ģekilde, yapının kullanım sınıfına,
kullanıcı yüküne, yangın korunum düzeyine, yapısına ve yüksekliğine uygun tip, sayı, konum ve
kapasitede kaçıĢ yolları düzenlenir.
(4) Her yapının içinde, yapının kullanıma girmesiyle her kesimden serbest ve engelsiz eriĢilebilen
Ģekilde kaçıĢ yollarının düzenlenmesi ve bakım altında tutulması gerekir. Herhangi bir yapının içinden
serbest kaçıĢları engelleyecek Ģekilde çıkıĢlara veya kapılara kilit, sürgü ve benzeri bileĢenler
takılamaz. Zihinsel engelli, tutuklu veya ıslah edilenlerin barındığı, yetkili personeli sürekli görev
baĢında olan ve yangın veya diğer acil durumlarda kullanıcıları nakledecek yeterli imkânları bulunan
yerlerde kilit kullanılmasına izin verilir.
(5) Her çıkıĢın açıkça görünecek Ģekilde yapılması, ayrıca, çıkıĢa götüren yolun, sağlıklı her
kullanıcının herhangi bir noktadan kaçacağı doğrultuyu kolayca anlayabileceği biçimde görünür
olması gerekir. ÇıkıĢ niteliği taĢımayan herhangi bir kapı veya bir çıkıĢa götüren yol gerçek çıkıĢla
karıĢtırılmayacak Ģekilde düzenlenir veya iĢaretlenir. Bir yangın hâlinde veya herhangi bir acil
durumda, kullanıcıların yanlıĢlıkla çıkmaz alanlara girmemeleri ve kullanılan odalardan ve
mekânlardan geçmek zorunda kalmaksızın bir çıkıĢa veya çıkıĢlara doğrudan eriĢmeleri için gerekli
tedbirler alınır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
KaçıĢ Yolları
KaçıĢ Yolları
MADDE 31- (1) KaçıĢ yolları, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar
olan devamlı ve engellenmemiĢ yolun tamamıdır. KaçıĢ yolları kapsamına;
a) Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkıĢlar,
b) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,
c) Kat çıkıĢları,
ç) Zemin kata ulaĢan merdivenler,
d) Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkıĢına götüren yollar,
e) Son çıkıĢ,
dâhildir.
(2) Asansörler kaçıĢ yolu olarak kabul edilmez.
22/87
(3) KaçıĢ yollarının belirlenmesinde yapının kullanım sınıfı, kullanıcı yükü, kat alanı, çıkıĢa kadar
alınacak yol ve çıkıĢların kapasitesi esas alınır. Her katta, o katın kullanıcı yüküne ve en uzun kaçıĢ
uzaklığına göre çıkıĢ imkânları sağlanır.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 12 md.) KaçıĢ merdivenleri bodrum katlar dahil bütün
katlara hizmet verebilir.
(5) DeğiĢik bölümleri veya katları, değiĢik tipte kullanımlar için tasarlanan veya içinde aynı zamanda
değiĢik amaçlı kullanımların sürdürüldüğü yapılarda, yapı bütününe veya kat bütününe iliĢkin
gerekler, en sıkı kaçıĢ gerekleri olan kullanım tipi esas alınarak tespit edilir veya her bir yapı
bölümüne iliĢkin gerekler ayrı ayrı belirlenir.
(6) Tuvaletler, soyunma odaları, depolar ve personel kantinleri gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi
diğer mekânlara hizmet veren ancak diğer mekânlar ile aynı katta olduğu hâlde aynı zamanda
kullanılmayan mekânların döĢeme alanları, yer aldıkları katın kullanıcı yükü hesaplanmalarında
dikkate alınmayabilir.
(7) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 12 md.) Bir katı geçmeyen açık merdivenler ile bir kat
inilerek veya çıkılarak bina dıĢına tahliyesi olan kata ulaĢılan yürüyen merdivenler ve rampalar, bina
dıĢına ulaĢım noktasına veya korunmuĢ kaçıĢ noktasına olan uzaklıklar, tek yönde ve iki yönde
korunmuĢ kaçıĢ yollarına olan ve Ek-5/B’de belirtilen uzaklıklara uygun olmak Ģartıyla, ikinci kaçıĢ
yolu olarak kabul edilir.
ÇıkıĢ kapasitesi ve kaçıĢ uzaklığı
MADDE 32- (1) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçıĢ ve panik hesaplarında kullanılmak
üzere Ek-5/A’da belirtilen değerler esas alınır.
(2) ÇıkıĢ geniĢliği için, çıkıĢ kapıları, kaçıĢ merdivenleri, koridorlar ve diğer kaçıĢ yollarının
kapasiteleri 50 cm’lik geniĢlik birim alınarak hesaplanır. Birim geniĢlikten geçen kiĢi sayısı bina
kullanım sınıflarına göre Ek-5/B’de gösterilmiĢtir.
(3) KaçıĢ uzaklığı, kullanım sınıfına göre Ek-5/B’de belirtilen değerlerden daha büyük olamaz.
(4) Kullanılan bir mekân içindeki en uzak noktadan en yakın çıkıĢa olan uzaklık, Ek-5/B’de belirlenen
sınırları aĢamaz.
(5) Odalara, koridorlara ve benzeri alt bölümlere ayrılmıĢ büyük alanlı bir katta, direkt (kuĢ uçuĢu)
kaçıĢ uzaklığı Ek-5/B’de izin verilen en çok kaçıĢ uzaklığının 2/3’ünü aĢmıyor ise kabul edilir.
(6) KaçıĢ uzaklığı ölçülecek en uzak nokta mekân içinde mekânı çevreleyen duvarlardan 40 cm önde
alınır.
(7)Yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman geçiĢi önlenmiĢ yatay tahliye alanı sağlanan hastane
gibi yerlerde kaçıĢ uzaklığı, yatay tahliye alanına götüren koridorun çıkıĢ kapısına kadar olan ölçüdür.
Her yatay tahliye alanından en az bir korunumlu kaçıĢ yoluna ulaĢılması gerekir.
(8) Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kiĢi sayısı 50’nin altında ve kaçıĢ uzaklığı en uzak
noktadan dıĢ ortama açılan kapıya olan uzaklık 25 m’den az ise, bina dıĢına tek çıkıĢ yeterli kabul
edilir.
KaçıĢ yolu sayısı ve geniĢliği
MADDE 33- (1) Toplam çıkıĢ geniĢliği, 32 nci maddeye göre hesaplanan bir kattaki kullanım
alanlarındaki toplam kullanıcı sayısının birim geniĢlikten geçen kiĢi sayısına bölümü ile elde edilen
değerin 0.5 m ile çarpılması ile bulunan değerden az olamaz. Hiçbir çıkıĢ veya kaçıĢ merdiveni
veyahut diğer kaçıĢ yolları, hesaplanan bu değerlerden ve 80 cm’den daha dar geniĢlikte ve toplam
kullanıcı sayısı 50 kiĢiden fazla olan katlarda bir kaçıĢ yolunun geniĢliği 100 cm”den az olmayacak
Ģekilde çıkıĢ sayısı bulunur. KaçıĢ yolu, bu özelliği dıĢında, yapının mekânlarına hizmet veren koridor
ve hol olarak kullanılıyor ise, 110 cm’den az geniĢlikte olamaz.
(2) Yüksek binalarda kaçıĢ yollarının ve merdivenlerin geniĢliği 120 cm’den az olamaz.
(3) GeniĢliği 200 cm’yi aĢan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm’den az olmayan ve 160 cm’den fazla
olmayan parçalara ayrılır. KaçıĢ yolu koridoru yüksekliği 210 cm’den az olamaz.
(4) Ġki çıkıĢ gereken mekânlarda, her bir çıkıĢın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karĢılayacak
geniĢlikte olması gerekir.
23/87
(5) GeniĢlikler, temiz geniĢlik olarak ölçülür. KaçıĢ merdivenlerinde ve çıkıĢ kapısında temiz geniĢlik
aĢağıda belirtilen Ģekilde ölçülür:
a) KaçıĢ merdivenlerinde temiz geniĢlik hesaplanırken, küpeĢtenin yaptığı çıkıntının 80 mm’si temiz
geniĢliğe dâhil edilir.
b) ÇıkıĢ kapısında; tek kanatlı kapıda temiz geniĢlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece
açılmıĢ kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkıĢ kapısının temiz geniĢliği 80 cm’den az
ve 120 cm’den çok olamaz. Ġki kanatlı kapıda temiz geniĢlik, her iki kanat 90 derece açık
durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.
(6) Bütün çıkıĢların ve eriĢim yollarının aĢağıda belirtilen Ģartlara uygun olması gerekir:
a) ÇıkıĢların ve eriĢim yollarının açıkça görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile
vurgulanması ve her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmıĢ hâlde bulundurulması gerekir.
b) Bir yapıda veya katlarında bulunan her kullanıcı için, diğer kullanıcıların kullanımında olan
odalardan veya mekânlardan geçmek zorunda kalınmaksızın, bir çıkıĢa veya çıkıĢlara doğrudan eriĢim
sağlanması gerekir.
Yangın güvenlik holü
MADDE 34- (1) Yangın güvenlik holleri; kaçıĢ merdivenlerine dumanın geçiĢinin engellenmesi,
söndürme ve kurtarma elemanlarınca kullanılması ve gerektiğinde engellilerin ve yaralıların
bekletilmesi için yapılır. Hollerin, kullanıcıların kaçıĢ yolu içindeki hareketini engellemeyecek Ģekilde
tasarlanması Ģarttır.
(2) Yangın güvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu
hollerin, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı
ile diğer bölümlerden ayrılması gerekir.
(3) Yangın güvenlik hollerinin taban alanı, 3 m²’den az, 6 m2
’den fazla ve kaçıĢ yönündeki boyutu ise
1.8 m’den az olamaz.
(4) Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holü alanı, 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve
herhangi bir boyutu 2 m’den daha az olamaz.
(5) DöĢemeye, asansör holünde çıkıĢ kapısına doğru 1/200’ü aĢmayacak bir eğim verilir.
(6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 13 md.) Aksi belirtilmedikçe kaçıĢ merdivenlerine, bir
yangın güvenlik holünden veya kullanım alanlarından bir kapı ile ayrılan hol, koridor veya lobiden
geçilerek ulaĢılır.
(7) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 13 md.) Acil durum asansörü ile yapı yüksekliği 51.50
m’den fazla olan binalarda kaçıĢ merdiveni önüne yangın güvenlik holü yapılması zorunludur. Acil
durum asansörünün yangın merdiveni önündeki güvenlik holüne açılması gerekir.
(8) Yangın güvenlik hollerinin kullanmaya uygun Ģekilde boĢ bulundurulmasından, bina veya iĢyeri
sahibi ve yöneticileri sorumludur.
KaçıĢ yolları gerekleri
MADDE 35- (1) Bütün yapılar için bu Kısımda belirtilen imkânlardan biri veya daha fazlası
kullanılarak kaçıĢ yolları sağlanır. Yapının kullanımda olduğu sürece zorunlu çıkıĢların kolayca
eriĢilebilir, kapıların açılabilecek durumda olması ve önlerinde engelleyicilerin bulunmaması gerekir.
Korunumlu iç kaçıĢ koridorları ve geçitler
MADDE 36- (1) Korunumlu iç kaçıĢ koridorları ve geçitler için aĢağıda belirtilen Ģartlar aranır:
a) Bir binada veya bina katında, kaçıĢ yolu olarak hizmet veren korunumlu koridorların veya
korunumlu hollerin yangına dayanım sürelerinin Ek-3/B ve Ek-3/C’de belirtilen sürelere uygun olması
mecburidir.
b) Ġç kaçıĢ koridorlarının ve geçitlerin aĢağıda belirtilen özelliklerde olması gerekir.
1) Bir iç kaçıĢ koridoruna veya geçidine açılan çıkıĢ kapılarının, kaçıĢ merdivenlerine açılan çıkıĢ
kapılarına eĢdeğer düzeyde yangına karĢı dayanıklı olması ve otomatik olarak kendiliğinden kapatan
düzenekler ile donatılması mecburidir.
2) Ġç kaçıĢ koridorunun en az geniĢliği ve kapasitesi, 33 üncü maddeye göre belirlenen değerlere
uygun olmak zorundadır.
24/87
3) KaçıĢ koridoru boyunca döĢemede yapılacak dört basamaktan az kot farkları, en çok % 10 eğimli
rampalarla bağlanır. Bu rampaların zemininin kaymayı önleyen malzeme ile kaplanması Ģarttır.
DıĢ kaçıĢ geçitleri
MADDE 37- (1) KaçıĢ yolu olarak, bir iç koridor yerine dıĢ geçit kullanılabilir. Ancak, dıĢ geçide
bitiĢik yapı dıĢ duvarında düzenlenecek duvar boĢluklarına konulacak menfezlerin yanmaz nitelikte
olması, boĢluğun parapet üst kotu ile döĢeme bitmiĢ kotu arasında 1.8 m veya daha fazla yükseklikte
kalması ve bu tür havalandırma boĢluklarının bir kaçıĢ merdivenine ait herhangi bir duvar boĢluğuna
3.0 m’den daha yakın olmaması Ģarttır.
(2) Bir dıĢ geçide açılan çıkıĢ kapısının, yangına karĢı 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliğinden
kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KaçıĢ Merdivenleri
KaçıĢ merdivenleri
MADDE 38- (1) Yapının ortak merdivenlerinin yangın ve diğer acil hâllerde kullanılabilecek özellikte
olanları, kaçıĢ merdiveni olarak kabul edilir.
(2) KaçıĢ merdivenleri, yangın ve diğer acil hâl tahliyelerinde kullanılan kaçıĢ yolları bütününün bir
parçasıdır ve diğer kaçıĢ yolları öğelerinden bağımsız tasarlanamazlar.
(3) KaçıĢ merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu
merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz
kapı ile diğer bölümlerden ayrılır.
(4) KaçıĢ merdivenlerinin kullanıma uygun Ģekilde boĢ bulundurulmasından, bina veya iĢyeri sahibi ve
yöneticileri sorumludur.
Acil çıkıĢ zorunluluğu
MADDE 39- (1) Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkıĢ tesis edilmesi ve çıkıĢların
korunmuĢ olması gerekir.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 14 md.) ÇıkıĢ sayısı, 33 üncü madde esas alınarak
belirlenecek sayıdan az olamaz. Aksi belirtilmedikçe, 25 kiĢinin aĢıldığı yüksek tehlikeli mekânlar ile
50 kiĢinin aĢıldığı her mekânda en az 2 çıkıĢ bulunması Ģarttır. KiĢi sayısı 500 kiĢiyi geçer ise en az 3
çıkıĢ ve 1000 kiĢiyi geçer ise en az 4 çıkıĢ bulunmak zorundadır.
(3) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 14 md.) ÇıkıĢların birbirinden olabildiğince uzakta olması
gerekir. BölünmemiĢ tek mekânlarda 2 çıkıĢ gerekiyor ise çıkıĢlar arasındaki mesafe yağmurlama
sistemi bulunmadığı takdirde diyagonal mesafenin 1/2’sinden ve yağmurlama sistemi mevcut ise
diyagonal mesafenin 1/3’ünden az olamaz.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 14 md.) ÇıkıĢ mesafelerinin kapıdan alındığı bina kullanım
sınıflarında, bir koridor içindeki 2 kaçıĢ merdiveni arasındaki mesafe, yağmurlama sistemi olmayan
yapılarda koridor uzunluğunun yarısından ve yağmurlama sistemi olan yapılarda ise koridor
uzunluğunun 1/3’ünden az olamaz.
KaçıĢ merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi
MADDE 40- (1) Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o kotta bütün insanların çıkıĢlarının sağlanması
için kaçıĢ yollarının ve kaçıĢ merdivenlerinin birbirlerinin alternatifi olacak Ģekilde konumlandırılması
gerekir. KaçıĢ yolları ve kaçıĢ merdivenleri, yan yana yapılamaz. KaçıĢ merdivenine giriĢ ile kat
sahanlığının aynı kotta olması gerekir. Genel merdivenlerden geçilerek kaçıĢ merdivenine ulaĢılamaz.
KaçıĢ merdiveni yuvalarının yerinin belirlenmesinde, en uzak kaçıĢ mesafesi ve kullanıcı yükü esas
alınır.
(2) Merdiven yuvalarının yeri, binadaki insanların güvenlikle bina dıĢına kaçıĢlarını kolaylaĢtıracak
Ģekilde seçilir. KaçıĢ merdivenlerinin, baĢladıkları kottan çıkıĢ kotuna kadar süreklilik göstermesi
gerekir.
(3) (Yürürlükten kaldırma: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 61 md.) Bodrum katlarda ve yüksek
binalarda kaçıĢ merdivenlerine bir yangın güvenlik holünden veya korunumlu bir holden geçilerek
girilmesi zorunludur..
25/87
KaçıĢ merdiveni özellikleri
MADDE 41- (1) KaçıĢ merdivenlerinin kapasite ve sayı bakımından en az yarısının doğrudan bina
dıĢına açılması gerekir.
(2) KaçıĢ merdiveninin, zemin düzeyindeki dıĢarı çıkıĢın görülebildiği ve engellenmediği hol, koridor,
fuaye, lobi gibi bir dolaĢım alanına inmesi hâlinde, kaçıĢ merdiveninin indiği nokta ile dıĢ açık alan
arasındaki uzaklık, kaçıĢ merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10 m’yi aĢamaz.
Yağmurlama sistemi olan yapılarda bu uzaklık en fazla 15 m olabilir. DıĢa açık alanın, kaçıĢ
merdiveninin indiği noktadan açıkça görülmesi ve güvenlikli bir Ģekilde doğrudan eriĢilebilir olması
gerekir. Ġç kaçıĢ merdivenlerinden boĢalan kullanıcı yükünü karĢılayacak yeterli geniĢlikte dıĢa açık
kapı bulunması Ģarttır.
(3) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 15 md.) KaçıĢ merdivenlerinde her döĢeme düzeyinde 17
basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıkla sahanlıklar düzenlenir. Bina yüksekliği
15.50 m’den veya bir kattaki kullanıcı sayısı 100 kiĢiden fazla olan binalarda dengelenmiĢ kaçıĢ
merdivenlerine izin verilmez.”
(4) Sahanlığın en az geniĢliği ve uzunluğu, merdivenin geniĢliğinden az olamaz. Basamakların
kaymayı önleyen malzemeden olması Ģarttır.
(5) KaçıĢ merdiveni sahanlığına açılan kapılar hiçbir zaman kaçıĢ yolunun 1/3’ nden fazlasını
daraltacak Ģekilde konumlandırılamaz.
(6) Merdivenlerde baĢ kurtarma yüksekliğinin, basamak üzerinden en az 210 cm ve sahanlıklar arası
kot farkının en çok 300 cm olması gerekir.
(7) Herhangi bir kaçıĢ merdiveninde basamak yüksekliği 175 mm’den çok ve basamak geniĢliği 250
mm’den az olamaz.
(8) KaçıĢ için kullanılmasına izin verilen merdivenlerde, basamağın kova hattındaki en dar basamak
geniĢliği, konutlarda 100 cm’den ve diğer yapılarda 125 cm’ den az olamaz. Her kaçıĢ merdiveninin
her iki yanında duvar, korkuluk veya küpeĢte bulunması gerekir.
(9) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 15 md.) KaçıĢ merdiveni yuvasına ve yangın güvenlik
holüne elektrik ve mekanik tesisat Ģaftı kapakları açılamaz, kombi kazanı, iklimlendirme dıĢ ünitesi,
sayaç ve benzeri cihaz konulamaz.
DıĢ kaçıĢ merdivenleri
MADDE 42- (1) DıĢarıda yapılan açık kaçıĢ merdiveni, ilgili gereklere uyulması Ģartıyla iç kaçıĢ
merdivenleri yerine kullanılabilir. DıĢ kaçıĢ merdiveninin korunumlu yuva içinde bulunması Ģart
değildir.
(2) Açık dıĢ kaçıĢ merdiveninin herhangi bir bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düĢey uzaklık olarak
3 m içerisinde merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kapı ve pencere gibi duvar boĢluğu
bulunamaz.
(3) Bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan binalarda, bina dıĢında açık merdivenlere izin verilmez.
Dairesel merdiven
MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 cm geniĢlikte
olmaları hâlinde, kullanıcı yükü 25 kiĢiyi aĢmayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya balkonlardan
zorunlu çıkıĢ olarak hizmet verebilir. Belirtilen Ģartları sağlamayan dairesel merdivenler, zorunlu çıkıĢ
olarak kullanılamaz.
(2) Dairesel merdivenler 9.50 m”den daha yüksek olamaz.
(3) Basamağın kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklıktaki basıĢ geniĢliği 250 mm’den az olamaz.
(4) Basamak yüksekliği 175 mm”den çok olamaz.
(5) BaĢ kurtarma yüksekliği 2.50 m”den az olamaz.
26/87
KaçıĢ rampaları
MADDE 44- (1) Ġç ve dıĢ kaçıĢ rampaları, aĢağıda belirtilen esaslara uygun olmak Ģartıyla, kaçıĢ
merdivenleri yerine kullanılabilir:
a) KaçıĢ rampalarının eğimi % 10”dan daha dik olamaz. KaçıĢ rampaları düz kollu olur ve doğrultu
değiĢiklikleri sadece sahanlıklarda yapılır. Ancak, herhangi bir yerindeki eğimi 1/12”den daha fazla
olmayan kaçıĢ rampaları kavisli yapılabilir.
b) Bütün kaçıĢ rampalarının baĢlangıç ve bitiĢ düzeylerinde ve gerektiğinde ara düzeylerde yatay
düzlüklerin, yani sahanlıkların bulunması gerekir. KaçıĢ rampalarına giriĢ ve rampalardan çıkıĢ için
kullanılan her kapıda, yatay sahanlıklar düzenlenir. Sahanlığın en az geniĢliği ve uzunluğu, rampa
geniĢliğinden az olamaz. Ancak, düz kollu bir rampada sahanlık uzunluğunun 1 m’den daha büyük
olması gerekmez.
c) KaçıĢ rampalarına, merdivenlere iliĢkin gereklere uygun biçimde duvar, korkuluk veya küpeĢtelerin
yapılması mecburidir.
ç) Bütün kaçıĢ rampalarında kaymayı önleyen yüzey kaplamalarının kullanılması Ģarttır.
d) KaçıĢ rampaları, kaçıĢ merdivenlerine iliĢkin gereklere uygun Ģekilde havalandırılır.
e) KaçıĢ yolu olarak yalnızca tek bir bodrum kata hizmet veren kaçıĢ rampalarının korunumlu yuva
içinde bulunması gerekmez.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 16 md.) Bir kat inilerek veya çıkılarak doğrudan bina dıĢına
ulaĢılan ve eğimi % 10’dan fazla olmayan araç rampaları, kaçıĢ rampası olarak kabul edilir.
KaçıĢ merdiveni havalandırması
MADDE 45- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 17 md.) Bütün korunmuĢ kaçıĢ
merdivenlerinin, doğal yolla veya Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla
havalandırılması veya basınçlandırılması gerekir. KaçıĢ merdiveni ve kullanım alanları, aydınlatma ve
havalandırma amacı ile aynı aydınlığı veya baca boĢluğunu paylaĢamaz.
Bodrum kat kaçıĢ merdivenleri
MADDE 46- (1) Bir yapının bodrum katına hizmet veren herhangi bir kaçıĢ merdiveninin, kaçıĢ
merdivenlerinde uyulması gereken bütün Ģartlara uygun olması gerekir.
(2) Normal kat merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hâlinde, aĢağıda belirtilen
esaslara uyulur:
a) Merdiven, bodrum katlar dâhil 4 kattan çok kata hizmet veriyor ise, konutlar için özel durumlar
hariç olmak üzere, bodrum katlarda merdivene giriĢ için yangın güvenlik holü düzenlenir.
b) Herhangi bir acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için,
merdivenin zemin düzeyindeki sahanlığının bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel
ile ayrılması veya görülebilir uygun yönlendirme yapılması gerekir.
KaçıĢ yolu kapıları
MADDE 47- (1) KaçıĢ yolu kapılarının en az temiz geniĢliği 80 cm’den ve yüksekliği 200 cm’den az
olamaz. KaçıĢ yolu kapılarında eĢik olmaması gerekir. Dönel kapılar ile turnikeler, çıkıĢ kapısı olarak
kullanılamaz.
(2) KaçıĢ yolu kapıları kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi gerekir. Kullanıcı yükü 50
kiĢiyi aĢan mekânlardaki çıkıĢ kapılarının kaçıĢ yönüne doğru açılması Ģarttır. KaçıĢ yolu kapılarının
el ile açılması ve kilitli tutulmaması gerekir.
(3) KaçıĢ merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata
hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az
90 dakika yangına karĢı dayanıklı olması Ģarttır. Kapıların, kendiliğinden kapatan düzenekler ile
donatılması ve itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiğinde dıĢarıdan içeriye girmelerine imkân
sağlayacak Ģekilde olması gerekir.
(4) KaçıĢ kapısında, tek kanatlı kapıda temiz geniĢlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece
açılmıĢ kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkıĢ kapısının temiz geniĢliği 80 cm’den az
ve 120 cm’den çok olamaz. Ġki kanatlı kapıda temiz geniĢlik, her iki kanat 90 derece açık durumda
iken, kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.
27/87
(5) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçıĢ yolu kapıları ile bir
kattaki kiĢi sayısının 100’ü geçmesi hâlinde, kaçıĢ merdiveni, kaçıĢ koridoru ve yangın güvenlik holü
kapıları, kaçıĢ yönünde kapı kolu kullanılmadan açılabilecek Ģekilde düzenlenir.
(6) Kapıların en çok 110 N kuvvetle açılabilecek Ģekilde tasarlanması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Kullanım Sınıflarına Göre Özel Düzenlemeler
Konutlar
MADDE 48-(1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 18 md.) Bodrum katlar dâhil 4 katı geçmeyen
konutlar ile tek evler, ikiz evler ve sıra evler gibi konutlarda, tek bir kullanıma hizmet veren binalarda
veya böyle bir binanın ayrılmıĢ bir bölümünde kaçıĢlar, kaçıĢ mesafesi aranmaksızın normal
merdivenlerle sağlanabilir. Bu merdivenlerde baĢka herhangi bir özellik aranmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilenler dıĢındaki konutlarda, konut içindeki herhangi bir noktadan konut çıkıĢ
kapısına kadar olan uzaklığın 20 m’yi, yağmurlama sistemi olan konutlarda 30 m’yi geçmemesi
gerekir. Ġkiden çok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde tek kapı bulunması hâlinde, bu kapı üst
katta düzenlenemez. Üstteki katın döĢeme alanı, bu kat için ayrı bir çıkıĢ sağlanmadıkça 70 m2
’yi
aĢamaz.
(3) Konut birimlerinden bütün çıkıĢların, kaçıĢ merdivenlerine veya güvenli bir açık alana doğrudan
eriĢim imkânı sağlayacak Ģekilde olması gerekir.
(4) KaçıĢ uzaklığı, apartman dairelerinin kapısından baĢlanarak ölçülür. Bir apartman dairesi için aynı
kat düzeyinde iki kapı gerektiğinde, yalnızca tek doğrultuda kaçıĢ veya tek bir kaçıĢ merdiveni
sağlanıyor ise kaçıĢ uzaklığı en uzaktaki kapıdan baĢlanarak ve iki ayrı doğrultuda kaçıĢ imkânı
sağlanabiliyor ise kaçıĢ uzaklığı her bir kapıdan baĢlanarak ölçülür.
(5) KaçıĢ mesafeleri uygun olmak Ģartıyla, binaların sadece konut bölümlerine hizmet veren kaçıĢ
merdivenleri aĢağıdaki Ģekilde düzenlenir:
a) Yapı yüksekliği 21.50 m’nin altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçıĢ yolu
olarak kabul edilir ve ikinci çıkıĢ aranmaz.
b) Yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla ve 30.50 m’den az olan konutlarda, en az 2 merdiven
düzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin korunumlu olması ve her daireden 2 merdivene de
ulaĢılması gerekir.
c) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az olan konutlarda, birbirlerine
alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiĢ veya
basınçlandırma uygulanmıĢ 2 kaçıĢ merdiveni yapılması mecburidir. Kattaki konutların her birinin
içinden bir yangın güvenlik holünden geçilerek yangın merdivenine ulaĢılıyor ise binanın genel
merdiveninin korunumlu olması gerekli değildir.
ç) Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangın
güvenlik holü olan ve basınçlandırılan en az 2 kaçıĢ merdiveni yapılması Ģarttır.
(6) Konut yapılarının farklı amaçla kullanılan bodrum katlarında, konut ile ortak kullanılan kaçıĢ
merdivenlerinin önüne yangın güvenlik holü düzenlenmesi gerekir.
(7) GiriĢ, çıkıĢ ve Ģaftları üst katlardan 120 dakika yangına dayanıklı döĢeme veya bölme ile ayrılan
bodrum katlar, beĢinci fıkrada belirtilen yapı yüksekliklerine dahil edilmez ve yangın güvenlik
tedbirleri bakımından ayrı değerlendirilir.
(8) Çatı arası piyeslerden binanın normal merdivenine veya korunumlu kaçıĢ merdivenine alternatif
kaçıĢ imkânı sağlanması durumunda, çatı arası piyes yüksekliği beĢinci fıkrada belirtilen yapı
yüksekliklerine dahil edilmez.
28/87
Sağlık yapıları
MADDE 49- (1) Sağlık yapıları kapsamında olan, hastanelerde, yaĢlılar için dinlenme ve bakım evleri
ve bedensel ve zihinsel engelliler için olan bakım evlerinde aĢağıda belirtilen Ģartlara uyulur:
a) Kullanıcı yükü 15 kiĢiyi aĢan herhangi bir hasta yatak odası veya süit oda için birbirinden uzakta
konuĢlandırılmıĢ 2 kapı bulunması gerekir.
b) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 19 md.) Hastanelerin ve bakımevlerinin 300 m2
’den büyük
olan yatılan katlarının her biri, en az yarısı büyüklüğünde iki veya daha fazla yangın kompartımanına
ayrılır veya korunumlu yatay tahliye alanları teĢkil edilir. Yatay tahliye alanlarının hesaplanmasında
kullanıcı yükü 2.8 m²/kiĢi olarak dikkate alınır.”
(2) Hastanelerde koridor geniĢlikleri 2 m’den az olamaz.
Oteller, moteller ve yatakhaneler
MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve diğer binaların yatakhane olarak kullanılan bölümlerinin
aĢağıda belirtilen Ģartlara uygun olması gerekir:
a) Yatak odaları, iç koridordan en az 60 dakika yangına karĢı dayanıklı bir duvar ile ayrılır. Toplam
yatak sayısı 20’den fazla veya kat sayısı ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 çıkıĢ sağlanır.
Yatak sayısı 20’den az ve yapı yüksekliği 15.50 m’den az olan bina veya bloklarda ise, merdiven
korunumlu yapıldığı veya basınçlandırıldığı takdirde, tek merdiven yeterli kabul edilir.
b) Ġç koridora açılan kapıların yangına karĢı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliğinden
kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.
c) Ġç koridorlar, bir dıĢ duvarda yer alan boĢluklar ile doğal yolla havalandırılır veya mekanik duman
tahliyesi yapılır.
ç) Yatak odası koridoruna açılan diğer odaların veya koridorun bir parçasını oluĢturup kaçıĢları
tehlikeye sokabilecek diğer mekânlar için, yatak odalarıyla aynı düzeyde bir kompartıman özelliğinin
sağlanması Ģarttır.
(2) Bir dıĢ koridor ile eriĢilen otel yatak odalarının aĢağıda belirtilen Ģartlara uygun olması gerekir.
a) Yatak odalarının, yangına en az 60 dakika dayanıklı bir duvar ile dıĢ koridordan ayrılması gerekir.
Ancak, parapet üst kotu koridor bitmiĢ döĢeme üst kotundan 1.1 m veya daha yukarda
konumlandırılan yanmaz malzemeden yapılmıĢ havalandırma boĢlukları için bu Ģart aranmaz.
b) DıĢ koridora açılan kapıların yangına karĢı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliğinden
kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.
c) DıĢ koridorlarda dıĢ kaçıĢ geçitlerine iliĢkin en az geniĢlik, döĢemede kot değiĢimleri, çatı
korunumu koridor dıĢ kenarı boyunca korkuluk yapılması ve benzeri Ģartlara uyulması gerekir.
(3) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkıĢ kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15
m’yi aĢmaması hâlinde, tek kaçıĢ kapısı bulunması yeterli kabul edilir. Ancak:
a) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkıĢ kapısına kadar ölçülen uzaklığın
15 m’yi aĢması hâlinde, birbirinden uzakta konuĢlandırılmıĢ en az 2 çıkıĢ kapısı bulunması gerekir.
b) Tamamı yağmurlama sistemi ile donatılmıĢ otellerin yatak odalarında veya süit odalarında, en
uzak bir noktadan kapıya kadar ölçülen uzaklığın 20 m’yi aĢmaması gerekir.
(4) KaçıĢ uzaklığı, yatak odası veya süit odanın çıkıĢ kapısından baĢlayarak bir kaçıĢ merdivenine, dıĢ
kaçıĢ geçidine veya dıĢ açık alana açılan çıkıĢ kapısına kadar olan ölçüdür.
(5) Koridor boyunca yalnızca tek yönde kaçıĢ imkânı var ise, kaçıĢ uzaklığı en uzaktaki yatak odası
çıkıĢ kapısından itibaren ölçülür. Ġki yönde kaçıĢ sağlanabiliyor ise, kaçıĢ uzaklığı her bir yatak
odasının çıkıĢ kapılarından ölçülür.
(6) Doğal veya mekanik yolla havalandırılmayan iç koridorlar; yağmurlama sistemi olan binalarda 45
m ve yağmurlama sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralıklarla duman kesicileri ile bölümlendirilir
ve buralarda aĢağıdaki Ģartlara uyulur:
a) Duman kesicileri yangına en az 60 dakika dayanıklı olur. Bölme içinde yer alan kaçıĢ kapılarının
yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz nitelikte olması Ģarttır. Duman kesicilerin,
koridoru kuĢatan duvar da dâhil olmak üzere, bütün kat yüksekliğince tavana veya çatı örtüsünün
altına kadar devam etmesi ve ara kesitleri sıkıca kapatması gerekir.
b) Duman kesicileri ile oluĢturulan bölmelerin her birinden bir çıkıĢa, kaçıĢ merdivenine, dıĢ kaçıĢ
geçidine veya kaçıĢ rampasına doğrudan engelsiz eriĢim imkânı sağlanması gerekir.
29/87
c) Duman sızdırmaz kapılara, camlı kapılar hariç olmak üzere, alanı her bir kanat yüzey alanının en
az % 25’i değerinde net görüĢ sağlayan cam paneller konulur.
ç) Duman sızdırmaz kapılar tek veya çift kanatlı olabilir. Ancak, kendiliğinden kapatan düzenekler
ile donatılması ve kanatların, içinde yer aldığı boĢluğu bütünüyle kapatması Ģarttır. Kasaların duvar
boĢluğuna sıkıca yerleĢtirilmesi ve kanat ile döĢeme arasındaki aralığın 4 mm’yi aĢmaması gerekir.
d) Duman sızdırmaz kapıların normal olarak kapalı durumda tutulması gerekir. Ancak, bu kapılar
algılama sistemi yolu ile çalıĢan elektro-manyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik
olarak kapatılabiliyor ise açık durumda tutulabilir.
Toplanma amaçlı binalar
MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum, konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu toplantı
amaçlı salonlarda iki koltuk sırası arasındaki geçitlerin aĢağıda belirtilen Ģekilde olması gerekir:
a) Salonlarda ve balkonlarda kapılara veya çıkıĢ kapılarına götüren ve geniĢliği koridor geniĢliğinden
az olmayan ara dolaĢım alanlarının sağlanması gerekir.
b) Koltuk sıralarının oluĢturduğu kümeler arasında dolaĢım alanlarının düzenlenmesi ve bir koltuk
sırası içindeki koltuk sayısının Ek-6”da belirtilen Ģartlara uygun olması gerekir. Sıra iç geçiĢ temiz
geniĢliği 30 cm’den az olamaz ve bu geniĢlik sıranın arkasından otomatik kalkan koltuklar dâhil olmak
üzere, dik durumdaki koltuğun en yakın çıkıntısına kadar yatay olarak ölçülür. Sıra iç geçiĢ
geniĢliğinin bütün sıra boyunca sabit tutulması gerekir.
c) Ara dolaĢım alanlarında eğim % 10’u aĢmadıkça kot değiĢimlerinin çözümü için basamak
yapılamaz.
ç) Ara dolaĢım alanlarında, basamakların eğimi 30 dereceyi veya rampa eğimi % 10’u aĢtığı takdirde,
koltukları yandan kuĢatan korkulukların yapılması gerekir.
d) Ara dolaĢım alanlarını oluĢturan basamakların ve rampaların bitiĢ kaplamalarında kaymayı
önleyen malzemeler kullanılması Ģarttır.
e) Her bir basamağın, genel aydınlatmanın kesilmesi hâlinde net olarak görülebilecek Ģekilde
ıĢıklandırılması gerekir.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 20 md.) KarıĢık kullanım amaçlı binalarda, tiyatro, sinema
veya konser salonlarında gerekli çıkıĢların sayısının ve kapasitesinin en az yarısının, kendi
kompartımanı kapsamında düĢünülmesi gerekir.
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 21 md.)
Fabrika, imalathane, mağaza, dükkân, depo, büro binaları ve ayakta tedavi merkezi
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 21 md.)
MADDE 52 – (1) Fabrika, imalathane, mağaza, dükkân, depo, büro binaları ve ayakta tedavi
merkezlerinde en az 2 bağımsız kaçıĢ merdiveni veya baĢka çıkıĢların sağlanması gerekir. Ancak,
a) Yapı yüksekliğinin 21.50 m’den az olması,
b) Bir kattaki kullanıcı sayısının 50 kiĢiden az olması,
c) Bütün katlarda en fazla kaçıĢ uzaklığının Ek-5/B’deki uzaklıklara uygun olması,
ç) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmıĢ olması,
d) Ġmalât ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddelerin kullanılmaması,
Ģartlarının hepsinin birlikte gerçekleĢmesi hâlinde tek kaçıĢ merdiveni yeterli kabul edilir.
30/87
DÖRDÜNCÜ KISIM
Bina Bölümlerine ve Tesislerine ĠliĢkin Düzenlemeler
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Bina Bölümleri ve Tesisler
Bina bölümleri ve tesisler
MADDE 53- (1) Binaların yangın bakımından kritik özellikler gösteren kazan daireleri, yakıt depoları,
sobalar ve bacalar, sığınaklar, otoparklar, mutfaklar, çatılar, asansörler, yıldırımdan korunma tesisatı,
transformatör ve jeneratör gibi kısımlarda alınacak tedbirler bu Kısımda gösterilmiĢtir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen yerlere yanıcı madde atılması veya depolanması yasaktır. Bu yerlerin
belirli aralıklarla temizlenmesi Ģart olup, bina sahibi veya yöneticisi bunu sağlamakla mükelleftir.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Kazan Daireleri
Kazan daireleri
MADDE 54- (1) Kazan dairelerinin ilgili Türk Standartlarına uygun olması Ģarttır.
(2) Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmıĢ
olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geçemez.
(3) Kazan dairelerinde duman bacalarına ilave olarak temiz ve kirli hava bacaları yaptırılması Ģarttır.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 22 md.) Kazan dairesi kapısının, kaçıĢ merdivenine veya
genel kullanım merdivenlerine doğrudan açılmaması ve mutlaka bir ortak hol veya koridora açılması
gerekir.
(5) Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döĢeme alanı 100
m
2
’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkıĢ kapısı
olur. ÇıkıĢ kapılarının olabildiği kadar biribirinin ters yönünde yerleĢtirilmesi, yangına en az 90 dakika
dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir.
(6) Kazan dairesi tabanına sıvı yakıt dökülmemesi için gerekli tedbir alınır ve dökülen yakıtın kolayca
boĢaltılacağı bir kanal sistemi yapılır.
(7) Sıvı yakıtlı kazan dairesinde en az 0.25 m3
hacminde uygun yerde betondan pis su çukuru yapılır.
Zemin suları uygun noktalardan bodrum süzgeçleri ile toplanarak pis su çukuruna akıtılır ve bu pis su
çukuru kanalizasyona bağlanır. Kot düĢük ise, pis su çukuru pompa konularak kanalizasyona bağlanır.
Sıvı yakıt akıntıları yakıt ayırıcıdan geçirildikten sonra pis su çukuruna akıtılır ve kontrollü bir Ģekilde
kazan dairesinden uzaklaĢtırılır.
(8) Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’lık çok maksatlı kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ve
büyük kazan dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulundurulur.
Doğalgaz ve LPG tesisatlı kazan daireleri
MADDE 55- (1) Kazan dairelerinde doğalgaz ve LPG kullanılması hâlinde, bu madde ile Sekizinci
Kısmın ilgili hükümleri uygulanır. Kazan dairesinin doğalgaz ve LPG tesisatı, projesi, malzeme seçimi
ve montajı ilgili standartlara ve gaz kuruluĢlarının teknik Ģartnamelerine uygun olarak yapılır.
(2) Sayaçların kazan dairesi dıĢına yerleĢtirilmesi gerekir.
(3) Herhangi bir tehlike anında gazı kesecek olan ana kapama vanası ile elektrik akımını kesecek ana
devre kesici ve ana elektrik panosu, kazan dairesi dıĢında kolayca ulaĢılabilecek bir yere konulur. Gaz
ana vanasının yerini gösteren plaka, bina giriĢinde kolayca görülebilecek bir yere asılır.
(4) Gaz kullanılan kapalı bölümlerde, gaz kaçağına karĢı doğal veya mekanik havalandırma
sağlanması gerekir.
(5) Kazan dairesinde doğalgaz veya LPG kullanılması hâlinde, bu gazları algılayacak gaz
algılayıcıların kullanılması Ģarttır.
31/87
(6) Kazan dairesi topraklaması 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik
Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine uygun Ģekilde yapılır.
(7) Kullanılan gazın özelliği dikkate alınarak, aydınlatma ve açma-kapama anahtarları ile panolar,
kapalı tipte uygun yerlere tesis edilir.
(8) Kullanılan gazın özelliği dikkate alınarak, tablolar, anahtarlar, prizler, borular gibi bütün elektrik
tesisatının ilgili yönetmeliklere ve Türk Standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi
gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde kullanılacak her türlü cihaz ve kabloların ilgili standartlara uygun
olması gerekir.
(9) Doğalgaz tesisatlı kazan dairesi tavanının mümkün olduğu kadar düz olması ve gaz sızıntısı
hâlinde gazın birikeceği ceplerin bulunmaması gerekir.
(10) LPG kullanılan kazan daireleri bodrum katta yapılamaz. Bodrumlarda LPG tüpleri
bulundurulamaz.
(11) LPG kullanan ısı merkezlerinde, gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçağını algılayıp uyarması ile
devreye giren ve bina giriĢinde, otomatik emniyet vanası ve ani kapama vanası gibi gaz akıĢını kesen
emniyet vanası bulunması gerekir.
(12) Yetkili bir kurum tarafından verilen kazan dairesi iĢletmeciliği kursunu bitirdiğine dair sertifikası
bulunmayan Ģahıslar, kazan dairesini iĢletmek üzere çalıĢtırılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yakıt Depoları
Yakıt depoları
MADDE 56- (1) Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmuĢ bir hacme yerleĢtirilir. Yakıt
deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmıĢ olması gerekir.
Depoda yeterli havalandırmanın sağlanması ve tank kapasitesinin en az üçte birini alacak Ģekilde
havuzlama yapılması Ģarttır. Yakıt tankları, ilgili Türk Standartlarına göre hesaplanır ve yerleĢtirilir.
(2) Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven boĢluğuna, mutfağa, banyoya ve yatak odasına
konulamaz.
(3) Kalorifer yakıtı olarak kullanılan sıvı yakıtlar; aĢağıda belirtilen Ģekilde ve miktarlarda
depolanabilir:
a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil içinde,
b) 3000 litreye kadar bodrumda ve sızıntısız sac kaplarda,
c) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 23 md.) 40000 litreye kadar bina içinde bodrum katta,
yangına 120 dakika dayanıklı kâgir odada sızıntısız tanklarda veya bina dıĢında sızıntısız yeraltı ve
yerüstü tanklarında,
(ç) (Yürürlükten kaldırma: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 23 md.) 40000 litreye kadar bina içinde
bodrum katta, yeraltı tanklarında veya bina dıĢında sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında,
d) Stok ihtiyacının 40000 litreden fazla olması hâlinde, yakıt tankları, binadan ayrı, bağımsız, tek
katlı bir binaya yerleĢtirilmiĢ ve Sekizinci Kısımda belirtilen emniyet tedbirleri alınmıĢ Ģekilde.
(4) Akaryakıt depolarının metal bölümleri, ilgili yönetmeliklere göre statik elektriğe karĢı topraklanır.
(5) Akaryakıt yakan kat kaloriferinin yakıt depoları daire içinde merdiven boĢluklarına ve mutfağa,
banyoya ve yatak odasına konulamaz. Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve ilgili
standartlara uymak kaydıyla, bodrumda en fazla 2000 litre hacminde yapılabilir. Günlük yakıt deposu
ise, en fazla 100 litre olmak üzere, daire içinde kapalı bir hacimde yapılabilir. Günlük yakıt deposu
sadece havalık ile atmosfere açılır, taĢma borusu ana yakıt deposuna bağlanır.
(6) Kat kaloriferi tesisatı bulunan veya gazyağı kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg”lık kuru ABC
tozlu el yangın söndürme cihazı bulundurulması Ģarttır.
(7) Kömürlük; kazan dairesine bitiĢik, taban kotu el ile veya stoker ile yükleme ve boĢaltmaya elveriĢli
olarak tesis edilir. Kömürün rahat taĢınabilmesi ve cürufun kolay atılabilmesi gerekir. Kömürlük alanı
1.5 m kömür yüksekliği esas alınarak hesaplanır.
32/87
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mutfaklar, Çay Ocakları, Sobalar ve Bacalar
Mutfaklar ve çay ocakları
MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, alıĢveriĢ merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan
mutfaklar ve yemek fabrikaları ile bir anda 100”den fazla kiĢiye hizmet veren mutfakların
davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre
gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatının kurulması Ģarttır.
(2) Mutfakların bodrumda olması ve gaz kullanılması hâlinde, havalandırma sistemleri yapılır. Ġkinci
bir çıkıĢ tesis edilmeksizin gaz kullanılması yasaktır.
(3) Mutfak ve çay ocakları binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı
bölmeler ile ayrılmıĢ biçimde konumlandırılır. Bölme olarak ahĢap ve diğer kolay yanıcı maddeler
kullanılamaz.
(4) LPG kullanılan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG kullanılan
mutfakların bodrum katta olması hâlinde; gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçağını algılayıp uyarması
ile devreye giren ve gaz akıĢını kesen, otomatik emniyet vanası veya ani kapama vanası gibi bir
emniyet vanasının ve havalandırmanın bulunması gerekir.
(5) Mutfaklarda doğalgaz kullanılması hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyulması Ģarttır.
Soba ve bacalar
MADDE 58- (1) Baca tesisatının, ilgili Türk Standartlarındaki esaslara uygun olması Ģarttır. Her
kazan için tercihan ayrı bir baca kullanılır, soba ve Ģofben boruları kazan bacalarına bağlanamaz.
(2) Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır. Baca çekiĢinin azalmaması bakımından,
bacaların mümkün ise, komĢu yüksek binalardan en az 6 m uzaklıkta yapılması ve ait olduğu bina
mahyasının en az 0.8 m üzerine kadar çıkarılması gerekir.
(3) Kazana ait baca duvarları 500 0C sıcaklığa dayanıklı olan malzemeden yapılır ve yapılmasında
delikli tuğla ve briket kullanılamaz.
(4) Sıcak baca gazlarının yaladığı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması hâlinde, projelendirmede en
uygun derzlendirme biçiminin seçimi gibi tedbirler alınır. Baca duvarlarının dıĢ yüzeyleri uygun
Ģekilde sıvanır.
(5) Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bir kurum temizleme menfezi bulunması ve yılda
en az iki defa yetkili kiĢilere temizlettirilmesi gerekir. Bacaların temizliğinden bina sahibi ve
yöneticisi sorumludur.
(6) Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba, tahta ve boyalı kısımlara zarar vermeyecek
Ģekilde, altına metal kaplı tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban beton ise, bu
tedbirlerin alınması mecburi değildir.
(7) Bağdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa, duvarın yağlı boya veya ahĢap gibi
çabuk yanıcı kısmına künk veya büz yerleĢtirilir ve boru bu delikten geçirilir.
(8) Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 cm açıkta ve 50 cm
yüksekte ve ucunda Ģapka kullanılarak kurulur. Boruların birleĢtiği yerler çember ile kapatılıp, bu
çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle, birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenir.
(9) Kullanım sırasında soba kapakları açık bırakılmaz, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit,
benzin, gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmaz. Ġçindeki ateĢ, gerektiğinde kapaklı
mangala alınır. Sobanın, kullanılmadığı mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadığı
yerlerde, kapaklar açılmayacak Ģekilde telle bağlanır.
(10) Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldığı takdirde,
borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir temizlenir.
(11) Baca temizliği, mahallin itfaiye teĢkilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda itfaiye teĢkilatından
aldığı izin ile ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel
firmalar var ise, temizlik onlara da yaptırılabilir.
(12) (Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 24 md.) Doğalgaz kullanılan kombi ve Ģofbenlerin bacaları ile
cihazları bacaya bağlayan boruların paslanmaz çelik ve birleĢme noktalarındaki kelepçelerin sızdırmaz
olması gerekir. Bacaların yapımı, yıllık bakımı ve temizliği gaz dağıtım Ģirketlerinin belirleyeceği
uzman ve eğitimli kiĢiler tarafından yaptırılır ve bu kiĢiler tarafından bacalar ve temiz hava giriĢleri
kontrol edilir. Baca gazı sensörü olmayan cihazların kullanılmasına izin verilmez.
33/87
BEġĠNCĠ BÖLÜM
Sığınaklar, Otoparklar ve Çatılar
Sığınaklar
MADDE 59- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 25 md.) Ġlgili mevzuatına uygun olarak 100
m
2
’den büyük olan sığınaklarda, Altıncı Kısmın Ġkinci Bölümüne uygun duman tahliye sistemi
kurulması ve Üçüncü Kısmın Ġkinci Bölümünde belirtilen esaslara uygun ve en az 2 çıkıĢın sağlanması
mecburidir. Bu Yönetmeliğe göre algılama, uyarı ve söndürme sistemlerinin yapılması mecburi olan
binaların sığınaklarında, belirtilen bu sistemlerin kurulması Ģarttır.”
Otoparklar
MADDE 60- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 26 md.) Motorlu ulaĢım ve taĢıma araçlarının
park etmeleri için kullanılan otoparkların açık otopark olarak kabul edilebilmesi için, dıĢarıya olan
toplam açık alanın, döĢeme alanının % 5’inden fazla olması gerekir. Aksi takdirde bu otoparklar kapalı
otopark kabul edilir. Açık otoparklarda, dıĢarıya olan açıklıklar iki cephede ise bunların karĢılıklı iki
cephede bulunması ve her bir açıklığın gerekli toplam açıklık alanının yarısından büyük olması
gerekir. Açıklıkların kuranglez Ģeklinde bir boĢluğa açılması hâlinde, söz konusu boĢluğun
geniĢliğinin en az otopark kat yüksekliği kadar olması ve kurangleze açılan ilâve her kat için en az kat
yüksekliğinin yarısı kadar artırılması gerekir. Alanlarının toplamı 600 m2
’den büyük olan kapalı
otoparklarda otomatik yağmurlama sistemi, yangın dolap sistemi ve itfaiye su alma ağızları yapılması
mecburidir.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 26 md.) Toplam alanı 2000 m2
’yi aĢan kapalı otoparklar için
mekanik duman tahliye sistemi yapılması Ģarttır. Duman tahliye sisteminin binanın diğer bölümlerine
hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 hava değiĢimi sağlaması gerekir.
(3) Araçların asansör ile alındığı kapalı otoparklarda doğal veya mekanik havalandırma sistemi
yapılması Ģarttır.
(4) LPG veya sıkıĢtırılmıĢ doğalgaz (CNG) yakıt sistemli araçlar kapalı otoparklara giremez ve
alınmaz.
Çatılar
MADDE 61- (1) Çatı aralarında kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurulamaz.
(2) Isıtma, soğutma, haberleĢme ve iletiĢim alıcı ve verici elektrikli cihazlarının çatı arasına
yerleĢtirilmesi gerektiği takdirde, elektrikli cihazlar için, yangına dayanıklı kablo kullanılması ve çelik
boru içerisinden geçirilmesi gibi, yangına karĢı ilave tedbirler alınarak yetkili kiĢiler eliyle ilgili
yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı çekilebilir.
(3) Çatı giriĢ kapısı devamlı kapalı ve kilitli tutulur. Çatıya bina sahibi, yöneticisi veya bina
yetkilisinin izni ile çıkılabilir. Çatı araları periyodik olarak temizlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Asansörler
Asansörlerin özellikleri
MADDE 62- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 27 md.) Asansör sistemleri, 31/1/2007 tarihli
ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliğine (95/16/AT) ve 18/11/2008
tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve ĠĢletme Yönetmeliğine uygun
olarak imal ve tesis edilir.
(2) Asansör kuyusu ve makina dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan
malzemeden yapılır.
(3) Aynı kuyu içinde 3’den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendiği
takdirde, ikiĢerli gruplar hâlinde araları yangına 60 dakika dayanıklı bir malzeme ile ayırılır.
34/87
(4) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2
olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar bir havalandırma ve
dumandan arındırma bacası bulundurulur veya kuyular basınçlandırılır. Aynı anda bodrum katlara da
hizmet veren asansörlere, bodrum katlarda korunmuĢ bir koridordan veya bir yangın güvenlik
holünden ulaĢılması gerekir. Asansörlerin kapıları, koridor, hol ve benzeri alanlar dıĢında doğrudan
kullanım alanlarına açılamaz.
(5) Yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin aĢağıda belirtilen esaslara
uygun olması gerekir:
a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa olsun otomatik
olarak acil çıkıĢ katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek özellikte olması gerekir. Ancak,
asansörlerin gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da
gerekir.
b) Asansörlerin, yangın uyarısı alındığında, kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi gerekir.
c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı
alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket
etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.
(6) Asansör kapısı, yangın merdiven yuvasına açılamaz.
(7) Asansör kapılarının yangına karĢı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı
yüksekliği 51.50 m’den yüksek binalarda yangına karĢı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz
olması gerekir.
Acil durum asansörü
MADDE 63- (1) Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların
kullandıkları ekipmanın üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir Ģekilde
taĢınmasını sağlamak, gerekli kurtarma iĢlemlerini yapmak ve aynı zamanda engelli insanları tahliye
edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, aynı zamanda normal Ģartlarda binada bulunanlar tarafından da
kullanılabilir. Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.
(2) Yapı yüksekliği 51.50 m”den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak
üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi Ģarttır.
(3) Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçıĢ merdivenine de geçiĢ sağlayacak Ģekilde, her
katta 6 m2
’den az, 10 m2
’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın güvenlik holü
oluĢturulur.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G./ 28 md.) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m²,
hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada eriĢecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik
olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalıĢır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum
jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.
(5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karĢı en az 60 dakika
dayanıklı olması ve asansör boĢluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.
(6) Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır.
YEDĠNCĠ BÖLÜM
Yıldırımdan Korunma Tesisatı, Transformatör ve Jeneratör
Yıldırımdan korunma tesisatı
MADDE 64- (1) Binaların yıldırım tehlikesine karĢı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların
gereğinin yerine getirilmesi Ģarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diğer tesisat üzerinde risk
yaratmaksızın toprağa iletilebileceği yeterli bağlantının sağlanması ve bir toprak sonlandırma ağı
oluĢturulması gerekir.
Transformatör
MADDE 65- (1) Transformatörün kurulacağı odanın bütün duvarları, tabanı ve tavanı en az 120
dakika süreyle yangına dayanabilecek Ģekilde yapılır.
(2) Yağlı transformatör kullanılması durumunda;
a) Yağ toplama çukurunun yapılması gerekir.
35/87
b) Transformatörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yangın
hâlinde transformatörden çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçıĢ yollarına sirayet etmemesi ve
serbest hareketi engellememesi gerekir.
c) Uygun tipte otomatik yangın algılama ve söndürme sistemi yapılır.
(3) Ana elektrik odalarından ve transformatör merkezlerinden temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı
ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim
düzenlenemez.
Jeneratör
MADDE 66- (1) Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kaynağı olarak jeneratör
kullanılan bütün bina ve yapılarda aĢağıdaki tedbirlerin alınması Ģarttır:
a) Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına
dayanabilecek Ģekilde yapılır.
b) Jeneratörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yangın hâlinde
çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçıĢ yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi
engellememesi gerekir.
c) Jeneratörün ana yakıt deposunun bulunacağı yer için, 56 ncı maddede belirtilen Ģartlara uyulur.
(2) Jeneratör odalarından temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve
ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.
BEġĠNCĠ KISIM
Elektrik Tesisatı ve Sistemleri
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri
MADDE 67- (1) Binalarda kurulan elektrik tesisatının, kaçıĢ yolları aydınlatmasının ve yangın
algılama ve uyarı sistemlerinin, yangın hâlinde veya herhangi bir acil hâlde, binada bulunanlara zarar
vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek, binanın emniyetli bir Ģekilde boĢaltılmasını sağlayacak ve
güvenli bir ortam oluĢturacak Ģekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalıĢır durumda tutulması gerekir.
(2) Her türlü elektrik tesisatının, kaçıĢ yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve
yönlendirmesinin ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin, ilgili tesisat yönetmeliklerine ve
standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi Ģarttır.
(3) Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçıĢ yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı
sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve
cihazların periyodik kontrolü, test ve bakımları, bina sahibi veya yöneticisi ile bunların yazılı olarak
sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Ġç Tesisat
Ġç tesisat
MADDE 68- (1) Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım
malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım
tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Ġç Tesisleri
Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde
Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun
olarak tesis edilir.
(2) Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda Ģaft içinde bus-bar sisteminin bulunması
mecburidir.
36/87
Yangın bölmelerinden geçiĢler
MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın
bölmesine yatay ve düĢey geçiĢlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçiĢini
engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle
kapatılması gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi
Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi
MADDE 70- (1) KaçıĢ yollarında, kullanıcıların kaçıĢı için gerekli aydınlatmanın sağlanmıĢ olması
Ģarttır. Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma ünitelerinin normal
aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte seçilmesi hâlinde, normal kaçıĢ yolu aydınlatması
kesildiğinde otomatik olarak devreye girecek Ģekilde tesis edilmesi gerekir.
KaçıĢ yollarının aydınlatılması
MADDE 71- (1) Bütün kaçıĢ yollarının ve kaçıĢ merdivenlerinin aydınlatılması gerekir.
(2) KaçıĢ yollarında aydınlatmanın, bina veya yapıda kaçıĢ yollarının kullanılmasının gerekli olacağı
bütün zamanlarda sürekli olarak yapılması Ģarttır. Aydınlatma bina veya yapının genel aydınlatma
sistemine bağlı aydınlatma tesisatı ile sağlanır ve doğal aydınlatma yeterli kabul edilmez.
Acil durum aydınlatması sistemi
MADDE 72- (1) Acil durum aydınlatma sistemi; Ģehir Ģebekesi veya benzeri bir dıĢ elektrik
beslemesinin kesilmesi, yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik
maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici veya sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın
kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma sağlayacak Ģekilde
düzenlenir.
(2) Bütün kaçıĢ yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, asansörde ve yürüyen merdivenlerde,
yüksek risk oluĢturan hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda,
elektrik dağıtım ve jeneratör odalarında, merkezi batarya ünitesi odalarında, pompa istasyonlarında,
kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanının bulunduğu yerlerde, yangın uyarı butonlarının
ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümler ile benzeri bölümlerde ve aĢağıda belirtilen binalarda, acil
durum aydınlatması yapılması Ģarttır:
a) Hastaneler ve huzur evlerinde ve eğitim amaçlı binalarda,
b) Kullanıcı yükü 200’den fazla olan bütün binalarda,
c) Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda,
ç) Penceresiz binalarda,
d) Otel, motel ve yatakhanelerde,
e) Yüksek tehlikeli yerlerde,
f) Yüksek binalarda.
(3) Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle
sağlanması Ģarttır. Acil durum çalıĢma süresinin kullanıcı yükü 200’den fazla olduğu takdirde en az
120 dakika olması gerekir.
(4) KaçıĢ yolları üzerinde aydınlatma ünitesi seçimi ve yerleĢtirmesi, tabanlarda, döĢemelerde ve
yürüme yüzeylerinde, kaçıĢ yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum
aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak Ģekilde yapılır. Acil durum çalıĢma süresi sonunda bu
aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux’den daha düĢük bir seviyeye düĢmemesi gerekir.
En yüksek ve en düĢük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı
1/40’dan fazla olamaz.
(5) Acil durum aydınlatması;
a) Kendi akümülatörü, Ģarj devresi, Ģebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip
bağımsız aydınlatma armatürleri,
b) Bir merkezi akümülatör bataryasından doğru gerilim veya bir invertör devresi aracılığı ile
alternatif gerilim sağlayan bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri,
ile sağlanır.
37/87
(6) Normal aydınlatma maksadıyla kullanılan aydınlatma armatürleri, acil durum dönüĢtürme kitleri
doğrudan armatür muhafazasının içerisinde veya hemen yakınında monte edilerek ve gerekli
bağlantılar yapılarak bağımsız acil durum aydınlatma armatürlerine dönüĢtürülebilir.
(7) Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile
aydınlatma armatürleri arasındaki bağlantılar metal tesisat boruları içerisinde veya mineral izolasyonlu
veyahut benzeri yangına dayanıklı kablolar ile yapılır. Kendi baĢlarına acil durum aydınlatması
yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak Ģebeke gerilimi bağlantıları normal aydınlatmada
kullanılan tipte kablolarla yapılabilir.
(8) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, kaçıĢ koridorları ve merdivenlerindeki acil
aydınlatmanın, kendi baĢlarına çalıĢabilen bataryalı acil aydınlatma armatürleri ile sağlanması gerekir.
Acil durum yönlendirmesi
MADDE 73- (1) Birden fazla çıkıĢı olan bütün binalarda, kullanıcıların çıkıĢlara kolaylıkla
ulaĢabilmesi için acil durum yönlendirmesi yapılır. Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için
kullanılacak olan çıkıĢların konumları ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkıĢ yolu bina
içindekilere gösterilmek üzere, acil durum çıkıĢ iĢaretlerinin yerleĢtirilmesi Ģarttır.
(2) Yönlendirme iĢaretlerinin aydınlatması 72 nci maddede belirtilen özelliklere sahip acil aydınlatma
üniteleri ile dıĢarıdan aydınlatma suretiyle yapılır veya bu aydınlatmada, aynı özelliklere ve içeriden
aydınlatılan iĢaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri kullanılır.
(3) Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle
sağlanması gerekir. Kullanıcı yükünün 200’den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin
çalıĢma süresinin en az 120 dakika olması Ģarttır.
(4) Yönlendirme iĢaretleri; yeĢil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun
sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkıĢlar için “ÇIKIġ”, acil durumlarda kullanılacak
çıkıĢlar için ise, “ACĠL ÇIKIġ” yazısını ihtiva eder. Yönlendirme iĢaretlerinin her noktadan
görülebilecek Ģekilde ve iĢaret yüksekliği 15 cm’den az olmamak üzere, azami görülebilirlik uzaklığı;
dıĢarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme iĢaretleri için iĢaret boyut yüksekliğinin 100
katına, içeriden ve arkasından aydınlatılan iĢaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri için iĢaret
boyut yüksekliğinin 200 katına eĢit olan uzaklık olması gerekir. Bu uzaklıktan daha uzak noktalardan
eriĢim için gerektiği kadar yönlendirme iĢareti ilave edilir.
(5) Yönlendirme iĢaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekliğe yerleĢtirilir.
(6) KaçıĢ yollarında yönlendirme iĢaretleri dıĢında, kaçıĢ yönü ile ilgili tereddüt ve karıĢıklık
yaratabilecek hiçbir ıĢıklı iĢaret veya nesne bulundurulamaz.
(7) Yönlendirme iĢaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hâllerinde
kaçıĢ yolu üzerinde bütün eriĢim noktalarından görülebilir olması gerekir. DıĢarıdan aydınlatılan
yönlendirme iĢaretleri aydınlatmasının, görülebilen bütün doğrultularda en az 2 cd/m² olması ve en az
0.5 değerinde bir kontrast oranına sahip bulunması Ģarttır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri
Tasarım ilkeleri
MADDE 74- (1) Yangın uyarı sistemi; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberleĢme
fonksiyonlarını ihtiva eden komple bir sistemdir. Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN
54’e uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve iĢletilmesi Ģarttır.
(2) Yangın uyarı sistemini oluĢturan bütün kabloların ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine iletiĢim
maksadıyla kullanılan bütün hatların; kopukluk, kısa devre ve toprak kaçağı gibi arızalara karĢı sürekli
olarak denetim altında tutulması gerekir.
(3) Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dıĢı kalması hâlinde, tekrar çalıĢır duruma
getirilinceye kadar korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapılır ve gerekli
tedbir alınır.
38/87
Algılama ve uyarı sistemi
MADDE 75- (1) Yangın algılama ve uyarı sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme
sisteminden aldığı uyarılardan biri veya birkaçı ile devreye girmesi gerekir.
(2) El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçıĢ
yollarında tesis edilir. Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi
bir yangın uyarı butonuna yatay eriĢim uzaklığının 60 m”yi geçmeyecek Ģekilde yerleĢtirilmesi
gerekir. Engelli veya yaĢlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı
butonlarının görülebilir ve kolayca eriĢilebilir olması gerekir. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110
cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleĢtirilir. AĢağıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının
kullanılması mecburidir:
a) Konutlar hariç, kat alanı 400 m2
’den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün binalarda,
b) Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda,
c) Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.
(3) Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek-7’deki değerleri aĢan binalara otomatik yangın
algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.
(4) Algılama sisteminin gerekli olduğu ve fakat duman algılama cihazlarının kullanımının uygun veya
yeterli olmadığı mahallerde, sabit sıcaklık, sıcaklık artıĢ, alev veya baĢka uygun tip algılama cihazı
kullanılır.
(5) Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre algılayıcılar yerleĢtirilir. Yangın
anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elveriĢli madde bulunmayan ve eriĢilmesi mümkün
olmayan boĢluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir.
(6) Bütün algılama cihazlarının periyodik testler ve bakımlar için ulaĢılabilir olması gerekir.
(7) Binada otomatik yağmurlama sistemi bulunuyor ise, yağmurlama baĢlığının açılması hâlinde yangın
uyarı sisteminin otomatik algılama yapması sağlanır. Bu amaçla, her bir zon hattına su akıĢ anahtarları tesis
edilir ve bu akıĢ anahtarlarının kontak çıkıĢları yangın alarm sistemine giriĢ olarak bağlanır. Otomatik
yağmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları donatılmıĢ gibi iĢlem görür. Bu mahallerde
otomatik sıcaklık artıĢ algılayıcılarının kullanılması mecburi değildir.
(8) Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalıĢan diğer gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit
söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın alarm sistemi tarafından otomatik
olarak algılanması gerekir. Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden, söndürme sisteminin devreye
girdiğini bildiren kontak çıkıĢları yangın alarm sistemine giriĢ olarak bağlanır.
Alarm verme
MADDE 76- (1) Bir yangın algılama ve uyarı sisteminin devreye girmesi hâlinde, sesli ve ıĢıklı olarak
veya data iletiĢimi ile alarm verme;
a) Ana kontrol panelinde ve diğer izleme noktalarındaki tali kontrol panellerinde veya tekrarlayıcı
panellerde sesli, ıĢıklı veya alfa nümerik göstergeleri,
b) Binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaĢayanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar
etmek için sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları,
c) Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber verilmesi için
sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları ve direkt hatlar veya diğer iletiĢim ortamları üzerinden data iletiĢimi,
ile yapılır.
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 29 md.) Yangın kontrol panelleri
MADDE 77- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 29 md.) Yangın kontrol panelleri ve
tekrarlayıcı paneller aĢağıda belirtilen Ģekilde olur:
a) Kontrol ve tekrarlayıcı paneller, binanın, tercihen zemin katında veya kolay ulaĢılabilir
bölümünde ve sürekli olarak görevli personel bulunan bir yerinde tesis edilir.
b) Yangın kontrol panelinin tesis edildiği yerde personelin bulunamadığı zaman aralıkları var
ise bu sürelerde sürekli personel bulunan ikinci bir mahalde veya daha fazla mahalde tekrarlayıcı
paneller tesis edilir.
39/87
Yağmurlama sistemi alarm istasyonları
MADDE 78- (1) Bir binada yağmurlama sistemi ve otomatik algılama sistemi kurulması hâlinde,
yağmurlama sistemi alarm istasyonları ve akıĢ anahtarları yangın alarm sistemine bağlanır.
Yağmurlama sisteminden gelen alarm uyarıları ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol
panelinde ayrı bölgesel alarm göstergeleri oluĢturularak izlenir. Hat kesme vanalarının izleme
anahtarlarının ve yağmurlama sistemine iliĢkin diğer arıza kontaklarının da aynı Ģekilde yangın alarm
sistemi tarafından sürekli olarak denetlenmesi gerekir.
Gazlı söndürme sistemi alarm ve arıza çıkıĢları
Madde 79- (1) Bir binada gazlı söndürme sistemi kurulması hâlinde, binada algılama ve uyarı sistemi
var ise, söndürme sisteminin alarm ve arıza çıkıĢları, yangın alarm sistemine bağlanarak ayrı bölgesel
göstergelerle izlenir.
Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izlemeleri
MADDE 80- (1) Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu
sistemler ile ilgili arıza ve konum değiĢtirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın
kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluĢturularak izlenir ve kontrol edilir.
Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir kontrol panelinden
yapılabileceği gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birleĢtirilerek yangın alarm sistemi
bünyesinde de gerçekleĢtirilebilir.
Sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları
MADDE 81- (1) Bir binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaĢayanları yangından veya benzeri acil
hâllerden haberdar etme iĢlemleri, sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları ile gerçekleĢtirilir. Yangın uyarı
butonunun mecburi olduğu yerlerde uyarı sistemi de mecburidir.
(2) Yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak, yangın mücadele ekipleri ve yangına müdahale
konusunda eğitilmiĢ personele ulaĢtırılmak Ģartıyla, yangın alarm sinyalinin gerçekliğinin
araĢtırılmasına imkân verecek Ģekilde bir ön uyarı sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin
bulundurulduğu veya iĢlendiği endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı yapılarda herhangi bir yangın
algılamasının otomatik olarak bina tahliye uyarı sistemlerini harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve
yapılarda ön uyarı sistemine izin verilmez.
(3) Tahliye uyarıları, aĢağıda belirtilen istisnalar dıĢında, hem sesli ve hem de ıĢıklı olarak yapılır:
a) ĠĢitme engelli kiĢilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ıĢıklı uyarı cihazı kullanılması mecburi
değildir.
b) Sağlık hizmeti amaçlı binalar için öngörüldüğü takdirde sadece ıĢıklı uyarı cihazları
kullanılmasına izin verilir.
(4) Tahliye uyarı sistemlerinin, aĢağıda belirtilen istisnalar dıĢında, yapının tamamında devreye
girmesi gerekir:
a) Yapısı itibarıyla tamamının birden boĢaltılması mümkün olmayan binalarda, baĢlangıçta sadece
yangından etkilenen ve etkilenecek olan bölgelerde uyarı sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde,
binanın düzenli bir Ģekilde boĢaltılabilmesi için, uyarı sistemi, diğer bölgelerde kademeli olarak
devreye sokulacak Ģekilde tesis edilir.
b) YaĢlılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik ve benzeri sebeplerle kendi baĢlarına dıĢarı çıkamayacak
kiĢiler bulunan binalarda, sadece bu kiĢilerin bakımları ve binadan tahliyeleri ile görevli personele
yangın uyarısı verilmesine izin verilir.
(5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 30 md.) Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden
150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde
olacak Ģekilde yerleĢtirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duĢlarda, ses seviyesinin en az 75
dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses
seviyesi elde edilecek özellikte olması Ģarttır. Acil anons sistemi hoparlörü olan hacimlerde ayrıca
siren sistemi konulması gerekli değildir.
(6) Sesli yangın uyarı cihazlarının seslerinin, binada baĢka amaçlarla kullanılan sesli uyarıcılardan
ayırt edilebilecek özellikte olması gerekir.
40/87
(7) AĢağıda belirtilen yerlerde, otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın merkezinden
mikrofonla yayınlanan canlı ses mesajları ile binada yaĢayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer
değiĢtirmelerini sağlayacak Ģekilde anons sistemleri kurulması mecburidir:
a) Binadaki yatak sayısı 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,
b) Yapı inĢaat alanı 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kiĢiyi aĢan topluma
açık binalarda, alıĢveriĢ merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,
c) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 30 md.) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen bütün binalarda.
(8) Sesli ve ıĢıklı uyarı cihazları, sadece yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum uyarıları için
kullanılır. Anons sistemleri ise, yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum anonsları öncelik almak ve
otomatik olarak diğer kullanım amaçlarını devre dıĢı bırakmak Ģartıyla, genel anons ve fon müziği
yayını gibi baĢka amaçlar ile de kullanılabilir.
Acil durum kontrol sistemleri
MADDE 82- (1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil
durum kontrol sisteminin;
a) Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diğer açıklıkları kapatma amaçlı cihazları
normal hâlde açık durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazlarının serbest
bırakılması,
b) Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması,
c) Duman kontrol sistemlerinin iĢlemlerini yerine getirmesi,
ç) Acil durum aydınlatma kontrol iĢlemlerini gerçekleĢtirmesi,
d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması,
e) Asansörlerin yapılıĢ özelliklerine bağlı olarak yangın esnasında kullanımının engellenmesi veya
tahliye amacıyla itfaiye veya eğitilmiĢ bina yangın mücadele ekipleri tarafından kullanılmasının
sağlanması,
f) Mahalli itfaiye ile elektrik iĢletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina
sahibine ve gerekli görülen diğer yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi, özellik ve
fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.
(2) Acil durum kontrol iĢlemleri, yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlüğü içerisinde
bulunan kontrol birimleri ile gerçekleĢtirilir. Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile iliĢkisi bulunan
güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi diğer sistemler tarafından yapılabilecek her
türlü kontrol ve kumanda iĢlemlerinin, yangın veya benzeri bir acil durumda yangın kontrol
panelinden yapılacak acil durum kontrol iĢlemlerini hiçbir Ģekilde engellememesi gerekir.
Kablolar
MADDE 83- (1) Bir yangın sırasında çalıĢır durumda kalması gereken;
a) Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ıĢıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve
hoparlörlerine ve acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının,
b) Ġtfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içerisinde
kalan kısımlarının,
c) Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin birbirleri
arasındaki haberleĢme ve besleme kablolarının,
ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kablolarının,
yangına karĢı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması Ģarttır.
(2) Yangına karĢı dayanıklı olması gereken kabloların, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi
tutulmuĢ ve sertifikalı olması gerekir.
(3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalıĢır durumda kalması gerekli olmayan yangın
uyarı butonlarında, algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi
kesildiğinde tehlikeli bir durum oluĢmayan elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden
kablolarda yangına dayanıklılık özelliği aranmayabilir.
(4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin sağlıklı ve güvenilir çalıĢmasını sağlayacak Ģekilde
yangın algılama, kontrol ve uyarı ekipmanı üreticilerinin spesifikasyonlarına uygun tipte olması ve
elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak Ģekilde, diğer sistemlerden ve enerji taĢıyan
kablolardan ayrılarak tesis edilmesi gerekir.
41/87
(5) (Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 31 md.) Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100’den fazla kiĢinin
bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000’i geçen toplanma amaçlı binalarda her
türlü besleme ve dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden
arındırılmıĢ ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir.”
BEġĠNCĠ BÖLÜM
Periyodik Testler, Bakım ve Denetim
Periyodik testler, bakım ve denetim
MADDE 84- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen acil aydınlatma, yönlendirme ve yangın algılama ve
uyarı sistemleri; bina sahibinin ve yöneticinin veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği
bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik
kontrole, teste ve bakıma tabi tutulur.
(2) Kabul iĢlemlerinde de, birinci fıkrada belirtilen hususlara uyulur.
ALTINCI KISIM
Duman Kontrol Sistemleri
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tasarım ilkeleri
MADDE 85- (1) Binalarda duman kontrol sistemi olarak yapılan basınçlandırma, havalandırma ve
duman tahliye tesisatının; binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve binanın
emniyetli bir Ģekilde boĢaltılmasını sağlayacak güvenli bir ortamı oluĢturacak Ģekilde tasarlanması,
tesis edilmesi ve çalıĢır durumda tutulması gerekir.
(2) Kurulması gereken basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının yerleĢtirilmesi ve
kullanılacak teçhizatın cinsi ve miktarı, binanın kullanım sınıfına, tehlike sınıfına, binada bulunanların
hareket kabiliyetine ve binada bulunan yangın önleme sistemlerinin özelliklerine göre belirlenir.
(3) Her türlü basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının, ilgili yönetmeliklere ve
standartlara uygun olarak tasarlanması, tesis edilmesi ve iĢletilmesi gerekir.
(4) Bu Yönetmelikte öngörülen her türlü sistemin, cihazın ve ekipmanın, montaj ve iĢletme süresince
performans ve çalıĢma sürekliliği sağlanacak Ģekilde kabul testinin yapılması, periyodik kontrol, test
ve bakıma tabi tutulması gerekir. Binalarda kurulacak basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye
tesisatı da, binanın yangın sorumlusunun gözetiminde test ve bakıma tabi tutulur.
(5) Duman tahliyesinde kullanılacak fanların ve basınçlandırma fanlarının besleme kablolarının
yangına en az 60 dakika dayanıklı olması ve jeneratörden beslenecek Ģekilde tesis edilmesi gerekir.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Duman Kontrolü
Duman kontrolünün esasları
MADDE 86- (1) Doğal duman tahliyesi yapılabilecek yerlerde duman çekiĢ bacaları, duman kesicileri
ve duman bölmeleri kullanılır. Mekanik duman kontrol sistemleri olarak iklimlendirme sistemleri özel
düzenlemeler yapılarak kullanılır veya ayrı mekanik havalandırma veya duman kontrol sistemleri
kurulur.
(2) Duman tahliye ağızları, daima açık olabileceği gibi, yangın sırasında otomatik olarak veya el ile
kolaylıkla açılabilen mekanik düzenler ile de çalıĢtırılabilir. Bu tür mekanizmaların sürekli bakım
suretiyle iĢler durumda tutulması mecburidir.
Ġklimlendirme ve havalandırma tesisatının duman kontrolünde kullanımı
MADDE 87- (1) Yangın hâlinde, mevcut iklimlendirme ve havalandırma tesisatı duman kontrol
sistemi olarak da kullanılabilir. Bu durumda, bu Yönetmelikte mekanik duman kontrol sistemi için
öngörülen bütün Ģartlar, iklimlendirme ve havalandırma sistemi için de aranır.
(2) Mekanik duman kontrol sistemleri için tesis edilen havalandırma ve tahliye kanallarının çelik,
alüminyum ve benzeri malzemeden yapılmıĢ olması gerekir.
(3) Bütün mekanik havalandırma ve duman tahliye sisteminde kullanılacak kanalların yeterli sayıda
askı elemanları ile bağlanması Ģarttır.
42/87
(4) Kanal kaplama malzemesinin, en azından zor alevlenici malzemeden olması gerekir.
(5) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının, kaçıĢ merdivenlerinden ve yangın güvenlik
hollerinden geçmemesi asıldır. Ancak, çeĢitli sebeplerden dolayı, kanalın bu bölümlerden geçmesi
hâlinde, geçtiği bölümün yapısal olarak yangına dayanım süresi kadar yangına dayanacak bir malzeme
ile kaplanması Ģarttır.
(6) Aynı hava santrali ile birden fazla yangın kompartımanının havalandırılması veya
iklimlendirilmesi yapılıyor ise, yangın kompartımanları arası geçiĢlerde, üfleme ve emiĢ kanallarında
yangın damperi kullanılması gerekir.
(7) Asma tavan arası ve yükseltilmiĢ döĢeme altı gibi mahallerin plenum olarak kullanılması hâlinde;
bu bölümler içerisinden sadece mineral, alüminyum veya bakır zırhlı kablolar, rijit metal borular ve
sıvı sızdırmaz esnek metal borular geçirilebilir. Bilgisayar, televizyon, telefon ve iç haberleĢme
sistemleri kablolarının ve yangın korunum sistemi boruları ile alevlenmeyen sıvılar taĢıyan yanmaz
malzemeden boruların kullanılmasına izin verilir.
(8) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının yangın kompartımanı duvarlarını delmemesi gerekir.
Kanalın bir yangın kompartımanı duvarını veya katını geçmesi hâlinde, kanal üzerine yangın
kompartımanı duvarını veya katını geçtiği yerde yangın damperi konulması gerekir. Havalandırma
kanalı korunmuĢ bir Ģaft içinden geçiyor ise, Ģafta giriĢ ve çıkıĢta yangın damperi kullanılması Ģarttır.
(9) Basınçlandırma sisteminin kanallarında yangın damperi kullanılmaz.
(10) Duman kontrol sistemi uzaktan el ile kumanda edilerek veya yangın algılama ve uyarı sistemi
tarafından otomatik olarak devreye sokulabilir.
(11) Yangının yayılmasında rol oynayan tesisat bacasının ve kanallarının, yangın kompartımanları
hizasında olması ve kompartımanın yangın dayanımını azaltmayacak Ģekilde yalıtılması gerekir.
Havalandırma kanal ve bacalarının yangın kompartımanlarını aĢmalarına özel detaylar dıĢında izin
verilmez. Hava kanallarının, yanmaz malzemeden yapılması veya yanmaz malzeme ile kaplanması
Ģarttır.
(12) Yapı yüksekliği 51.50 m’nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman
kontrol sistemi yapılması mecburîdir.
Kazan dairesi, jeneratör odası, mutfak, otoparklar ve tahıl depolarında duman kontrolü
MADDE 88- (1) Dizel pompa ve acil durum jeneratörünü çalıĢtırabilmek için mekanik
havalandırmanın gerekli olduğu yerlerde, bu bölümlerin duman tahliye sistemlerinin; diğer bölümlere
hizmet veren sistemlerden bağımsız olarak dizayn edilmesi, havanın doğrudan dıĢardan ve herhangi
bir egzoz çıkıĢ noktasından en az 5 m uzaktan alınması ve mahallin egzoz çıkıĢının da doğrudan
dıĢarıya ve herhangi bir hava giriĢ noktasından en az 5 m uzağa atılması gerekir.
(2) Otel, restoran, kafeterya ve benzeri yerlerin mutfaklarındaki piĢirme alanlarının mekanik egzoz
sisteminin; binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması, egzoz kanallarının,
korunmamıĢ yanabilir malzemelerden en az 50 cm açıktan geçmesi, egzozun doğrudan dıĢarıya
atılması ve herhangi bir hava giriĢ açıklığından en az 5 m uzakta olması gerekir. Mutfak dıĢından
geçen egzoz kanalının; geçtiği bölümün veya mutfak bölümünün yapısal olarak yangına dayanma
süresi kadar bir malzeme ile kaplanması, Ģayet kanal bir tuğla Ģaftı içerisinden geçiyor ise, Ģaftın diğer
bölümlerinden ve diğer kanallardan veya servis elemanlarından ayrılması Ģarttır. Mutfak egzoz
kanallarına yangın damperi konulamaz.
(3) Toplam alanı 2000 m2
’yi aĢan kazan dairelerinde, kapalı otopark alanlarında ve bodrum katlardaki
depolarda mekanik duman tahliye sistemi yapılması mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binanın
diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 defa hava değiĢimi
sağlaması gerekir.
(4) Un, tahıl, kepek, niĢasta ve Ģeker gibi parlayıcı organik tozlar meydana getiren maddelerin
iĢlendiği, imal veya depo edildiği yerlerde, bu maddelerin tozlarının toplanmasını önleyecek özel
havalandırma tertibatı yapılması mecburidir. Bu yerlerde soba, ocak ve benzeri açık ateĢ kaynağı
bulundurulması ve tedbir alınmaksızın kaynak yapılması yasaktır.
(5) Doğalgaz, LPG veya tehlikeli maddeler ile çalıĢılan yerlerde fanların ve havalandırma motorlarının
patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex-proof) olması gerekir. Kablo ve pano tesisatlarının da kıvılcım
güvenlikli olması Ģarttır.
43/87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Basınçlandırma Sistemi
Basınçlandırma sistemi
MADDE 89- (1) Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovasının yüksekliği 30.50
m’den fazla ise, kaçıĢ merdivenlerinin basınçlandırılması gerekir. Bodrum kata ve üst katlara hizmet
veren kaçıĢ merdiveni aynı yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yangına 120 dakika dayanıklı ve
duman sızdırmaz bir duvar ile ayrılmıĢ ve ayrı çıkıĢ düzenlenmiĢ ise, merdiven yuvası için üst katların
yüksekliği esas alınır.
(2) Bodrum kat sayısı 4’den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçıĢ merdivenleri
basınçlandırılır.
(3) Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçıĢ merdivenlerinin basınçlandırılması
Ģarttır.
(4) Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum
asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir.
(5) Basınçlandırma sistemi çalıĢtığı zaman, bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası
ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkının en az 50 Pa olması Ģarttır. Açık kapı durumu için
basınç farkı en az 15 Pa olması gerekir.
(6) Basınçlandırma sisteminin yangın güvenlik holüne de yapılması hâlinde, merdiven tarafındaki
basıncın yangın güvenlik holü tarafındaki basınçtan daha yüksek olacak Ģekilde bir basınç dağılımı
oluĢturulması gerekir.
(7) Hem basınçlı havanın ve hem de otomatik kapı kapatıcının kapı üzerinde yarattığı kuvveti yenerek
kapıyı açmak için kapı koluna uygulanması gereken kuvvetin 110 Newtonu geçmemesi gerekir.
(8) Yangına müdahale sırasında basınçlandırma sisteminin, açık bir kapıdan basınçlandırılmıĢ alana
duman giriĢini engelleyecek yeterlilikte hava hızını sağlayabilmesi gerekir. Hava hızı, birbirini takip
eden iki katın kapılarının ve dıĢarı tahliye kapısının tam olarak açık olması hâli için sağlanır. Ortalama
hız büyüklüğünün her bir kapının tam açık hâli için en az 1 m/s olması gerekir.
(9) En az 2 iç kapının ve 1 dıĢarıya tahliye kapısının açık olacağı düĢünülerek, diğer kapalı kapılardaki
sızıntı alanları da ilave edilerek dizayn yapılır ve bina kat sayısına göre açık iç kapı sayısı artırılır.
(10) Basınçlandırma havası miktarının, sızıntı alanlarından çevreye olan hava akıĢlarını karĢılayacak
mertebede olması gerekir.
(11) Merdiven içerisinde meydana gelebilecek olan aĢırı basınç artıĢlarını bertaraf etmek üzere, aĢırı
basınç damperi ve frekans kontrollü fan gibi sistemlerin yapılması gerekir.
(12) Basınçlandırma havasının doğrudan dıĢardan alınması ve egzoz çıkıĢ noktalarından en az 5 m
uzakta olması gerekir. Yüksekliği 25 m’den fazla olan kapalı merdivenlerin basınçlandırılmasında,
birden fazla noktadan üfleme yapılır. Ġki noktadan üfleme yapılması hâlinde, üfleme yapılan noktalar
arasındaki yüksekliğin en az merdiven yüksekliğinin yarısı kadar olması Ģarttır. Yapı yüksekliği 51.50
m’den fazla olan binalarda, her katta veya en çok her üç katta bir üfleme yapılması gerekir.
(13) Basınçlandırma fanının dıĢardan hava emiĢine algılayıcı konulur; duman algılanması hâlinde, fan
otomatik olarak durdurulur.
(14) Basınçlandırma sisteminin yangın algılama ve uyarı sistemi tarafından otomatik olarak
çalıĢtırılması gerekir.
(15) Basınçlandırma fanını el ile çalıĢtırıp durdurabilmek için, bir açma kapatma anahtarının
bulunması gerekir.
(16) KaçıĢ merdivenlerinde basınçlandırma yapılmamıĢ ise, merdiven bölümünde açılabilir pencerenin
veya merdivenin üzerinde devamlı havalandırmayı sağlayacak tepe penceresinin bulunması Ģarttır.
44/87
YEDĠNCĠ KISIM
Yangın Söndürme Sistemleri
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tasarım ilkeleri
MADDE 90- (1) Yangın söndürme sistemleri, bu Yönetmelik kapsamındaki bütün yapı ve binalar ile
tünel, liman, dok, metro ve açık arazi iĢletmeleri gibi yapılarda yangın öncesinde ve sırasında
kullanılan sabit söndürme tesisatıdır. Binalarda kurulan yangın söndürme tesisatının, binada
bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve yangını söndürecek Ģekilde tasarlanması,
tesis edilmesi ve çalıĢır durumda tutulması gerekir.
(2) Yangın söndürme sistemlerinin; her yapıda meydana gelebilecek olan yangını söndürecek
kapasitede olması ve yapının ekonomik ömrü boyunca, otomatik veya el ile gereken hızda devreye
girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.
(3) Kurulması gereken sabit yangın söndürme sistemlerinin ve tesisatının nitelikleri, kullanılacak
teçhizatın cinsi, miktarı ve yerleĢtirilmeleri; binanın ve binada bulunabilecek malzemelerin yangın
türüne göre belirlenir. Sistemde kullanılacak bütün ekipmanın sertifikalı olması Ģarttır.
(4) Her türlü yangın söndürme sistemlerinin, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak
tasarlanması, tesis edilmesi ve iĢletilmesi mecburidir.
(5) Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, yetkili merci tarafından
kontrol edilir ve onaylanır. Periyodik kontrol, test ve bakım gerektiren sistemlerin ve cihazların
kontrolü, testi ve bakımı bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği
bina yetkilisince yaptırılır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Sulu Söndürme Sistemleri
Su basınç ve debi değeri
MADDE 91- (1) Sabit boru tesisatı, yangın dolapları sistemi, hidrant sistemi ve yağmurlama sistemi
gibi sulu söndürme sistemleri için yapılmıĢ hidrolik hesaplar neticesinde gerekli olan su basınç ve debi
değerleri, merkezi Ģebeke veya Ģehir Ģebekeleri tarafından karĢılanamıyor ise yapılarda, kapasiteyi
karĢılayacak yangın pompa istasyonu ve deposu oluĢturulması gerekir.
Su depoları ve kaynaklar
MADDE 92- (1) Sistemde en az bir güvenilir su kaynağı bulunması Ģarttır.
(2) Sulu söndürme sistemleri için kullanılacak su depolarının yangın rezervi olarak ayrılmıĢ
bölümlerinin baĢka amaçla kullanılmaması ve sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek Ģekilde
düzenlenmesi gerekir.
(3) Sulu söndürme sistemleri tasarımında 19 uncu maddedeki bina tehlike sınıfları dikkate alınır. Su
deposu hacmi, düĢük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90
dakika esas alınarak bulunur.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 32 md.) Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve hidrant
sistemi bulunan sulu söndürme sistemleri su deposu hacmi, ön hesap için Ek-8/A tablosunda yer alan
veriler esas alınarak veya beĢinci fıkrada belirtilen usule göre hesaplanabilir. Tablo kullanılırken
yükseklik olarak yağmurlama baĢlığının kullanıldığı en üst kod esas alınır. Su deposu hacmi hidrolik
hesap yapılarak hesaplanır ise hidrolik hesap metoduyla bulunan su deposu hacmi esas alınır.
(5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 32 md.) Su deposu hacmi ön hesaplaması, Ek-8/B’ye göre
hesaplanan yağmurlama sistemi su debisine, Ek-8/C’de belirtilen yangın dolabı su debisi ve hidrant
sistemi var ise hidrant debisi de ilave edilerek, tehlike sınıfına göre üçüncü fıkrada belirtilen sürenin
çarpılması ile hesaplanabilir.
45/87
(6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 32 md.) Yapıda sulu söndürme sistemi olarak sadece yangın
dolapları sistemi mevcut ise su kapasitesi, TS EN 671-1 ve TS EN 671-2’ye uygun sistemlerde 94
üncü maddede verilen tasarım debi değerlerinin tehlike sınıfları için bu maddenin üçüncü fıkrasında
verilen süreler ile çarpımı ile hesaplanır. Kullanım alanı yüksek tehlike sınıfı değilse ve yapıda sadece
yangın dolapları sistemi mevcutsa yangın dolapları binanın kullanım suyu sistemine bağlanabilir ve
ayrı bir sistem istenmez.
(7) Yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunması hâlinde, su ihtiyacı, en az 1900 l/dak debiyi 90
dakika süre ile karĢılayacak kapasitede olmak üzere, bina tehlike sınıfına göre yapılacak hidrolik
hesaplar ile belirlenir.
Yangın pompaları
MADDE 93- (1) Yangın pompaları; sulu söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, anma debi ve
anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır. Pompaların, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği
anma basma yüksekliği değerinin en fazla % 140’ı kadar olması ve % 150 debideki basma yüksekliği
anma basma yüksekliğinin % 65’inden daha küçük olmaması gerekir. Bu tür pompalar, istenen basınç
değerini karĢılamak Ģartıyla, anma debi değerlerinin % 130’u kapasitedeki sistem talepleri için
kullanılabilir.
(2) Sistemde bir pompa kullanılması hâlinde, aynı kapasitede yedek pompa olması gerekir. Birden
fazla pompa olması hâlinde, toplam kapasitenin en az % 50’si yedeklenmek Ģartıyla, yeterli sayıda
yedek pompa kullanılır.
(3) Pompanın çevrilmesi, elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler ile olabilir.
(4) Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanılmadığı takdirde, yangın pompalarının enerji beslemesi
güvenilir kaynaktan ve binanın genel elektrik sisteminden bağımsız olarak sağlanır.
(5) Yangın pompalarının, otomatik hava boĢaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yardımcı
elemanlarının bulunması gerekir.
(6) Her pompanın ayrı bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olması gerekir. Elektrik kumanda
panosunun, faz hatasının, faz sırası hatasının ve kumanda fazı hatasının bilgi ıĢıkları ile donatılması
gerekir. Pano ana giriĢ devre kesicisine pano kilidi açılmadan eriĢilememesi gerekir.
(7) Her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarının olması gerekir. Basınç anahtarlarının; kumanda
panosunun içine yerleĢtirilmiĢ, su basıncını boru bağlantısıyla hisseden, su darbelerine karĢı korumalı,
alt ve üst değerler ayrı ayrı ve bağımsız olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir
olması Ģarttır.
(8) Pompa kontrolü basınç kumandalı; tam veya yarı otomatik olabilir.
(9) Pompa odası veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor
tahrikli pompalar için +10 °C üzerinde sıcaklığın sürekli sağlanabilmesi için uygun gereçler sağlanır.
(10) Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalıĢma alanı etrafında acil
aydınlatma sağlanması Ģarttır.
(11) Zemin yeterli bir drenaj için eğimli hazırlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu
gibi kritik cihazlardan uzaklaĢtırılması sağlanır.
Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları
MADDE 94- (1) Tesisatın amacı, bina içinde yangın ile mücadelede güvenilir ve yeterli suyun
sağlanmasıdır. Bunun için, bina içinde itfaiye su alma hattı ve yangın dolapları tesis edilir:
a) Ġtfaiye su alma hattı; yangın ile mücadelede, itfaiye personeli ve eğitilmiĢ personel tarafından
kullanılmak üzere tesis edilir. Ġtfaiye su alma hattı tesisinde aĢağıda belirtilen Ģartlara uyulur:
1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 33 md.) Yüksek binalar ile kat alanı 1000 m2
’den fazla
olan alıĢveriĢ merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ıslak veya kuru sabit boru sistemi
üzerinde, itfaiye personelinin ve eğitilmiĢ personelin kullanımına imkân sağlayan bağlantı ağızları
bırakılması ve bu bağlantı ağızlarının kaçıĢ merdiveni veya yangın güvenlik holü gibi korunmuĢ
mekânlarda olması Ģarttır. Bir boyutu 60 m’yi geçen katlarda yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı
yapılması gerekir.
2) Herhangi bir noktadan su alma ağzına olan mesafe 60 m’den fazla olamaz.
3) Sabit boru tesisatı üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları, itfaiyenin kullandığı normlarda
storz tip 50 mm veya 65 mm çapında olur.
46/87
4) Bağlantı ağızlarının, binanın yağmurlama ve yangın dolapları sistemine suyu sağlayan sabit boru
tesisatında bırakılması hâlinde, bu bağlantıların ana kolonlar üzerinden doğrudan yapılması gerekir.
b) Yangın dolapları tesisatı; bina içindeki kiĢilerin yakındaki küçük bir yangını kontrol etmesini ve
söndürmesini sağlayabilmek üzere, bina içine tesis edilen sabit bir tesisatı ifade eder. Tesisat, duvarlar
üzerine veya kabinler içine monte edilmiĢ ve kalıcı olarak bir su temin tesisatına bağlanmıĢ olan sabit
birimlerden oluĢur. Yangın dolaplarının tesisinde aĢağıdaki Ģartlara uyulur:
1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 33 md.) Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı
1000 m
2
’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim
binalarında, alanlarının toplamı 600 m2
’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350
kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburîdir.”
2) Yangın dolapları, her katta ve yangın duvarları ile ayrılmıĢ her bölümde aralarındaki uzaklık 30
m’den fazla olmayacak Ģekilde düzenlenir. Yangın dolapları mümkün olduğu kadar koridor çıkıĢı ve
merdiven sahanlığı yakınına kolaylıkla görülebilecek Ģekilde yerleĢtirilir. Binanın yağmurlama sistemi
ile korunması ve katlara itfaiye su alma ağzı bırakılması hâlinde, yangın dolapları, ıslak tip
yağmurlama branĢman hattından beslenebilir ve aralarındaki uzaklık 45 m’ye kadar çıkarılabilir.
3) Hortumların saklandığı dolabın ve kabinlerin gerekli cihazların döĢenmesine izin verecek
büyüklükte olması Ģarttır. Bunların yangın sırasında hortum ve cihazların kullanılmasını
zorlaĢtırmayacak Ģekilde tasarlanması ve sadece yangın söndürme amacı için kullanılması gerekir.
4) Hortumları serme ve bağlama gibi becerilere sahip eğitilmiĢ personeli veya itfaiye görevlisi
olmayan yapılarda, yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolaplarının TS EN 671-1” e uygun olması
Ģarttır. Hortumun, yuvarlak yarı-sert TS EN 694 normuna uygun, çapının 25 mm olması, uzunluğunun
30 m”yi aĢmaması ve lüle (lans) kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden
yapabilmesi gerekir.
5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 33 md.) Ġçinde itfaiye su alma ağzı olmayan yuvarlak yarısert hortumlu yangın dolaplarında tasarım debisinin 100 l/dak ve tasarım basıncının 400 kPa olması
Ģarttır. Lüle giriĢindeki basıncın 900 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç düĢürücülerin kullanılması gerekir.
6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 33 md.) YetiĢmiĢ yangın söndürme görevlisi
bulundurulmak mecburiyetinde olan yapılarda kullanılabilecek yassı hortumlu yangın dolaplarının TS
EN 671-2 standardına uygun olması Ģarttır. Yassı hortumun; anma çapının 50 mm’yi, uzunluğunun 20
m’yi geçmemesi ve lüle kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi
gerekir. Dolap tasarım debisinin 400 l/dak ve tasarım basıncının en az 400 kPa olması Ģarttır. Lüle
giriĢindeki basıncın 900 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç düĢürücü kullanılır.
7) Binalarda bulunan yangın dolaplarının ve hortum makara sistemlerinin TS EN 671-3 standardında
belirtilen periyodik bakımlarının, bina sahibi, yönetici veya sorumlu bina yetkilisi tarafından
yaptırılması mecburidir.
Hidrant sistemi
MADDE 95- (1) Yapıların yangından korunmasında, ilk müdahalede söndürülemeyen yangınlara
dıĢarıdan müdahale edebilmek için mümkün olduğunca yapının veya binanın bütün çevresini
kapsayacak Ģekilde tesis edilecek hidrant sistemi bünyesinde yerleĢtirilecek hidrantların, itfaiye ve
araçlarının kolay yanaĢabileceği ve bağlantı yapabileceği Ģekilde düzenlenmesi gerekir.
(2) Hidrant sistemi dizayn debisinin en az 1900 l/dak olması Ģarttır. Debi, binanın tehlike sınıfına göre
artırılır. Hidrant çıkıĢında 700 kPa basınç olması gerekir.
(3) Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde
125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınır.
(4) Normal Ģartlarda hidrantlar, korunan binalardan ortalama 5 ilâ 15 m kadar uzağa yerleĢtirilir.
(5) Hidrant sistemine suyu sağlayan boru donanımında ring sistemi mevcut değil ise, kullanılabilecek
en düĢük borunun çapının 100 mm olması ve hidrolik hesaba göre belirlenmesi gerekir.
(6) Sistemde kullanılacak hidrantların, ilgili Türk Standartlarına uygun yerüstü yangın hidrantı olması
gerekir. Hidrant sisteminde, hidrant yenilenmesini ve bakım iĢlemlerinin yapılmasını kolaylaĢtıracak
uygun noktalarda ve yerlerde yeraltı veya yerüstü veyahut hem yeraltı ve hem de yerüstü hat kesme
vanaları temin ve tesis edilir.
(7) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 34 md.) Ġçerisinde her türlü kullanım alanı bulunan ve genel
yerleĢme alanlarından ayrı olarak planlanan yerleĢim alanlarında yapılacak binaların taban alanları
toplamının 5000 m2
’den büyük olması halinde dıĢ hidrant sistemi yapılması mecburîdir.
47/87
(8) Sorumluluk bölgelerinde hizmette bulunan araçların giremeyeceği veya manevra yapamayacağı,
ulaĢım imkânı olmayan yerleĢim mahalleri olan belediyeler, buralarda meydana gelebilecek yangınlara
etkili bir Ģekilde müdahale yapılabilmesi bakımından, bu yerleĢim yerlerinin uygun yerlerine yerüstü
yangın hidrantları veya pompa ile teçhiz edilmiĢ yeterli kapasitede yangın havuzları ve sarnıçları
yaptırmak mecburiyetindedir.
Yağmurlama sistemi
MADDE 96- (1) Yağmurlama sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve
yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine
belirlenen miktarda suyun boĢaltılmasıdır. Yağmurlama sistemi, aynı zamanda bina içindekilere alarm
verilmesi ve itfaiyenin çağrılması gibi çeĢitli acil durum fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir.
Yağmurlama sistemi; yağmurlama baĢlıkları, borular, bağlantı parçaları ve askılar, tesisat kontrol
vanaları, alarm zilleri, akıĢ göstergeleri, su pompaları ve acil durum güç kaynağı gibi elemanlardan
meydana gelir. Yağmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259’a uygun olması Ģarttır.
(2) AĢağıda belirtilen yerlerde otomatik yağmurlama sistemi kurulması mecburidir:
a) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
b) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 35 md.) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlarda,
c) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 35 md.) Alanlarının toplamı 600 m2
’den büyük olan kapalı
otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
ç) Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen
otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün
yataklı tesislerde,
d) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 35 md.) Toplam alanı 2000 m2
’nin üzerinde olan katlı
mağazalarda, alıĢveriĢ, ticaret ve eğlence yerlerinde,”
e) Toplam alanı 1000 m2
’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya
bulundurulan yapılarda.
(3) Yanıcı malzeme içermeyen ve yanıcı malzeme depolanmayan ıslak hacimlere, yanıcı malzeme
ihtiva etmeyen ve yangına dirençli yapı elemanları ile ayrılan yangın merdiveni yuvalarına, asansör
kuyusuna ve gazlı, kuru toz, su sprey ve benzeri diğer otomatik söndürme sistemleri ile korunan
mahallere yağmurlama sistemi yapılmayabilir.
(4) Su ile geniĢleyen veya reaksiyona girerek yangının büyümesine sebep olabilecek maddelerin
bulunduğu mahallere yağmurlama sistemi yapılmaz.
(5) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 35 md.) Yağmurlama sistemi tasarımının TS EN 12845’e
göre yapılması gerekir. Yağmurlama baĢlıklarının yerleĢtirilmesi, kullanım alanının tehlike sınıfı ve
yağmurlama baĢlığının koruma alanı dikkate alınarak yapılır. DüĢük Tehlike ve Orta Tehlike-1
kullanım alanlarında, bir adet standart yağmurlama baĢlığı en çok 21 m2
alanı koruyacak Ģekilde
yerleĢtirilebilir.
(6) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, sismik hareketlere karĢı ana kolonların herhangi bir
yöne sürüklenmemesi için, dört yollu destek kullanılması ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı
boruların katlardan ana dağıtım borularına bağlanmasında esnek bağlantılar ile boruların tavanlara
tutturulmasında iki yollu enlemesine ve boylamasına sabitleme askı elemanları kullanılarak boruların
kırılmasının önlenmesi gerekir. Dilatasyon geçiĢlerinde her üç yönde hareketi karĢılayacak detaylar
uygulanır.
(7) Yağmurlama sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyor ise, her bir zon
veya kolon hattına akıĢ anahtarları, test ve drenaj vanası ve izleme anahtarlı hat kesme vanası konulur.
(8) Muhtemel küçük çaplı yangınlarda yağmurlama baĢlığının patlaması veya birkaçının hasara
uğraması hâlinde, hemen değiĢtirilir ve yangın güvenlik sisteminin sürekliliğini sağlamak için 6
adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklüğüne göre yeterli miktarda yedek yağmurlama baĢlığı
ve baĢlığın değiĢtirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.
(9) Yağmurlama sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanaları bulunur. Boru hatlarında bulunan
vanaların, bölgesel kontrol vanalarının ve su kaynağı ile yağmurlama sistemi arasında bulunan bütün
vanaların devamlı açık kalmasını sağlayacak tedbirlerin alınması gerekir.
(10) Sistemde basınç düĢürücü vana kullanılması hâlinde, her bir basınç düĢürücü vananın önüne ve
arkasına 1’er adet manometre konulur.
48/87
Ġtfaiye su verme bağlantısı
MADDE 97- (1) Yüksek binalarda veya bina oturma alanı 1000 m2
’den büyük binalarda veya cephe
geniĢliği 75 m’yi aĢan binalarda, itfaiyenin sisteme dıĢarıdan su basabilmesi için, sulu yangın
söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal çapında itfaiye su verme bağlantısı yapılması Ģarttır.
Ġtfaiye su verme bağlantısında 2 adet 65 mm storz tip rakor ve sistemde çek valf bulunur ve çek valf
ile itfaiye bağlantısı arasındaki borulardaki suyun otomatik olarak boĢalmasını sağlayacak elemanlar
konulur. Ġtfaiye araçlarının bağlantı ağzına ulaĢma mesafesi 18 m’den fazla olamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Köpüklü, Gazlı ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme Sistemleri
Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri
MADDE 98- (1) Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri; tesisin nitelik ve
ihtiyaçlarına bağlı olarak uygun, güncel, sertifikalı ve ilgili standartlara göre tasarlanır.
(2) Suyun söndürme etkisinin yeterli görülmediği veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin
bulunduğu, depolandığı ve üretildiği hacimlerde uygun tipte söndürme sistemi tesis edilir.
(3) Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardı esas alınır. Her türlü
gazlı söndürme sistemleri kurulurken; otomatik gaz boĢaltımı sırasında veya sistemin devreye
girdiğini iĢleticiye ve mahalde çalıĢan personele bildiren ve kiĢilerin söndürme mahallini tahliye
etmesini sağlayacak olan sesli ve ıĢıklı uyarılar temin ve tesis edilmek zorundadır.
(4) Gazlı yangın söndürme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, doğal havalandırma amaçlı pencerede,
kapıda veya duvarda bulunan menfez ve varsa havalandırma bacalarının yangın algılama ve gaz
boĢalım anında otomatik olarak kapanacak Ģekilde dizayn edilmesi gerekir.
(5) Halon alternatifi gazlar ile tasarımı yapılmıĢ gazlı yangın söndürme sistemlerinde kullanılan
söndürücü gazın, ilgili standartlara göre belgelenmiĢ uzun süreli kullanım geçerliliğinin olması
gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 36 md.) TaĢınabilir Söndürme Cihazları
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 37 md.) TaĢınabilir söndürme cihazları
MADDE 99- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 37 md.) TaĢınabilir söndürme cihazlarının
tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;
a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,
b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya
köpüklü,
c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,
ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu,
söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri
yerlerde sulu veya temiz gazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir.
(2) DüĢük tehlike sınıfında her 500 m2
, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inĢaat
alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eĢdeğeri gazlı yangın
söndürme cihazları bulundurulması gerekir.
(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme
cihazı bulundurulması mecburidir.
(4) Söndürme cihazları dıĢarıya doğru, geçiĢ boĢluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak,
görülebilecek Ģekilde iĢaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine
veya yakınına yerleĢtirilir. Söndürme cihazlarına ulaĢma mesafesi en fazla 25 m olur. Söndürme
cihazlarının, kapı arkasında, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde
bulundurulmaması ve ısıtma cihazlarının üstüne veya yakınına konulmaması gerekir. Ancak, herhangi
bir sebeple söndürme cihazlarının doğrudan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde,
yerlerinin uygun fosforlu iĢaretler ile gösterilmesi Ģarttır.
49/87
(5) TaĢınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla
alınabilecek Ģekilde yerleĢtirilir ve 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden
olan yüksekliği yaklaĢık 90 cm’yi aĢmayacak Ģekilde montaj yapılır.
(6) Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taĢınabilir yangın söndürme
cihazlarının TS 862- EN 3 kalite belgeli olması Ģarttır.
(7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre
yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis
yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müĢterilerine belgelerini
göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir
kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri
yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının
bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın
söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır
yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.
(8) Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi
konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teĢkilatının görüĢü alınabilir.
BEġĠNCĠ BÖLÜM
Periyodik Testler ve Bakım
Periyodik testler ve bakım
MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yangın söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi
veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili
standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulması Ģarttır.
SEKĠZĠNCĠ KISIM
Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler
MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanması, doldurulması, kullanılması, üretilmesi ve satıĢa
sunulması hakkında bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat ve standartlara
uyulur.
Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması
MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin sınıfları aĢağıda belirtilmiĢtir:
a) Patlayıcı maddeler,
b) Parlayıcı ve patlayıcı gazlar,
c) Yanıcı sıvılar,
ç) Yanıcı katı maddeler,
d) Oksitleyici maddeler,
e) Zehirli ve iğrendirici maddeler,
f) Radyoaktif maddeler,
g) Dağlayıcı maddeler,
ğ) Diğer tehlikeli maddeler.
Depolama hacimlerinin genel özellikleri
MADDE 103- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 38 md.) Tehlikeli maddelerin depolandığı ve
üretildiği yerlerde aĢağıda belirtilen hususlara uyulması mecburidir:
a) Topluma açık yerlerde ve konutların altında veya bitiĢiğinde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak
yapılan iĢlerin, ilgili standartlarda belirtilen Ģartlara uygun olması gerekir.
b) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya iĢlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların
yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir. Çok katlı binalarda ise, binaların en üst
50/87
katında olmak Ģartıyla ilgili tüzük ve yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin üretilmesine
veya iĢletilmesine veya depolanmasına müsaade edilir.
c) Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yapılarda, tehlikeli maddenin miktarlarına ve
tehlike sınıfına bağlı olarak çevre güvenliği sağlanır.
ç) Binaya ulaĢım yollarının sürekli olarak açık tutulması ve bu yollar üzerine park yapılmaması
gerekir.
d) Üretimin ve tehlikeli maddenin özelliğine göre binaların tabanlarının statik elektriği iletici özellikte
yapılması ve kapıların statik elektriğe karĢı topraklanması Ģarttır.
e) Binalardaki giriĢ ve çıkıĢ kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının
kapaklarının basınç karĢısında dıĢarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların
kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.
f) Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan iĢyeri
binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dıĢarıya, diğeri ana koridora açılan en az 2
kapısının bulunması Ģarttır. Ġç bölmelerin, meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı, çatlaksız
düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yapılmıĢ, açık renkte boyanmıĢ veya badanalanmıĢ, kolayca
yıkanabilir Ģekilde olması gerekir. Hafif eğimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir
depoya veya dinlendirme kuyusuna bağlanır. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma
tesisleri de bu amaçla kullanılabilir.
g) Binaların tavanlarının ve tabanlarının yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay
temizlenir malzemeden, hafif eğimli olarak, pencerelerin ise, büyük parçalar hâlinde, etrafa
dağılmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılması gerekir.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Patlayıcı Maddeler
Patlayıcı maddeler
MADDE 104- (1) Bu Yönetmeliğe göre patlayıcı maddeler; sürtme, darbe ve ısı etkisi altında baĢka
bir maddenin katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddelerdir.
(2) Kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satıĢ yerleri altında,
üstünde ve bitiĢiğinde, oteller, eğlence yerleri ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler bulunamaz.
(3) Av malzemesi satan iĢyerlerinin, müstakil ve tercihen tek katlı binada bulunması ve baĢka bir
iĢyeri veya mesken ile kapısının veya bağlantı penceresinin olmaması gerekir.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 39 md.) Katları farklı amaçlarla kullanılan çok katlı
binalarda veya pasajlarda av malzemesi satılabilmesi için; satıĢ yerinin zemin katında olması, sokaktan
doğrudan giriĢinin bulunması, binanın diğer bölümleri ile bağlantısının bulunmaması ve duvarları
yangına en az 180 dakika dayanıklı olması Ģarttır.
(5) Av barutu ve malzemesi satıĢ yerlerinin içi uygun bir malzeme ile ateĢe dayanıklı hâle getirilir.
Özel kasa ve çelik dolaplar; arabalı sistemde, bir kiĢinin kolayca yerini değiĢtirebileceği ve yangın
hâlinde ortamdan çıkarıp güvenlikli bir yere taĢıyabileceği Ģekilde yapılır. Binalardaki giriĢ ve çıkıĢ
kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç karĢısında
dıĢarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini sağlayacak
biçimde yapılması Ģarttır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Parlayıcı ve Patlayıcı Gazlar
Genel
MADDE 105- (1) Bu Yönetmeliğe göre normal sıcaklık ve basınç altında buhar fazında bulunan
maddeler gaz olarak kabul edilir. Kritik sıcaklığı 10 ºC”ın altında olan gazlara basınçlı gazlar ve kritik
sıcaklığı 10 ºC”ın üzerinde olup mutlak buhar basınçları 50 ºC de 300 kPa”ı aĢan gazlar sıvılaĢtırılmıĢ
gazlar olarak isimlendirilir. Her iki tip gaz bir çözücü içinde çözünmüĢ hâlde ise, basınç altında
çözünmüĢ gazlar sınıfına girer.
(2) Gaz hâlinde veya bir sıvıda çözünmüĢ hâlde veya sıvılaĢtırılmıĢ hâlde basınçlı gaz ihtiva eden
bütün tüplerin, içinde bulunan basınçlı gazın özelliklerine, tekniğin gerektirdiği esaslara ve ilgili
mevzuat ve standartlara uygun olarak yapılması Ģarttır.
51/87
(3) Her tüpün dip tarafının, yere değmeyecek Ģekilde, belirli bir yükseklikte, çemberle çevirili olması
ve LPG tüpleri hariç olmak üzere, diğer tüplerin vana ve emniyet supaplarının içinde gazların
birikmesini önleyecek Ģekilde havalandırma delikleri olan bir koruyucu baĢlığın bulunması gerekir.
(4) Tüpler, hiçbir zaman izin verilenden fazla bir basınçla ve tüp üzerinde belirtilen ağırlığın üzerinde
basınçlı gaz ile doldurulamaz. Tüplerin doldurulmadan önce ilgili mevzuata göre yeniden
doldurulmaya müsait olup olmadığına dikkat edilir, kritik sıcaklıkları genel olarak çevre sıcaklığından
fazla olan gazların konulduğu tüpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli basınçların meydana gelmesi
önlenir. Basınçlı gazların doldurulduğu tüpler, ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde doldurulur
ve dolum öncesinde ve sonrasında ağırlık kontrolüne tabi tutulur.
(5) Basınçlı gaz tüplerinin depolanmasında aĢağıda belirtilen Ģartlara uyulması mecburidir:
a) Dolu tüplerin sıcaklık değiĢmelerine, güneĢ ıĢınlarına, radyasyon ısısına ve neme karĢı korunması
bakımından ilgili standard hükümlerine uyulur.
b) Dolu tüpler, iĢyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanır. Tüpler, yangına en az 120
dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta
bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.
c) Tüpler, içinde bulunan gazın özelliğine göre sınıflanarak depolanır ve boĢ tüpler ayrı bir yerde
toplanır.
ç) Tüplerin depolandığı yerlerin, uygun havalandırma tertibatının ve yeteri kadar kapısının bulunması
gerekir.
d) Yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandığı yerlerde ateĢ ve ateĢli maddeler kullanma
yasağı uygulanır.
e) Tüplerin depolandığı yerlere ikaz levhaları konulur.
LPG tüplerinin depolanmasına iliĢkin esaslar
MADDE 106- (1) LPG depolanacak binaların;
a) Müstakil ve tek katlı olması,
b) DöĢemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme ile yapılması,
c) Çatısında hafif malzemeler kullanılması,
ç) DıĢ duvarlarında veya çatısında, her 3 m³ depo hacmi için en az 0.2 m²”lik kırılmaz cam veya
benzeri hafif malzeme ile kaplanmıĢ bir boĢluk bırakılması,
d) Depo kapılarının yangına karĢı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, Ģarttır.
(2) Tüplerin depolama mahallinde, aĢırı sıcaklık artıĢına ve insan veya araç trafiğine maruz
kalmayacak ve fiziki hasar görmeyecek tarzda yerleĢtirilmesi gerekir. Tüp içerisindeki LPG’nin gaz
fazıyla doğrudan temas hâlinde olması için, tüplerin, emniyet valfleri LPG sıvı fazı seviyesinden
yukarıda olacak konumda, yana yatırılmıĢ veya baĢ aĢağı durumda olmaksızın dik olarak depolanması
gerekir.
(3) Depolarda ısıtma ve aydınlatma amacı ile açık alevli cihazlar kullanılamaz.
(4) Depoların döĢeme hizasında ve bölme duvarlarının tabana yakın kısımlarında açılıp kapanabilen
havalandırma menfezleri bulundurulur.
(5) Doğal havalandırma uygulanması hâlinde, dıĢ duvarların her 600 cm’si için en az 1 adet menfez
bulunması Ģarttır. DıĢ duvar uzunluğunun 600 cm’yi geçmesi hâlinde, menfez adeti aynı oranda
artırılır. Menfezlerin her birinin alanının en az 140 cm2
ve menfezlerin toplam alanının, döĢeme
alanının her metrekaresi için en az 65 cm2
olması gerekir.
(6) Havalandırma fan ile yapılıyor ise;
a) Patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex–proof) malzeme kullanılması,
b) Havalandırma debisinin döĢemenin her bir m2
’si için en az 0.3 m3
/dak olması,
c) Havalandırma çıkıĢ ağzının diğer binalardan en az 3 m uzaklıkta bulunması,
ç) Havalandırma kanalının zeminden itibaren tespit edilmesi,
d) Kablo ve pano tesisatının kıvılcım güvenlikli olması,
Ģarttır.
(7) Depoların döĢemeleri tabii veya tesviye zemin seviyesinden aĢağıda olamaz. DöĢemenin
doldurulmuĢ durumda olması ve havalandırılması gerekir.
(8) Tüpler, depoların çıkıĢ kapıları ve merdiven boĢlukları yakınına konulamaz ve kaçıĢ yollarını
engelleyecek Ģekilde depolanamaz.
52/87
(9) Tüpler, vanalarının üzerinde emniyet tıpası takılmıĢ olarak ve dolu tüpler ise, vanalarının üzerinde
ilk kullanım kapağı takılmıĢ olarak depolanır.
(10) BoĢ tüpler tercihen açıkta depolanır. Bina içinde depolanacaklar ise, depolama miktarının
hesaplanmasında dolu tüp gibi kabul edilir.
(11) Depo binalarının elektrik sistemleri, ankastre olarak kıvılcım ve kısa devre oluĢturmayan
özellikteki malzeme ile yapılır. Elektrik anahtarlarının binanın dıĢ yüzeyinde ve zeminden 2 m
yükseklikte bulunması ve aydınlatma armatürlerinin tavana monte edilmiĢ olması gerekir.
(12) Depolarda ısıtma sadece merkezi sistem ile yapılır ve ısı merkezi dıĢarıda olur. Tüplerin kalorifer
radyatörlerinden en az 2 m uzaklıkta bulundurulması gerekir.
(13) Özel olarak inĢa edilmiĢ LPG dağıtım depolarında, tüplere doldurulmuĢ durumda en çok 10000
kg gaz bulundurulabilir. Bu binaların okul ve cami gibi kamuya açık binaların arsa sınırından en az 25
m ve diğer binaların arsa sınırından en az 15 m uzaklıkta bulunması gerekir. LPG ve ticari propan
tüpleri, birbiriyle karıĢmayacak Ģekilde depolanır.
(14) Bina dıĢında LPG’nın tüplere doldurulmuĢ hâlde depolandığı mahallin emniyet Ģeridinin, asgari
emniyet uzaklıklarının Ek-9’daki gibi olması Ģarttır.
(15) Bina dıĢındaki özel tüp depolarının bulunduğu güvenlik sahası, tel çit veya duvar ile çevrilir ve
üzerine ikaz levhaları konulur.
(16) Tüp depolanmasında kullanılan özel binaların giriĢine ikaz levhaları konulur.
LPG’nin dökme olarak depolanması
MADDE 107- (1) LPG’nın dökme olarak depolandığı yeraltı ve yerüstü tanklarının, binalara, bina
gruplarına, komĢu arsa sınırına ve ana trafik yollarına veya demir yollarına olan uzaklıkları ile
tankların birbirlerine olan uzaklıklarının Ek-10’da belirtilen Ģekilde olması mecburidir.
(2) LPG’nın yerüstü tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;
a) Dökme LPG depolama tankları, taĢ veya beton bir zemin üzerine oturtulmuĢ olarak ve yanmaz
yapıda ayaklar üzerine tesis edilir.
b) Dökme LPG depolama tankları, fuel-oil, benzin ve motorin gibi diğer bir yanıcı sıvı depolanan
tanklar ile aynı havuzlama duvarı ile çevrilmiĢ bir mahalde tesis edilemez ve bu duvarlardan en az 3 m
uzaklıkta kurulur.
c) Dökme LPG depolanacak yatay tanklar, genleĢmeye ve daralmaya imkân verecek destekler
üzerine yerleĢtirilir. Tankların temele veya ayaklara değen kısımları, korozyona karĢı korunur.
(3) LPG’nın yeraltı tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;
a) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 40 md.) Yeraltı depolama tanklarının en üst yüzeyinin
toprak seviyesinden en az 300 mm aĢağıda kalacak Ģekilde olması Ģarttır.
b) Yeraltı depolama tanklarının, motorlu araçların trafik etkisine ve aĢındırıcı fiziki etkilerin söz
konusu olduğu yerlerde bu fiziki etkilere karĢı korunmuĢ olması gerekir.
c) Yeraltı depolama tankları ve yeraltı boru donanımı, toprak özellikleri dikkate alınarak korozyona
karĢı korunur.
ç) Toprak altına konulacak olan tanklar, yeraltı su seviyelerine göre uygun bir Ģekilde tasarlanır.
LPG perakende satıĢ yerleri
MADDE 108- (1) Perakende satıĢ yerlerinde en çok 500 kg LPG bulundurulabilir. LPG bayilerine ait
özel depolar var ise, 750 kg daha LPG bulundurulabilir. Perakende satıĢ yerlerinin kapalı mahallerinde
ticari propan tüpü bulundurulamaz.
(2) Perakende satıĢ yerleri, tercihen tek katlı ahĢap olmayan binalarda, bunun mümkün olmaması
hâlinde, çok katlı ahĢap olmayan binaların zemin katında bulunabilir. Perakende satıĢ yerlerinin baĢka
bir iĢyeri veya mesken ile kapı veya pencere ile bağlantısının bulunmaması gerekir.
(3) LPG perakende satıĢ yerleri, iĢ hanları, oteller, eğlence yerleri, pansiyonlar ve kahvehaneler gibi
topluma açık yerler ile kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve
satıĢ yerleri altında, üstünde ve bitiĢiğinde bulunamaz.
(4) Perakende satıĢ yerlerinin itfaiye ve cankurtaran araçlarının kolayca girip çıkabilecekleri cadde ve
sokaklar üzerinde olması gerekir.
(5) Perakende satıĢ yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine
imkân verecek geniĢlikte çıkıĢı olmayan yerlerde tesis edilemez.
53/87
(6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 41 md.) Perakende satıĢ yerleri en az 120 dakika yangına
dayanıklı binalarda kurulur ve bir baĢka iĢyeri veya konut ve benzeri yerlere ahĢap kapı veya ahĢap
veya madeni çerçeveli camekân bölme ile irtibatlı olamaz. ġayet bölme gerekli ise en az 90 dakika
yangına dayanıklı malzemeden yapılması Ģarttır. Binalardaki giriĢ ve çıkıĢ kapılarının, pencerelerin ve
panjurların-basınç karĢısında dıĢarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların
kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.
(7) Özel bina ve odaların çatısında ve sokak, cadde, bahçe ve benzeri cephe duvarlarında, kesit alanı
kapalı hacmin her 3 m3
’ü için en az 0.2 m2
esasına göre hesaplanmıĢ patlama panelleri inĢa edilir.
LPG tüplerinin kullanılması
MADDE 109- (1) Evlerde 2’den fazla LPG tüpü bulundurulamaz.
(2) LPG tüpleri dik konumda bulundurulur. Tüp ile ocak, Ģofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar
arasında hortum kullanılması gerektiğinde, en fazla 150 cm uzunluğunda ve ilgili standartlara uygun
eksiz hortum kullanılır ve bağlantılar kelepçe ile sıkılır.
(3) Tüpler, mümkünse balkonlarda bulundurulur. Kapalı veya az havalanan bir yerde tüp
bulundurulacak ise bu bölümün havalandırılması sağlanır.
(4) Tüplerin konulduğu yerin doğrudan doğruya güneĢ ıĢınlarına maruz kalmaması ve radyatörlerin,
soba veya benzeri ısıtıcıların yakınına tüp konulmaması gerekir.
(5) LPG kullanılan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaçağını tespit eden ve sesli olarak uyaran gaz
uyarı cihazının bulundurulması mecburidir.
(6) ĠĢyeri veya topluma açık her türlü binada zemin seviyesinin altında kalan tam bodrum katlarında
LPG tüpü bulundurulamaz.
(7) Tüpler ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.
(8) Bina dıĢındaki tüplerden bina içindeki tesisata yapılacak bağlantıların, çelik çekme veya bakır
borular ile rakor kullanılmadan kaynaklı olması gerekir. Ana bağlantı borusuna kolay görülen ve kolay
açılan bir ana açma-kapama valfi takılır. Tesisat, duvar içerisinden geçirilemez.
(9) LPG, tavlama ve kesme gibi iĢlemler için kullanıldığında, iĢ sonuçlanır sonuçlanmaz tüpler
depolama yerlerine kaldırılır.
(10) Sanayi tesisleri içersinde LPG kullanıldığında, tüpler bina içinde depolanacak ise; tesisten özel
bölmelerle ayrılmıĢ, depolama kurallarına uygun, havalandırılması sağlanan özel bir yere konulur.
(11) Tüplerin değiĢtirilmesinde gaz kaçaklarının kontrolü için bol köpürtülmüĢ sabundan faydalanılır
ve ateĢ ile kontrol yapılmaz. Ev tipi ve sanayi tipi tüplerin değiĢtirilmeleri, tüpleri satan bayilerin
eğitilmiĢ elemanları tarafından ve bayilerin sorumluluğu altında yapılır.
(12) Kesme, kaynak ve tavlama gibi ısıya bağlı iĢlemler sırasında, oksijen tüplerinin ve beraberinde
kullanılan LPG tüplerinin bağlantılarında alev tutucu emniyet valflerinin takılı olması gerekir.
LPG ikmal istasyonları
MADDE 110- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 42 md.) LPG ikmal istasyonlarında emniyet
mesafeleri bakımından Ek-13’te yer alan uzaklıklara, diğer güvenlik tedbirleri bakımından ise ilgili
yönetmelik ve standartlara uyulur.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 42 md.) LPG ikmal istasyonlarındaki tanklar yeraltında tesis
edilir.
(3) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 42 md.) Dispenser ile trafik yolu arasında giriĢ-çıkıĢ kısmı
hariç en az 50 cm yüksekliğinde sabit korugan yapılır. Dispenser ve tank sahasına, yerden en fazla 20
cm yüksekte, kıvılcım güvenlikli (Muhtemel Patlayıcı Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof), en az birer
LPG algılayıcısı olan sesli veya ıĢıklı gaz dedektörü ve alarm sistemi konulur. Gaz kaçağı olması
hâlinde, alarm sisteminin tesisin yangın söndürme ve aydınlatma sistemi haricinde bütün elektriğini
kesebilmesi gerekir.
(4) Tankın çevresi, tank dıĢ cidarının en az 1 m uzağından itibaren en az 180 cm yükseklikte tel örgü
veya tel çit ile çevirilir.
(5) Tank sahasında ve dispenserin 5 m”den daha yakınında herhangi bir kanal veya kanalizasyon giriĢi
ve benzeri çukurluklar bulunamaz.
(6) Tankların 3 m yakınında yanıcı madde bulundurulamaz ve bu uzaklıktaki kolay tutuĢabilen kuru ot
ve benzeri maddelerle gerekli mücadele yapılır.
54/87
(7) Boru, vana, pompa, motor ve dispenser üzerindeki bütün topraklamaların eksiksiz olması ve
tanklara katodik koruma yapılması gerekir.
(8) Ġstasyon sahası içerisinde, çapraz ve karĢılıklı konumda, 2 adet spiral hortumlu yangın dolabı ve 1
adet sis lansı bulundurulması, bunlar için en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilmesi ve
yangın dolaplarının 700 kPa basıncı olan pompa ile su deposuna bağlanması mecburidir.
LPG depolanması ve ikmal istasyonları ile ilgili güvenlik tedbirleri
MADDE 111- (1) LPG depolanmasında ve ikmal istasyonlarında aĢağıda belirtilen yangın güvenlik
tedbirlerinin alınması mecburidir.
a) Genel tedbirler:
1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 43 md.) Tank etrafında çukur zemin, foseptik ve benzerleri
bulunamaz.
2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 43 md.) Yerüstü tankları en az 3 m ve yeraltı tankları en az
1 m uzaklıktan itibaren tel örgü veya çit ile çevrilir ve bu mesafeler içerisinde ot ve benzeri kolay
yanabilir maddeler bulundurulmaz.
3) Tankların yakınından veya üstünden elektrik enerjisi nakil hatları geçemez. Anma gerilimi 0.6 ilâ
10.5 kV olan nakil hattının, dikey doğrultudan her yandan 2 m uzaklıkta ve anma gerilimi 10.5 kV’ın
üzerinde olan nakil hattının da, yatay doğrultuda her yönden 7.5 m uzaklıkta olması gerekir.
4) Depolama alanlarında, çıkabilecek yangınları güvenlik sorumlularına uyarı verecek bir alarm
sistemi olması Ģarttır.
5) Tank sahasına her yönden okunacak Ģekilde ikaz levhaları yerleĢtirilmesi gerekir.
6) Örtülü tankların; toprak veya yanmaz nitelikte korozyona ve ısıya dayanıklı malzeme ile veyahut
dere kumu ile örtülmesi, örtü kalınlığının en az 300 mm olması, örtülü ve toprakaltı tanklarda katodik
koruma yapılması Ģarttır.
b) Algılama ve elektrik tesisatı:
1) Depo ve tank sahasındaki elektrik tesisatı, patlama ve kıvılcım güvenlikli olarak projelendirilir.
2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 43 md.) Gaz kaçaklarına karĢı patlama ve kıvılcım
güvenlikli gaz algılama sistemi (Muhtemel Patlayıcı Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof) yapılır.
3) Gaz kapatma vanasının algılama sistemine bağlanması ve tehlike anında otomatik olarak
kapanması; ayrıca, gaz kapatma vanasının, gaz kaçağı ve yangın hâlinde uzaktan kapatılabilir özellikte
olması gerekir.
4) Yangın veya gaz kaçağı gibi acil hâllerde personeli ikaz etmek üzere, sesli alarm sistemi
bulunması mecburidir.
5) Yıldırım tehlikesine karĢı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan korunma tesisatı
yapılır.
6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 43 md.) Yerüstü tank boru ve dispenserlerin
topraklamalarının uygun olması, tank ve dispenser bölgesinde statik topraklama penseleri bulunması
gerekir.
c ) Soğutma ve söndürme sistemleri:
1) Depo ve tank alanlarında TS 862-EN 3’e uygun en az 2 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın
söndürme cihazı bulundurulur. Kapasitesi 10000 kg’dan fazla 100000 kg’dan az olan depolara, en az 1
adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ilave edilir. 100000 kg üzerindeki her
250000 kg için ilave olarak 1 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu söndürme cihazı bulundurulur.
2) Toplam kapasitesi 10 m3
’den daha büyük depolarda ve yerüstü tanklarında soğutma için
yağmurlama sistemi bulunması mecburidir. Projelendirmede, risk analizi sonuçlarına göre, bir yangın
anında çevresindeki en fazla tankı etkileyebileceği kabul edilen yangına maruz tankın toplam dıĢ
yüzey alanı ile bu tanktan etkilenebilecek yakın çevresindeki tankların yalnızca dıĢ yüzey alanlarının
1/2’sinin toplamının her m2’si için 10 l/dak, tankların depolama alanı içerisinde birden fazla bölgede
gruplandırılması hâlinde, yine aynı esaslara göre bulunacak en büyük tehlike riski taĢıyan grup
tankların veya tank dıĢ yüzey toplam alanlarının her m2’si için 10 l/dak veya tüp depolama, dolum
tesisi platformu ve sundurma gibi alanlarının her m2
’si için en az 10 l/dak su debisi alınması ve su
55/87
deposunun bu debiyi en az 60 dakika karĢılayacak kapasitede olması gerekir. Hesaplanan su miktarını
depolama tankları üzerine veya platform veya sundurma alanına uygun Ģekilde dağıtabilecek
yağmurlama sistemi yapılması Ģarttır. Yağmurlama sistemine ve yangın musluklarına ihtiyaca uygun
olarak suyu pompalayacak, birbirini yedekleyecek en az 2 pompa bulundurulur ve bu pompaların çıkıĢ
basıncı 700 kPa’dan az olamaz. Pompaların çalıĢtırılmasının otomatik veya uzaktan kumandalı olması
ve bu sistemin haftada en az bir kere çalıĢtırılarak kontrol edilmesi gerekir. Pompalardan birisinin
jeneratörden doğrudan beslenmesi veya dizel yangın pompası olması Ģarttır.
3) Tüp depolama tesislerinde en az 2 adet yangın hidrantı veya komple yangın dolabı bulundurulur.
Yangın dolaplarında itfaiye standartlarına uygun hortum ve lans bulundurulur.
4) Kapasitesi 100 m3
’den fazla olan yerüstü tüp depolama tesisleri ile tank ve dolum tesislerine
çaprazlama olarak her birisi en az 1200 l/dak debide en az 2 adet sabit monitör yerleĢtirilir.
ç) Bakım, eğitim ve testler:
1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 43 md.) Statik topraklama ölçümleri, yılda en az 1 defa
yetki belgeli uzman kiĢi ve kuruluĢlar tarafından yapılır ve sonuçları dosyalanır. Yaylı emniyet
valflerinin hidrostatik testleri, 5 yılda bir yapılır. Tankların hidrostatik testleri ise 10 yılda bir yapılır.
Türk Standartlarında ve Avrupa Standartlarında belirtilen hidrostatik test alternatifi olan test ve kontrol
yöntemleri de uygulanabilir.
2) LPG satılması, taĢınması, kullanılması ve denetlenmesi gibi iĢler ile direkt olarak ilgilenen
personelin tamamına LPG güvenlik tedbirleri, istasyonlardaki ilgililere ise, gaz kaçağı veya yangın
olduğunda müdahalenin nasıl yapılması gerektiği, gaz Ģirketleri tarafından uygulamalı tatbikat ile
anlatılır. Nazari ve uygulamalı eğitimleri veren firmalar, bu eğitime tabi tutulmuĢ personele belge
verir.
Doğalgaz kullanım esasları
MADDE 112- (1) Doğalgaz kullanımı konusunda, doğalgaz ile ilgili mevzuat ve standart hükümlerine
ve aĢağıda belirtilen hususlara uyulur.
a) Doğalgazın kazan dairelerinde kullanılması hâlinde, kazan dairesinde bulunan ve enerjinin alınacağı
enerji tablosunun, etanj tipi patlama ve kıvılcım güvenlikli olması, kumanda butonlarının pano ön
kapağına monte edilmesi ve kapak açılmadan butonlar ile çalıĢtırılması ve kapatılması gerekir.
b) Kazan dairelerinde, muhtemel tehlikeler karĢısında, kazan dairesine girilmesine gerek olmaksızın
dıĢarıdan kumanda edilerek elektriğinin kesilmesini sağlayacak biçimde ilave tesisat yapılır.
c) Kazan dairelerinde aydınlatma sistemleri; tavandan en az 50 cm sarkacak Ģekilde veya üst
havalandırma seviyesinin altında kalacak Ģekilde veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya contalı
glop tipi armatürler ile yapılır ve tesisat antigron olarak tesis edilir.
ç) Isı merkezlerinin giriĢinde 1 adet emniyet selonoid vanası bulunması ve bu vananın en az 2 adet
patlama ve kıvılcım güvenlikli kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılması gerekir.
Büyük tüketimli ısı merkezlerinde, entegre gaz alarm cihazı kullanılması da gerekir.
d) Cebri havalandırma gereken yerlerde fan motorunun brülör kumanda sistemi ile paralel çalıĢması
ve fanda meydana gelebilecek arızalarda brülör otomatik olarak devre dıĢı kalacak Ģekilde otomatik
kontrol ünitesi yapılması gerekir. Hava kanalında gerekli hava akıĢı sağlanmayan hâllerde, elektrik
enerjisini kesip brülörü devre dıĢı bırakması için, cebri hava kanalında duyarlı sensör kullanılır. Brülör
ve fan ayrı ayrı kontaktör termik grubu ile beslenir.
e) Kazan dairelerinde bulunan doğalgaz tesisatının veya bağlantı elemanlarının üzerinde ve çok
yakınında yanıcı maddeler bulundurulamaz.
f) Doğalgaz kullanım mekânlarında herkesin görebileceği yerlere doğalgaz ile ilgili olarak dikkat
edilecek hususları belirten uyarı levhaları asılır.
g) Herhangi bir gaz sızıntısında veya yanma hadisesinde, gaz akıĢı, kesme vanasından otomatik olarak
durdurulur.
ğ) Brülörlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini önleyen armatürler kullanılır.
h) Bina servis kutusu, ilgili gaz kuruluĢunun acil ekiplerinin kolaylıkla müdahale edebileceği Ģekilde
muhafaza edilir. Servis kutusu önüne, müdahaleyi zorlaĢtıracak malzeme konulamaz ve araç park
edilmez.
56/87
ı) Bina içi tesisatın, gaz kesme tüketim cihazlarının ve bacaların periyodik kontrolleri ve bakımları
yetkili servislere yaptırılır.
i) Doğalgaz kullanıcılarının tesisatlarını tanıması, gaz kesme vanalarının yerlerini öğrenmesi ve
herhangi bir gaz kaçağı olduğunda buna karĢı hareket tarzına dair bilgi sahibi olması gerekir.
j) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 44 md.) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan
otel ve motel gibi konaklama tesisleri, toplanma amaçlı binalar, sağlık, eğitim, ticaret ve sanayi
binaları ile yüksek binaların ana giriĢinde, sarsıntı olduğunda gaz akıĢını kesen tertibat, gaz dağıtım
Ģirketi veya yetkili kıldığı kuruluĢ tarafından yaptırılır ve belediye gaz dağıtım Ģirketi tarafından
kontrol edilir. Gaz akıĢını kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akıĢını kestiği takdirde kesilen gazın
tekrar açılması için bir bedel talep edilemez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yanıcı ve parlayıcı Sıvılar
Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
MADDE 113- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvılar aĢağıdaki Ģekilde tanımlanır ve sınıflara ayrılır:
a) Yanıcı sıvılar, parlama noktası 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır. Yanıcı sıvılar aĢağıdaki alt
sınıflara ayrılır:
1) Sınıf II sıvılar: Parlama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düĢük olan sıvılardır.
2) Sınıf IIIA sıvılar: Parlama noktaları 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düĢük olan sıvılardır.
3) Sınıf IIIB sıvılar: Parlama noktaları 93 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.
b) Parlayıcı sıvı (Sınıf I), parlama noktası 37.8 °C’ın altında ve 37.8 °C’daki buhar basıncı 276 kPa’ı
aĢmayan sıvılar parlayıcı sıvı, yani, Sınıf I olarak kabul edilir. Sınıf I sıvılar, aĢağıdaki alt sınıflara
ayrılır:
1) Sınıf IA sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan ve kaynama noktaları 37.8 °C’dan düĢük olan
sıvılardır.
2) Sınıf IB sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan düĢük ve kaynama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek
olan sıvılardır.
3) Sınıf IC sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düĢük olan sıvılardır.
(2) Parlama noktasının üzerinde ısıtılan Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, Sınıf I olarak kabul edilir.
Bildirim ve izin mecburiyeti
MADDE 114- (1) Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar dıĢında olup depolama yerine göre depolanan miktarı
Ek-11’de verilen değerleri aĢan yanıcı ve parlayıcı sıvı depolarının, ilgili mevzuat uyarınca bildirimi
mecburidir. Depolanan miktarın, Ek-11’de verilen değerlerin üst sınırını aĢması veya depolanan yerin
farklı olması hâlinde, ayrıca itfaiye teĢkilatından izin alınması Ģarttır.
(2) Sınıf I ve Sınıf II sınıfı sıvıların doldurulduğu kapalı hacimlerde, saatte 200 litreden fazla dolum
yapılıyor ve 1000 litreden fazla yanıcı sıvı bulunduruyor ise, itfaiye teĢkilatından izin alınması
mecburidir.
(3) Sınıf II, Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar, Sınıf I sıvılar ile beraber depolanıyor ise, 5 litre Sınıf II ve
Sınıf IIIA, 1 litre Sınıf I sıvıya eĢdeğer olarak alınır ve toplam miktar buna göre hesaplanır.
Azami depolama miktarları ve depolama Ģekilleri
MADDE 115- (1) Koridorda, geçiĢlerde, merdiven sahanlığında, merdiven altında, bodrumda,
herkesin girebileceği hol ve fuayelerde, kaçıĢ yollarında, çalıĢılan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi
umuma açık yerlerde parlayıcı ve yanıcı sıvı depolanamaz.
(2) Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döĢemeler ile ayırılan ve
tali derecedeki iĢlemler yürütülen binalarda, depolama odasında veya 200 °C’de 10 dakika yangına
dayanıklı dolap içerisinde;
a) Sınıf IA sıvılar 100 litre orijinal kabında,
b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 500 litre orijinal kabında,
c) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 2500 litre taĢınabilir tanklarda,
depolanabilir.
57/87
(3) Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döĢemeler ile ayrılan
perakende satıĢ yerlerinde yanıcı ve parlayıcı sıvılar, 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı kabin ve
orijinal ambalaj içinde aĢağıda belirtilen miktarları aĢmamak Ģartıyla, beher m2
taban alanı için 5 litre
bulundurulabilir.
a) Sınıf IA sıvılar, en fazla 100 litre,
b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam kapasite miktarı orijinal kaplarında en fazla
1000 litre,
c) Sınıf IIIB sıvılar, en fazla 2500 litre,
bulundurulabilir.
(4) Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar dökme hâlde bulunduruluyor ise, 119 uncu ve 120 nci
madde hükümleri uygulanır.
Tehlike bölgelerinin tanımları
MADDE 116- (1) Ġlgili yönetmelik ve standartlara uygun olmak Ģartıyla, tehlike bölgeleri üçe ayrılır:
a) 0. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karıĢımının devamlı surette veya uzun süre mevcut olduğu boru ve kap
içleri gibi bölgelerdir.
b) 1. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karıĢımının normal çalıĢma sırasında oluĢma ihtimalinin olduğu dolum
borusu civarı ve armatürler gibi bölgelerdir.
c) 2. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karıĢımının normal çalıĢma sırasında oluĢma ihtimalinin olmadığı ve
fakat olması hâlinde yalnız kısa bir süre için mevcut olduğu, tankların yakın çevresi gibi bölgelerdir.
Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar
MADDE 117- (1) Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar aĢağıda belirtildiği Ģekilde olur:
a) 0. Tehlike Bölgesinde, beklenen yüksek iĢletme tehlikesi sebebiyle yalnız bu Bölgede
kullanılmasına müsaade edilmiĢ ve var ise Türk Standartları Enstitüsü sertifikalı veya uygunluk belgeli
olan cihazların kullanılması mecburidir.
b) 1. Tehlike Bölgesinde, yalnız patlama ve kıvılcım güvenlikli cihaz ve sistemler kullanılır. Bu
bölgeye taĢıma araçlarının girmesine, ancak patlayıcı karıĢımların oluĢmasını önleyecek tedbirlerin
alınmıĢ olması hâlinde müsaade edilir.
c) 2. Tehlike Bölgesinde, sadece kıvılcım oluĢturmayan ve buhar hava karıĢımının tutuĢma
sıcaklığının 4/5 sıcaklığına eriĢmeyen cihaz ve sistemler kullanılabilir. Bu Bölgede basınçlı,
sıvılaĢtırılmıĢ veya basınç altında çözünmüĢ gazlar, yanmayan ve sağlığa zararlı olmayan gazlar ve
söndürme cihazları hariç olmak üzere, sadece yangına en az 120 dakika dayanıklı kapalı hacimlerde
depolanabilir.
Depo binası içinde depolama
MADDE 118- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların depolandığı depo binaları en az 120 dakika yangına
dayanıklı Ģekilde yapılır. Sınıf I parlayıcı sıvıların depolandığı binaların bodrum katının bulunmaması
gerekir. Sınıf II sıvılar, bodrum katta depolanamazlar. Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar bodrum katta
depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geçemez.
(2) Bir kapalı hacimde beher yığında Ek-12/A’da belirtilen değerleri aĢmamak kaydıyla, en fazla 5
ayrı yığın oluĢturarak, her bir yığının birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak üzere parlayıcı sıvı
depolanabilir. Aynı hacimde çeĢitli tehlike sınıflarına giren sıvılar birlikte depolanıyor ise, toplam
depolanacak miktar, en yüksek tehlike sınıfına göre alınır ve;
a) Sınıf IA + Sınıf IB/2
b) Sınıf IA + Sınıf IC/4
c) Sınıf IA + Sınıf II/12
ç) Sınıf IA + Sınıf IIIA/40
d) Sınıf IA + Sınıf IIIB/80
Ģeklinde depolanır. Sınıf IA cinsinden depolanan toplam sıvı miktarı, 12500 litreyi geçemez.
(3) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların, bunların iĢlendiği fabrika ve atölye binalarında depolanmasına, Ek12/B’de belirtilen değerleri aĢmaması ve iĢlemin yürütüldüğü alandan tecrit edilmiĢ bir alan içinde yer
alması Ģartı ile izin verilir.
58/87
(4) Depo hacimleri 1. Tehlike Bölgesidir. Depo hacminden dıĢarıya açılan kapılardan ve pencerelerden
ve diğer açıklıklardan itibaren 5 m yarıçapındaki bölge, döĢemeden 0.8 m yüksekliğe kadar 2. Tehlike
Bölgeleridir.
(5) Depo hacimlerine iĢi olmayanların girmesi yasaklanır ve uygun bir levha ile bu yasak belirtilir.
(6) KomĢu hacimlere boru geçiĢlerinin ve tavan deliklerinin yanıcı olmayan yapı malzemeleri ile
buhar hava karıĢımı geçmeyecek Ģekilde tıkanması mecburidir.
(7) Depo binaları, konutlara ve insanların bulunduğu hacimlere bitiĢik olamaz.
(8) DöĢemelerin depolanan sıvı için geçirgen olmaması ve yanıcı olmayan malzemeden yapılması
gerekir. Dökülen yanıcı sıvının, atık su çukurlarına, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarına
sızması önlenir. Kapılar en az 120 dakika yangına dayanıklı olur.
(9) Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandırılması ve elektrik ile teknik kurallara uygun Ģekilde
aydınlatılması gerekir. Doğal çekim yetiĢmiyor ise, döĢeme düzeyinde etkili, saatte en az 6 hava
değiĢimi yapacak patlama ve kıvılcım güvenlikli mekanik bir düzen kurulur.
Açıkta yerüstü depolama
MADDE 119- (1) Açıkta kurulan yerüstü tanklarının meskun yerlerden ve kara ve demir yollarından
uzaklığı Ek-12/C’de verilen esaslara göre belirlenir.
(2) Havuzlama:
a) Havuzlama hacmi, aynı büyüklükte tanklar kurulu ise bir tankın hacmine, çeĢitli boylarda tanklar
var ise en büyük tankın hacmine eĢit olur.
b) Havuzlama hacmi, taĢınabilir tankların toplam hacimlerinin % 75”ine veya en az en büyük
taĢınabilir bir tankın hacmine eĢit olur.
c) Karma depolama yapılır ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara göre
yapılan hacimlerin toplamına eĢit olur.
ç) Ham petrol ve karbonsülfür depolandığında, havuzlama hacmi, toplam hacme eĢit alınır.
d) Ham petrol ve karbonsülfür dıĢındaki, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar, toplam hacim
Sınıf IA parlayıcı cinsinden 12500 litreyi geçmediği sürece, tek havuzlama bölgesinde depolanabilir.
e) Ham petrol veya karbonsülfür için, depolanan hacim 15000 m³’ü ve havuzlama yüzeyi 700 m²’yi
geçmediği sürece, bir havuzlama bölgesi yapılabilir.
f) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, sınıfı, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvılar ile beraber
depolandığında da geçerlidir.
g) Havuzlama bölgesi hafriyat veya setler ile yapılabilir. Sızdırmazlığı sağlayan folyo dıĢında bütün
malzemenin yanmaz olması ve cidarların yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir. Folyolar yanıcı
ise, yangına karĢı korunması Ģarttır.
ğ) Tankların, yüksekliklerinin 4/5’inden daha alçak olan set ve duvarlardan en az 3 m uzaklıkta
olması gerekir. Bu konudaki ölçüm, tank cidarından yapılır.
h) Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolarından boru geçiyor ise, bunların sızdırmaz Ģekilde
yerleĢtirilmesi ve havuzlama hacminden su boĢaltma imkânı bulunması gerekir. Akıntıların
kapanabilir ve yanıcı sıvıyı ayırabilen düzen ile donatılması Ģarttır.
ı) Havuzlama hacmi içinde bölmeler yapılmıĢ ise, bunların yüksekliği dıĢ duvarların yüksekliğinin
4/5’inden daha az olamaz ve kanal var ise, üstünün açık olması gerekir. Bu amaçla kanal üzerine
ızgara konulabilir.
i) Havuzlama bölgesinde, tanklar dıĢında yalnız armatür ve boru bulunabilir.
(3) Koruma bölgesi:
a) Yerüstü tanklarında yapılan depolamada, tankların çevresinde koruyucu uzaklık bırakılması
gerekir. Bu uzaklıklar, Ek-12/C’de verilen değerlere göre belirlenir.
b) Depolama taĢınabilir kaplar ile yapılıyor ise, uzaklıklar Ek-12/D’de verilen değerlere uygun olarak
belirlenir. Uzaklıklar, depolanan kap topluluğunun dıĢ sınırlarından itibaren ölçülür.
c) Koruyucu bölge geniĢliği tank cidarından itibaren ölçülür ve en az 2/3’ünün havuzlama bölgesi
dıĢında olması gerekir. Ölçümde, havuzlama duvarının iç kenarının üstü esas alınır.
ç) Gerekli olan emniyet havuzlama bölgesi dıĢında kurulu, yangına 120 dakika dayanıklı, tankın en
az 4/5”i yüksekliğinde bir duvar veya set ile sağlanıyor ise; koruyucu bölge, itfaiyenin görüĢü alınarak
daha dar tutulabilir.
59/87
d) Koruyucu bölgede depo iĢletmesinin yapılabilmesi için gerekli olan tesis ve binalar, havuzlama
bölgesi dıĢında olmak Ģartı ile kurulabilir.
(4) Tehlike bölgeleri:
a) AĢağıdaki maddelerde aksi belirtilmediği sürece tank cidarından itibaren 5 m”lik bir uzaklık,
zeminden 0.8 m yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.
b) Yanıcı sıvılar bir havuzlama bölgesi içinde depolanmıĢ ise, bu bölge havuz setinin üst kenarının
0.8 m üstüne kadar 1. Tehlike Bölgesidir.
c) Yanıcı sıvıların yerüstünde açıkta depolandığı arazinin, genel trafik akıĢına açık olmaması gerekir.
ç) Depolama sahasına iĢi olmayanların giriĢinin yasaklanması ve bu yasağın uygun bir levha ile
gösterilmesi gerekir.
Depolama tankları
MADDE 120- (1) Yeraltı tanklarında, yerüstü tanklarında ve taĢınabilir kapların doldurulduğu ve
boĢaltıldığı yerlerde uyulması mecburi olan hususlar bu maddede belirtilmiĢtir:
(2) Yeraltı tankları:
a) Yeraltı tankı, yeraltına tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakası en az 60 cm olan ve ayrıca
üstü en az 10 cm’lik bir beton tabakası ile örtülen tankı ifade eder. Yeraltı tankı üzerinde araç trafiği
olacak veya olma ihtimali var ise, üzerinden geçecek araçların vereceği zararı önlemek üzere, tankın
üzerinin en az 60 cm kalınlığında sıkıĢtırılmıĢ dolgu malzemesi ile ve dolgunun üzerinin de 15 cm
kalınlığında demir takviyeli beton plaka ile kapatılması Ģarttır. Beton plaka kullanıldığında, plakanın
yatay düzlemde her yönde, tankın oluĢturduğu alanın kenarlarından en az 50 cm taĢması gerekir.
Beton plaka ile üzeri kapatılmayan tankların üzerinden araç geçiĢini önlemek üzere, tankın gömülü
olduğu alanın etrafı en az 180 cm yüksekliğinde tel örgü ile çevrilir.
b) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 45 md.) Tankların meskun yerlere olan uzaklığı ile kendi
aralarındaki uzaklık için Ek-12/Ç’deki değerler esas alınır.
c) Yeraltı tanklarının içi, 0. Tehlike ve bakım iĢlerinin yapıldığı kanal veya kapak bölmesi, 1. Tehlike
Bölgesidir.
ç) Yeraltı tanklarının beklenen mekanik etkilerde ve yangın hâlinde sızdırmaz kalabilmesi gerekir.
d) Korozyona dayanıklı olmayan malzemeden yapılmıĢ yeraltı tankları, korozyon tehlikesine karĢı,
dıĢından zedesiz ve zarar görmemiĢ bir yalıtım tabakası ile korunur.
e) Tankların kamuya ait boru ve diğer Ģebekelerden en az 1 m uzaklığa yerleĢtirilmesi gerekir.
f) Tankın, toprak doldurulmadan önce, en az 200 mm kalınlığında, yanmaz ve izolasyonuna etki
etmeyen bir tabaka ile örtülmesi Ģarttır.
g) Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun sağlamlığı ve yerleĢtirilirken
sağlam kaldığı, yetkili bir kiĢi tarafından tankın yerleĢtirilmesi sırasında tespit edilir. Tankların
zedelenmeden, hazırlanan çukura yerleĢtirilmeleri gerekir.
ğ) Tankların kapatılmaz bir havalandırma borusunun bulunması ve bu borunun doldurma sırasında
gaz sıkıĢmasına meydan vermeyecek ebatta olması Ģarttır. Bu Ģart, bölmeli tanklarda her bölme için
geçerlidir. Havalandırma borularının kapalı hacimlere açılmaması ve zeminden en az 4 m yüksekte
açık havaya çıkması gerekir. Boru uçları, yağmur ve yabancı madde giriĢine karĢı korunur.
(3) Yerüstü tankları:
a) Yerüstü tanklarının içi, 0. Tehlike Bölgesidir.
b) Yerüstü tanklarının beklenen mekanik etki ve yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir.
c) Tank cidarları dıĢtan korozyona maruz ve korozyona dayanıksız malzemeden yapılmıĢ ise, uygun
Ģekilde bu etkilerden korunur.
ç) Tanklar içindeki sıvı sebebiyle içerden korozyona maruz ise, tankların içi de uygun Ģekilde
korunur.
d) Tanklar ve bölmeli tankların her bölmesi havalandırma boruları ile donatılır.
e) Birkaç tank, ayrı tehlikeli gruba ait sıvılar ihtiva etmiyor veya içlerindeki sıvıların karıĢmalarından
tehlikeli bir reaksiyon beklenmiyor ise, ortak boru hattı üzerinden havalandırılabilir.
f) Her tank veya tank bölmesinde, sıvı seviyesini gösteren bir düzen bulunur. Gösterge olarak cam
veya benzeri borular kullanılıyor ise, bu boruların çabuk kapatılabilir bir vana ile donatılması ve
vananın yalnız ölçüm için açılması gerekir.
60/87
g) Tankın sıvı hacmine bağlanan her boru bir vana ile kapatılır. Vanalar, kolay ulaĢılır ve görülen bir
Ģekilde, tanka yakın olarak düzenlenir.
ğ) Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvıların doldurulduğu tanklar, elektrostatik yüklemeye karĢı emniyete
alınır.
(4) TaĢınabilir kapların doldurulduğu ve boĢaltıldığı yerler:
a) TaĢınabilir veya araç üstü tankların doldurulup boĢaltıldığı yerlerdeki teçhizatta, tankın
elektrostatik yüklenme tehlikesini önleyecek tedbirler alınır.
b) Dolum ve boĢaltım yapılan yerlerde, akan sıvının yerüstü ve yeraltı su kaynaklarına ve
kanalizasyona karıĢması önlenir.
c) Dolum yapılan yerlerin 15 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksekliğe kadar ve dolum ağzından
itibaren 5 m yarıçapa ve ağızdan 3 m yüksekliğe kadar olan civarı, 1. Tehlike Bölgesidir.
ç) BoĢaltma yapılan yerlerden ve boĢaltma sırasında açılan hava tahliye ağzından (buhar
haznesinden) yanıcı buharların çıkabileceği açıklıkların 5 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksekliğe
kadar olan civarı, 2. Tehlike Bölgesidir.
Akaryakıt servis istasyonları
MADDE 121- (1) Servis istasyonları kurulurken bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında,
Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik ve ilgili standart
hükümlerine uyulur.
(2) Servis istasyonları kurulurken, Ek-13’de verilen uzaklıklara uyulur ve yeterli havalandırma
sağlanır.
(3) Ġkmal kolonlarının içi, 1. Tehlike Bölgesidir. Kolonların orta noktalarından 1 m yarıçaplı çevresi,
kolon yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.
(4) Akaryakıt istasyonlarının düzenlenmesinde aĢağıda belirtilen esaslara uyulur:
a) Akaryakıt servis istasyonlarında, akaryakıt, ancak 120 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen
yeraltı tanklarında depolanabilir.
b) Tanklar, betonarme havuz içerisine yerleĢtirilir. Tank baĢına 45000 litreyi geçmemek Ģartı ile, bir
istasyonda 250000 litre akaryakıt depolanabilir.
c) Akaryakıt servis istasyonunun tamamı, merkezi ve geliĢmiĢ bir topraklama sistemine bağlanır.
Topraklama hattından bir seyyar uç, dolum ağzı muhafazası içine alınarak boĢaltım yapan tankerlerin
topraklanmasında kullanılır.
ç) Enerji nakil hatları ve yeraltı kabloları ile ilgili hususlar hakkında, 30/11/2000 tarihli ve 24246
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrikli Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği hükümleri
uygulanır.
d) Ġkmal kolonları ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve araç çarpmalarına karĢı emniyete alınır. Bunlar,
zemin seviyesinin altına ve özellikle bodrumlara konulamaz.
e) Ġkmal kolonunun 5 m yarıçaplı çevresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal, boru ve
tesisat açıklıklarının bulunmaması gerekir. Boru ve kabloların geçtiği kanallarda yanıcı buhar
karıĢımları meydana gelmesi, kum doldurulması gibi yollarla önlenir.
f) BoĢaltma ünitesi, depo dolduğunda otomatik olarak kapanan bir vana ile donatılır veya vananın
açma kolunda sabitleĢtirme düzeni bulunmaması gerekir.
g) Ġstasyonda, her dispenser adasının yanında ve her binanın içerisinde, TS 862-EN 3”e uygun en az
1 adet 6 kg’lık kuru kimyevi tozlu, ilave olarak istasyon içerisinde farklı yerlerde ve fakat doldurma
ağzına 7 m’den yakın ve 25 m’den uzak olmayacak Ģekilde, asgari 89 B söndürme etkisi olan en az 2
adet 50 kg”lık kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangın söndürme cihazı olması Ģarttır.
ğ) Ġstasyonda, yıldırım tehlikesine karĢı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan
korunma tesisatı yapılır.
Genel olarak yangından korunma iĢlemleri
MADDE 122- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 46 md.) Yanıcı sıvıların depolandığı,
doldurulduğu ve nakledildiği tesislerin, yeterli yangın önleme sistemleri ile donatılması, bu sistemlerin
daima kullanıma hazır olacak Ģekilde tutulması ve bakımlarının yapılması gerekir. Gerekli düzen,
deponun durumuna göre sabit, hareketli veya kısmen hareketli olabilir. Söndürücü olarak, özellikle
köpük, karbondioksit, kuru kimyevi toz ve su kullanılabilir.
61/87
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 46 md.) Yağmurlama tesisatının, bir tank yangınında,
komĢu tankın ısınarak tutuĢmasını ve patlamasını önleyecek kapasitede olması gerekir.
(3) Yanıcı sıvıların naklinde kullanılan pompalar gibi cihazların, bir yangın hâlinde hızlı ve engelsiz
bir Ģekilde ulaĢılabilecek bir yerden kontrol edilebilir olması Ģarttır. Bu Ģart, diğer sınıftaki sıvılar ile
beraberce depolanan sınıf IIIA ve Sınıf IIIB yanıcı sıvılar için de geçerlidir.
(4) Tanklar ve tanklar ile iletken Ģekilde bağlanmıĢ tesis bölümleri, toprağa karĢı bir gerilime sahip
olmayacak Ģekilde kurulur. Topraklama hatlarının bağlantı uçları ve birleĢme noktaları, kolay
ulaĢılabilecek Ģekilde düzenlenir ve gevĢemeye karĢı emniyete alınır. Bu hususta ayrıca topraklama ile
ilgili yönetmelik hükümlerine uyulur.
(5) Tank ve bağlı bölümleri, yalnız baĢına topraklayıcı hat olarak kullanılamaz. Topraklayıcı hat
malzemesi, tank ve borularda korozyon yapmayacak malzemeden seçilir.
(6) Tankların dolumu sırasında, tanktan dıĢarı çıkan buharın, hava karıĢımının orada çalıĢanlara ve
baĢkalarına zarar vermeyecek Ģekilde açık havaya atılması gerekir. Yapıdan kaynaklanan sebeplerle,
bu karıĢımın uygun bir yerden dıĢarı atılması mümkün değil ise, karıĢımın uygun bir hortum veya boru
hattı ile yanıcı sıvıyı boĢaltan tanka geri beslenmesi sağlanır.
Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayacağı alanlar
MADDE 123- (1) Bu Bölümde yer alan hükümler;
a) Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyet için yapılmayan, ısıtma merkezi kazan daireleri ve
yakıt depoları gibi depolama ve doldurma iĢleri hakkında,
b) Araç depoları, yer değiĢtirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit tesisler ile söz
konusu araç ve tesislerin ayrılmaz parçası olan yakıt kapları hakkında,
c) ĠĢletmelerde, herhangi bir yanıcı sıvının, üretimde iĢlenmesi veya ürün veya ara ürün olarak kısa
süre için depolanması hâlinde,
uygulanmaz.
DOKUZUNCU KISIM
Yangın Güvenliği Sorumluluğu, Ekipler, Eğitim,
Denetim, ĠĢbirliği, Ödenek ve Ġç Düzenlemeler
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Yangın Güvenliği Sorumluluğu
Yangın güvenliği sorumluluğu
MADDE 124- (1) Yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde yangın güvenliğinden; kamu ve özel kurum ve
kuruluĢlarda en büyük amir, diğer bina, tesis ve iĢletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.
Yangın güvenliği sorumlusunun belirlenmesi
MADDE 125- (1) ÇalıĢma saatleri içinde görevli sayısına ve binadaki en büyük amirin takdirine göre,
binanın her katı, bölümü veya tamamı için görevliler arasından yangın güvenliği sorumlusu seçilir.
Sorumlu, çalıĢma saatinin baĢlangıcından bitimine kadar sorumlu olduğu bölümde, yangına karĢı
korunma önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür. Kat mülkiyetine tabi olan binalarda bu
sorumluluğu bina yöneticisi üstlenir.
(2) Kamu binalarında bir gece bekçisi veya güvenlik görevlisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin
edilemeyen yerlerde,
a) Hizmetli sayısı 2”den fazla değilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla
bildirilir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır.
b) Hizmetli sayısı 2”den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse, hizmetliler sırayla
gece nöbeti tutarlar ve ertesi gün istirahat ederler. Nöbet izni sebebiyle asıl görevin aksaması söz
konusu ise ve hizmetli sayısı 5”i geçmiyor ise, (a) bendine göre hareket edilir.
c) Kamu binalarında resmî tatil ve bayram günlerinde de hizmetlilerce sırayla nöbet tutulur. Nöbetçi
personele, fazla mesai ücreti ödenemediği takdirde nöbet tuttuğu saat kadar mesai günlerinde izin
verilir.
62/87
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Ekiplerin KuruluĢu, Görevleri ve ÇalıĢma Esasları
Ekiplerin kuruluĢu
MADDE 126- (1) Yapı yüksekliği 30.50 m.’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kiĢiden fazla
insan bulunan konut dıĢı her türlü yapıda, binada, tesiste, iĢletmede ve içinde 200’den fazla kiĢinin
barındığı sitelerde aĢağıdaki acil durum ekipleri oluĢturulur.
a) Söndürme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
ç) Ġlk yardım ekibi.
(2) Birinci fıkrada belirtilenler dıĢındaki yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde ise; bina sahibinin,
yöneticisinin veya amirinin uygun göreceği tedbirler alınır.
(3) Ekipler, 136 ncı madde uyarınca çıkarılan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendirilen amirin
belirleyeceği ihtiyaca göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az
3”er kiĢiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en az 2”Ģer kiĢiden oluĢur. Kurumda sivil savunma
servisleri kurulmuĢ ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.
(4) Her ekipte bir ekip baĢı bulunur. Ekip baĢı, aynı zamanda iç düzenlemeleri uygulamakla görevli
amirin yardımcısıdır.
(5) Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görülebilecek
yerlerde asılı olarak bulundurulur.
Ekiplerin görevleri
MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri aĢağıda belirtilmiĢtir.
a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının geniĢlemesine mani
olmak ve söndürmek,
b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma iĢlerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eĢya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya
çıkması muhtemel panik ve kargaĢayı önlemek,
ç) Ġlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kiĢilere ilk yardım yapmak.
Ekiplerin çalıĢma esasları
MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle iĢbirliği yapmaları ve karĢılıklı yardımlaĢmada
bulunmaları esastır.
(2) Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi uygulamakla
görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler amirlerinden emir alırlar. Ġtfaiye
gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
(3) Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yapılarda meydana gelecek yangınlara
müdahale etmeleri ve kurtarma iĢlemlerini yürütmelerinde kullanmaları için gereken malzemeleri
bulundurmak zorundadırlar. Yapının büyüklüğüne, kullanım amacına, mevcut koruma sistemlerine ve
oluĢturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teĢkilatı ve sivil savunma müdürlüğünün görüĢü
alınarak, gerekli ise gaz maskesi, teneffüs cihazı, yedek hortum, lans, hidrant anahtarı ve benzeri
malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye teĢkilatında kullanılan malzemelere
uygun olmak zorundadır. Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, iç düzenlemeyi
uygulamakla görevli amirin sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır.
(4) Yangın haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak derhal
olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;
a) Söndürme ekibi yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır,
yangının geniĢlemesini önlemeye ve söndürmeye çalıĢırlar.
b) Kurtarma ekibi önce canlıları kurtarır. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer
eĢyayı, olay yerinde bulunanların da yardımı ile ve büro Ģeflerinin nezareti altında mümkünse
çuvallara ve torbalara koyarak boĢaltılmaya hazır hâle getirir. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin
63/87
gerek görmesi hâlinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taĢınır. Yanan binanın
genel olarak boĢaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle
baĢlanır.
c) Koruma ekibi boĢaltılan eĢya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir
yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim eder.
ç) Ġlk yardım ekibi yangında yaralanan veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verir.
(5) Yangından haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri Ģekilde görev
baĢına gelip, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım iĢlerini yürütmek zorundadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim
Genel eğitim
MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin
sorumluluğunda yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım
faaliyetleri, itfaiye ile iĢbirliği ve organizasyon sağlanması konularında, mahalli itfaiye ve sivil
savunma teĢkilatlarından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır.
Ekip personeli ile binadaki diğer görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl
kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaĢılacağı konularında tatbikî eğitimden geçirilir.
Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır.
Özel eğitim
MADDE 130- (1) Ġtfaiye eğitim birimi bulunmayan belediye itfaiye teĢkilatlarının yönetici
personelinin; genel yangın bilgileri, sivil savunma ve ilk yardım konularını içeren temel eğitimleri
ĠçiĢleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü’nce yapılır. Bu personelin her türlü eğitim
giderleri, kuruluĢlarınca kendi bütçelerinden karĢılanır. Belediye itfaiye teĢkilatının yönetici
personelinin teknik eğitimleri ile diğer personelin temel ve teknik eğitimleri, kendi teĢkilâtlarınca
yaptırılır.
(2) Bünyesinde özel itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kuruluĢları ve özel kuruluĢlar ile diğer
yapı, bina ve iĢletmelerde itfaiye birimi personelinin eğitimi, kendi imkânları ile kendi kuruluĢlarınca,
gerekirse mahalli itfaiye ve sivil savunma teĢkilatından yararlanılarak yapılır. Bu kuruluĢlar, ilgili
mevzuatına uygun Ģekilde yangın eğitimi veren özel okul, kurs ve dershanelerden eğitim hizmeti
alabilirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim
Denetim
MADDE 131- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanıp uygulanmadığı aĢağıdaki Ģekilde
denetlenir:
a) Özel yapı, bina, tesis ve iĢletmeler, mahalli itfaiye teĢkilatı ile bunların bağlı veya ilgili olduğu
bakanlık ve kamu kurum ve kuruluĢlarının müfettiĢi, kontrolör veya denetim elemanları tarafından
denetlenir. Bina sahibi, yöneticisi ve sorumluları denetim elemanlarınca binaların arzu edilen bütün
bölümlerini ve teçhizatını göstermek, istenilen bilgi ve belgeleri vermek zorundadır. Denetim sonunda
eksik bulunan ve giderilmesi istenilen aksaklıklar ile talep edilen önlemlerin öngörülen uygun süre
içerisinde ilgililerce yerine getirilmesi mecburidir.
b) Kamu binaları, kurum amiri ve görevlendireceği kiĢi veya heyet, mülki amir veya görevlendireceği
heyet, kurumun bağlı veya ilgili olduğu bakanlık, müsteĢarlık, genel müdürlük veya baĢkanlık
müfettiĢleri veya kontrolörleri; hükümet konakları ise, ĠçiĢleri Bakanı adına Sivil Savunma Genel
Müdürü veya görevlendireceği kiĢi veya heyet ile mülkiye müfettiĢleri tarafından denetlenir. Denetim
yetkisini haiz kiĢiler, kurum, kuruluĢ ve müesseselerin denetim sonuç raporlarını; bağlı veya ilgili
olduğu bakanlık, müsteĢarlık, genel müdürlük veya baĢkanlıklarına gönderir.
64/87
BEġĠNCĠ BÖLÜM
ĠĢbirliği
ĠĢbirliği protokolü
MADDE 132- (1) Ġtfaiye teĢkilâtı bulunan belediyeler, kamu kurum ve kuruluĢları ve özel kuruluĢlar
ile Türk Silahlı Kuvvetleri, meydana gelebilecek yangınlarda karĢılıklı yardımlaĢma ve iĢbirliği
amacıyla aralarında protokol düzenler.
(2) Protokolde; personelin eğitimi, bilgi değiĢimi, kullanılan araç, gereç ve malzemenin standart hâle
getirilmesi, müĢterek tatbikatların yapılması ve muhtemel yangınlara müdahalenin hangi Ģartlarda
yapılacağı hususları yer alır. Protokol düzenlenmeden evvel bu kurumların ve itfaiyelerin sorumluluk
bölgelerinde diğer itfaiyenin yardımını gerektirecek büyüklükte bir yangın meydana gelirse, yardım
talebini alan itfaiye teĢkilâtı kendi bölgesinde meydana gelebilecek diğer yangınlara karĢı zafiyet
yaratmamak koĢuluyla yardım isteyen itfaiyeye gerekli ve yeterli desteği göndermek zorundadır.
ALTINCI BÖLÜM
Ödenek
Ödenek
MADDE 133- (1) Kamuya ve özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde; Bu Yönetmelikte
belirtilen sistem ve tesisatın yapımı ile araç-gereç ve malzemenin temini, bakım ve onarımı için
ödenek ayrılır. Binaların yangından korunması için yıllık bütçelere konulan ödenek baĢka bir amaç
için kullanılamaz.
Kamuya ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde ödenek
MADDE 134- (1) Kamuya ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde yangınla mücadele için gereken
giderler;
a) Ġl ve ilçelerdeki hükümet konakları için, ĠçiĢleri ve Maliye bakanlıklarının ilgili birimlerince tespit
edilerek Maliye Bakanlığı bütçesine konulan ve ĠçiĢleri Bakanlığı tarafından belirlenen tahsis Ģekline
göre il emvaline gönderilen,
b) Genel bütçeye dâhil diğer idarelerin merkez ve taĢra örgütleri için, ilgili bakanlık ve dairelerin
kendi bütçelerine konulan,
c) Özel bütçeli idareler, iktisadi devlet teĢekkülleri, döner sermayeli kuruluĢlar, özel kanun ile
kurulan teĢekküller, özel idare ve belediyeler için kendi bütçelerine konulan,
ödenekler ile karĢılanır.
Özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve iĢletmelerde ödenek
MADDE 135- (1) Yangınla mücadele için gerekli giderler bina sahibi, kat mülkiyetine tabi binalarda
kat malikleri ve bina yöneticileri, diğer özel kurum ve kuruluĢlarda iĢyeri sahipleri tarafından, tüzel
kiĢiliklerde ise ana sermayeden karĢılanır. Binaların yangından korunması için sarf olunması gerekli
olan bu ödenekler baĢka bir amaçla kullanılamaz.
(2) Yangınla mücadele amacıyla alınması zorunlu olan mal ve hizmetlerde herhangi bir sebep ileri
sürülerek kısıtlama yapılamaz.
(3) 95 inci maddenin sekizinci fıkrasında belirtilen tesislerin öncelikle yapılması için gerekli ödenek
belediye bütçesine konulur.
YEDĠNCĠ BÖLÜM
Ġç Düzenleme
Ġç düzenlemelerin hazırlanması
MADDE 136- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere belediyeler, kamu kurum ve
kuruluĢları ve özel kuruluĢlar ile gerçek ve tüzel kiĢiler; bulundukları yer, yapı, bina, tesis ve
iĢletmelerin özelliklerini ve bu Yönetmelik hükümlerini dikkate alarak yangın önleme ve söndürme
konusunda iç düzenlemelerde bulunurlar.
Ġç düzenlemelerin kapsamı ve yürütülmesi
MADDE 137- (1) Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemelerde; bu Yönetmelikte yer
alan hususlardan, acil durum ekiplerinin sayısı, personelin adı ve görevleri, ihtiyaç duyulan araç, gereç
ve malzemenin cinsi ve miktarı, söndürme araçlarının kullanma usulleri, eğitim ve bakım hususları,
nöbet hizmetleri ile gerek görülecek diğer hususlar düzenlenir. Bina yerleĢimini, bina iç ulaĢım
65/87
yollarını, yangın bölmelerini, yangın duvarlarını, yatay bölmeleri, cepheleri, söndürücü sistemi,
uyarıcı sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yardımcı olabilecek diğer hususları gösterir plân ve
krokiler bu düzenlemelere eklenir.
(2) Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemeler yapı, bina, tesis ve iĢletmenin sahibi,
yöneticisi veya amiri tarafından yürütülür.
ONUNCU KISIM
MEVCUT BĠNALAR HAKKINDA UYGULANACAK HÜKÜMLER
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Mevcut yapılara iliĢkin uygulama
MADDE 138- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 47 md.) Mevcut yapılardan bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiĢtirilerek, bedensel veya zihinsel bir hastalığın veya
yetersizliğin tedavisinin veya bakımının yapıldığı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kiĢiler
veya bakıma muhtaç yaĢlıların bakımları için kullanılan sağlık amaçlı bina ve tesisler ile yatılı sağlık
kuruluĢları, anaokulları, kreĢler, çocuk kulüpleri, ilköğretim okulları, yetiĢtirme yurtları, eğlence
yerleri ve konaklama amaçlı olarak kullanılacak bina ve tesisler ile tehlikeli maddelerin
bulundurulacağı binalar dıĢında kalan mevcut yapılar hakkında bu Kısım hükümleri uygulanır.
(2) Mevcut yapılardan, 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun yangın tedbirleri alınmıĢ olan
yapılarda, bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbir alınmaması asıldır. Ancak, yapı sahibi isterse
bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbirler alabilir.
(3) (Yürürlükten kaldırma: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 47 md.) Mevcut yapılardan bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiĢtirilen yapılardan 2 nci maddenin
ikinci fıkrasının (b) bendinde sayılanlar dıĢında kalan yapılar hakkında da bu Kısım hükümleri
uygulanır.
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 48 md.)
Mevcut yapılardan kullanım amacı değiĢtirilenler hakkında uygulanacak hükümler
MADDE 139- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 48 md.) Mevcut yapılardan bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiĢtirilenlerden 138 inci maddenin birinci fıkrasında
sayılanlar hakkında bu Yönetmeliğin diğer kısımlarında belirtilen hükümler uygulanır.
Mevcut yapılar hakkında uygulanmayacak hükümler
MADDE 140- (1) (Yürürlükten kaldırma: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 61 md.) Bu Yönetmeliğin 21
inci, 22 nci, 24 üncü, 25 inci, 26 ncı, 27 nci, 28 inci, 29 uncu ve 63 üncü maddelerinin mevcut
yapılar hakkında uygulanmaması esastır. Ancak, bu maddelerde öngörülen ve yangına karĢı alınması
mümkün olan uygulanabilir iyileĢtirici tedbirler; bina sahibi, yöneticisi ve kurum amirleri tarafından,
mevcut yapılar hakkında da alınır.
(2) 112 nci maddenin birinci fıkrasının (j) bendi doğalgaz tesisatı yapılmıĢ mevcut yapılarda
uygulanmaz.
Ġlave çıkıĢ ve kaçıĢ merdiveni
MADDE 141- (1) Binada, ilave çıkıĢ gerekliliğini veya kaçıĢ merdivenlerinin yeniden düzenlenme
mecburiyetini gerektiren bir kullanım mevcut ise, binanın bütünü göz önüne alınarak, bina sahibi veya
kat malikleri tarafından, binanın tamamı için ilave çıkıĢ veya kaçıĢ merdiveni yaptırılması Ģarttır.
(2) (Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 49 md.) Mevcut yapılarda ilâve çıkıĢ veya kaçıĢ merdiveni
gerektiğinde, muvafakat alınması ve ilâve kat yapılmaması kaydıyla komĢu parsel veya bina ile
birlikte ortak çözümler üretilebilir.
66/87
Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı
MADDE 142- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binaya yağmurlama sistemi, yangın dolabı veya
itfaiye su alma ağzı gibi sistemlerin yapılmasının Ģart olduğu hâllerde, su giriĢi ana hattı ve ana
kolonlar bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.
Algılama veya uyarı sistemi
MADDE 143- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binada algılama sistemi yapılmasının Ģart olduğu
hâllerde, algılama veya uyarı sisteminin ana paneli binanın tamamına hizmet verecek Ģekilde, bina
sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.
Yetkili idareden görüĢ alınması
MADDE 144- (1) Bu Kısımda belirtilmeyen veya açıklık bulunmayan hususlar hakkında, yapı ruhsatı
vermeye yetkili idarenin görüĢü esas alınır ve alınması gereken tedbirler bina sahibi veya kat malikleri
tarafından yaptırılır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
MEVCUT BĠNALAR ĠÇĠN ÖZEL HÜKÜMLER
Bina taĢıyıcı sisteminin stabilitesi
MADDE 145- (1) Mevcut yapılarda, bina taĢıyıcı sisteminin stabilitesi ile ilgili olarak, 23 üncü
maddenin dördüncü fıkrası uygulanır.
KaçıĢ yolları
MADDE 146- (1) Hastane, otel, huzur evi, ilköğretim okulu, yuva ve benzeri yerler dıĢında kalan
mevcut yapıların kaçıĢ yolları için, 31 inci madde hükümleri esas olmak üzere, bu maddede belirtilen
hususlar da kabul edilir.
(2) Mevcut yapılarda; birinci katta kullanıcı sayısı 25 kiĢiden fazla olmamak Ģartıyla, bina dıĢındaki
güvenlik bölgesine açık, dıĢ zeminden en çok 4 m yükseklikte olup açılabilir kanat geniĢliği ve
yüksekliği en az 70 cm olan pencereler, zaruri hâllerde kaçıĢ yolu olarak kabul edilir.
(3) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 50 md.)Mevcut yapılarda, katta bulunan kullanıcı sayısının
50 kiĢiyi geçmemesi Ģartıyla, aĢağıda belirtilen özellikteki çıkıĢlar, ikinci kaçıĢ yolu olarak kabul
edilir:
a) Bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olmayan binalarda, kaçıĢ merdivenine bir pencereden
ulaĢılmasına;
1) Pencere parapet seviyesinin döĢeme seviyesinden 80 cm’den daha yüksek olmaması,
2) Pencerenin temiz açılır-kapanır kısmının en az 70/140 cm boyutlarında olması,
3) Parapet seviyesine ulaĢacak Ģekilde basamak yapılması,
4) Pencere geçiĢinde kullanılan malzemelerin en az 30 dakika yangına dayanıklı malzemeden
yapılması,
Ģartları birlikte mevcut olduğu takdirde müsaade edilir.
b) KaçıĢ merdivenine bir odadan geçilerek ulaĢılmasına; oda kapısının kendiliğinden kapanır olması
ve kilitsiz tutulması ve kaçıĢ merdivenine ulaĢılan odanın kapısından kaçıĢ merdivenine olan azami
uzaklığın 9 m’yi geçmemesi hâlinde müsaade edilir. Bu odanın duvarlarının ve kapısının yangına en
az 60 dakika dayanıklı ve kapının duman sızdırmaz özellikte olması hâlinde kaçıĢ uzaklığı bu odanın
kapısına kadar alınır.
c) Toplanma amaçlı olarak kullanılmayan bir bodrum kat için diğer merdivene alternatif olmak üzere,
bir merdiven ile ulaĢılan, açılır bir kenarı en az 50 cm ve açılır alanı 0.4 m2
’den az olmayan
pencereden geçilerek zemin seviyesine ulaĢılıyor ise, bu pencere ikinci kaçıĢ yolu kabul edilir.
ç) Zemin kat üzerindeki birinci katın kullanıcı sayısı 25 kiĢiden az ve kullanılan alanın en uzak
noktasından katın çıkıĢ kapısına olan uzaklık tek yönlü kaçıĢ mesafesini sağlıyor ise, bu kata hizmet
veren merdivenin zemin kattan bağımsız olması ve giriĢinin müstakil düzenlenmesi Ģartı ile, bu katın
yüksekliğine bakılmaksızın tek çıkıĢ yeterli kabul edilir.
ÇıkıĢ kapasitesi ve kaçıĢ uzaklığı
67/87
MADDE 147- (1) Mevcut yapılarda, çıkıĢ kapasitesi ve kaçıĢ uzaklığı için bu maddede belirtilen
hususlara uyulur.
(2) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçıĢ ve panik hesaplarında kullanılmak üzere Ek-5/A’daki
değerler esas alınır.
(3) KaçıĢ uzaklığı, kullanım sınıfına göre Ek-14’de verilen değerlerden daha büyük olamaz. Oda,
koridor ve benzeri alt bölümlere ayrılmıĢ büyük alanlı bir katta, odanın en uzak bir noktasından odanın
çıkıĢ kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aĢmaması Ģartıyla, kaçıĢ uzaklığı, odanın çıkıĢ
kapısından baĢlayarak bir kaçıĢ merdivenine, kaçıĢ geçidine veya dıĢ açık alana açılan çıkıĢ kapısına
kadar olan ölçüdür.
(4) Binanın sirkülasyon merdivenleri korunumlu hâle getirilmiĢ ise ve Ģaftlar yatayda korunmuĢ ise,
ayrıca katlarda kolay alevlenici ve parlayıcı madde kullanılmıyor ve bulundurulmuyor ise, Ek-14’de
verilen kaçıĢ uzaklıkları 1/2 oranında artırılarak uygulanır.
(5) Bina yüksekliği 30.50 m’yi geçmeyen binalarda, birbirine alternatif 2 kaçıĢ merdiveni düzenlenmiĢ
ve bunlardan birisi korunumlu ise, iki yönlü kaçıĢ mesafesi uygulanır.
(6) Zemin kattaki dükkânlarda ve benzeri yerlerde kullanıcı sayısı 50’nin altında ve en uzak noktadan
dıĢ ortama açılan kapıya kadar olan kaçıĢ uzaklığı 25 m’den fazla değilse, bina dıĢına tek çıkıĢ yeterli
kabul edilir.
KaçıĢ yolu sayısı ve geniĢliği
MADDE 148- (1) Mevcut yapılarda, kaçıĢ yolu ile kaçıĢ merdiveni sayısı ve geniĢliği için aĢağıda
belirtilen hususlara uyulur.
a) Toplam kaçıĢ yolu geniĢliği, Ek-5/A’ya göre hesaplanan kattaki toplam kullanıcı sayısının 0.4 ile
çarpımı suretiyle santimetre olarak bulunur.
b) KaçıĢ merdiveninin geniĢliği, düz kollu sahanlıklı merdivende 60 cm’den veya dairesel
merdivende 70 cm’den daha az olamaz. Toplam kullanıcı sayısı 60 kiĢiden fazla olan katlarda bu
geniĢlik, düz kollu sahanlıklı merdivenlerde 70 cm’den veya dairesel merdivenlerde 80 cm’den az
olamaz. Hastaneler, huzurevleri, anaokulları ve ilköğretim okullarında ise, sadece sahanlıklı düz kollu
merdivenler düzenlenebilir ve bu merdivenin geniĢliği 100 cm’den az olamaz.
c) KaçıĢ merdivenlerinde merdiven kolu duvarlar ile çevrelenmiĢ ise, temiz geniĢlik, her iki duvarın
bitmiĢ yüzeyleri arasındaki ölçüdür. Merdiven kolunun bir tarafında duvar, diğer tarafında korkuluk
var ise, temiz geniĢlik, duvarın bitmiĢ yüzeyi ile korkuluk iç yüzeyi arasındaki ölçüdür. KaçıĢ
merdivenlerinde temiz geniĢlik hesaplanırken, küpeĢtenin yaptığı çıkıntının 80 mm’si temiz geniĢliğe
dâhil edilir.
ç) Bütün çıkıĢların ve eriĢim yollarının, açık-seçik görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile
vurgulanması ve her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmıĢ durumda bulundurulması Ģarttır.
Yangın güvenlik holü
MADDE 149- (1) Mevcut yapılarda, yangın güvenlik holü için aĢağıda belirtilen hususlara uyulur.
a) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 51 md.)Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut harici
mevcut binalarda, lobi, koridor ve hol gibi bir kullanım alanından geçilmeden kaçıĢ merdivenine
doğrudan girildiği takdirde merdiven içinde basınçlandırma yok ise yangın güvenlik holü bakımından
34 üncü madde uygulanır.
b) Mevcut binalarda kaçıĢ merdiveni kapılarının, parlayıcı madde içermeyen ve kullanım alanlarından
kapı ile ayrılan koridor, hol ve benzeri hacimlere açılması hâlinde, yangın güvenlik holü yapılması
zorunlu değildir.
Acil çıkıĢı zorunluluğu
MADDE 150- (1) Mevcut yapılarda, acil çıkıĢ zorunluluğu için aĢağıda belirtilen hususlara uyulur.
a) Mevcut yapılarda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas alınarak her bir çıkıĢın geniĢliği 200 cm’yi
aĢmayacak Ģekilde çıkıĢ sayısı bulunur. Bir katta veya katın bir bölümünde, hesaplanan değerden az
olmamak üzere 25 kiĢinin aĢıldığı yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kiĢinin aĢıldığı yerlerde en az 2
çıkıĢ, 600 kiĢinin aĢıldığı yerlerde en az 3 çıkıĢ ve 1000 kiĢinin aĢıldığı yerlerde en az 4 çıkıĢ olması
Ģarttır.
68/87
b) Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. BölünmemiĢ mekânlarda kapılar
arasındaki mesafe, en uzun köĢegenin 1/3’ünden, yağmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az
olamaz.
KaçıĢ merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi
MADDE 151- (1) Mevcut yapılarda, kaçıĢ merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi için aĢağıda
belirtilen hususlara uyulur.
a) Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o katta bütün insanların çıkıĢlarının sağlanması için, diğer
maddelerde belirtilen özel durumlar hariç olmak üzere, kaçıĢ yolları ve kaçıĢ merdivenleri birbirlerinin
alternatifi olacak Ģekilde konumlandırılır.
b) KaçıĢ merdivenlerinin tabii zemine kadar ulaĢtırılması esastır. KaçıĢ merdiveni, bitiĢ noktasında en
az 1 m2
’lik bir sahanlık yapılıp bu noktadan aĢağıya eğimi 50 dereceden daha fazla olamayacak
Ģekilde mafsallı bir merdiven ile tabii zemine indirilir. KaçıĢ merdiveninin tabii zemine indirilmesi
mümkün değil ise, yerden 3 m yukarıda bitirilebilir. Ancak, eğitim tesislerinde, sağlık hizmeti amaçlı
binalarda, eğlence yerlerinde, kullanıcı sayısı 50 kiĢiyi geçen konaklama tesislerinde ve kullanıcı
sayısı 100 kiĢiyi geçen bütün binalarda yangın merdiveninin tabii zemine kadar indirilmesi Ģarttır.
c) Toplanma amaçlı ve kurumsal yapılar hariç, bitiĢik nizamdaki yapıların acil çıkıĢlarının, sokağı
olmayan arka cepheye açılmasına, çıkıĢ noktasından itibaren binanın yüksekliğinden az olmamak
üzere en az 15 m uzakta açık bir alan bulunması hâlinde izin verilir.
KaçıĢ merdiveninin özellikleri
MADDE 152- (1) Mevcut yapılarda kaçıĢ merdivenlerinin aĢağıda belirtilen özelliklerde olması
gerekir.
a) Aksi belirtilmedikçe, kaçıĢ merdivenlerinde sahanlık olması ve sahanlığın geniĢliğinin ve
uzunluğunun merdivenin geniĢliğinden az olmaması gerekir.
b) Herhangi bir kaçıĢ merdiveninde basamak yüksekliği 18 cm’den çok ve basamak geniĢliği 20
cm’den az olamaz. Basamakların kaymayı önleyen malzemeden olması Ģarttır.
c) Merdivenlerde baĢ kurtarma yüksekliği, basamak üzerinden en az 210 cm olmalıdır.
DıĢ kaçıĢ merdivenleri
MADDE 153- (1) Mevcut yapılarda dıĢ kaçıĢ merdivenlerine; herhangi bir bölümüne yanlardan yatay
uzaklık olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar boĢluğu bulunmamak ve kaçıĢ merdiveni
özelliklerine sahip olmak Ģartı ile, konutlarda 51.50 m ve diğer yapılarda 30.50 m bina yüksekliğine
kadar izin verilir.
(2) Herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar boĢluğu
bulunması hâlinde; bütün katlarda bu mesafe içinde kalan boĢlukların yangına en az 60 dakika
dayanıklı malzemeye dönüĢtürülmesi veya kaçıĢ merdiveninin bu boĢluklardan çıkacak olan duman ve
ısı gibi etkilerden korunması için yangına 60 dakika dayanıklı malzeme ile korunumlu yuva içerisine
alınması gerekir.
Dairesel merdiven
MADDE 154- (1) Dairesel merdiven, kullanıcı sayısı 100 kiĢiyi aĢmayan herhangi bir kattan, ara
kattan veya balkonlardan zorunlu çıkıĢ olarak hizmet verebilir.
(2) Mevcut yapılarda dairesel merdivenlerin, yanmaz malzemeden yapılması ve en az 70 cm geniĢlikte
olması gerekir. Dairesel merdivenin geniĢliği, bir kattaki kullanıcı sayısının 60 kiĢiden fazla olması
hâlinde 80 cm’den az olamaz.
(3) Dairesel merdivenler, konutlarda 51.50 m’den ve diğer yapılarda 30.50 m’den yüksek olamaz.
(4) Basamağın kova merkezinden 50 cm uzaklıktaki basamak geniĢliği 25 cm’den az ve basamak
yüksekliği 175 mm’den fazla olamaz.
(5) DıĢ kaçıĢ merdivenlerinin; korozyona karĢı korunması, yeterli dayanım ve taĢıma kapasitesine
sahip olması ve acil durumlarda kullanılabilir olması gerekir.
(6) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 52 md.)Yataklı sağlık hizmeti amaçlı binalarda,
huzurevlerinde, anaokulu ve ilköğretim okullarında ve bir kattaki kullanıcı sayısı 50 kiĢiyi geçen
eğlence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez.
69/87
KaçıĢ merdiveni havalandırması
MADDE 155- (1) Mevcut yapılarda, yüksekliği 30.50 m’den fazla olan bütün kaçıĢ merdivenleri,
doğal yolla veya Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla havalandırılır veya
basınçlandırılır.
(2) KaçıĢ merdiveni ile mutfak, banyo ve servis merdiveni gibi kullanım alanları, aydınlatma ve
havalandırma amacıyla aynı aydınlığı veya baca boĢluğunu paylaĢamaz.
(3) Yüksekliği 51.50 m’den fazla olan veya dörtten çok bodrum kata hizmet veren kaçıĢ
merdivenlerinin basınçlandırılması Ģarttır.
Bodrum kat kaçıĢ merdivenleri
MADDE 156- (1) Mevcut yapılarda, bodrum katlarda kaçıĢ mesafesine bakılmaksızın;
a) Konutlar hariç, bodrum katlardaki mutfaklarda gaz kullanılması,
b) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. /53 md.) Topluma açık mekân olarak kullanılan bodrum
katlarda kullanıcı sayısının 25 kiĢiyi, doğrudan dıĢarı çıkıĢı olan bodrum katlarda ise 50 kiĢiyi
geçmesi,
c) Birden çok katlı bodrumlarda, imalat, üretim ve depolama yapılması,
hâlinde alternatif ikinci çıkıĢ zorunludur.
(2) Bodrum kata hizmet veren herhangi bir kaçıĢ merdiveninin, mevcut binalarda kaçıĢ merdivenleri
için aranan bütün Ģartlara uygun olması gerekir.
(3) Acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin
zemin düzeyindeki sahanlığı, bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel ile ayrılır veya
görülebilir uygun yönlendirme yapılır.
KaçıĢ yolu kapıları
MADDE 157- (1) Mevcut yapılarda kaçıĢ merdivenlerinin kapılarının; yapı yüksekliği 30.50 m’den az
ise en az 60 dakika ve 30.50 m ve daha yüksek yapılarda, en az 90 dakika yangına dayanıklı ve duman
sızdırmaz özellikte olması gerekir. KaçıĢ yolu kapılarının geniĢliği 70 cm’den ve yüksekliği 190
cm’den az olamaz.
(2) KaçıĢ yolu kapılarının kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi ve kullanıcı sayısı 50
kiĢiyi aĢan mekânlardaki çıkıĢ kapılarının kaçıĢ yönüne doğru açılması Ģarttır. KaçıĢ yolu kapılarının,
el ile açılabilmesi ve kilitli tutulmaması gerekir. Dönel kapılar ve turnikeler çıkıĢ kapısı olarak
kullanılamaz.
(3) Kapıların kendiliğinden kapatır düzenekler ile donatılması ve itfaiyeci veya görevlilerin
gerektiğinde dıĢarıdan içeriye girebilmelerine imkân sağlanması gerekir.
(4) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçıĢ yolu kapılarının ve bir
kattaki kullanıcı sayısının 100’ü geçmesi hâlinde kaçıĢ merdiveni kapılarının kapı kolu kullanılmadan,
panik kollu veya benzeri bir düzenek ile açılabilmesi gerekir. Kapılar en çok 110 N kuvvetle
açılabilecek Ģekilde tasarlanır.
Konutlar
MADDE 158- (1) Mevcut konutlar için, 48 inci madde aĢağıda belirtilen istisnalar ile uygulanır.
a) Yapı yüksekliği 30.50 m’nin altındaki mevcut konutlarda ikinci çıkıĢ aranmaz.
b) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az ise, binanın ana merdiveninin korunmuĢ
kaçıĢ merdiveni özelliğinde yapılması hâlinde bir merdiven yeterlidir. KorunmuĢ merdiven iç kaçıĢ
merdiveni ise, bir yangın ihbar butonu ile aktive edilen veya algılama sisteminden otomatik aktive
olan basınçlandırma sistemi yapılması gerekir.
c) Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif en az birisi korunmuĢ
2 adet kaçıĢ merdiveni gerekir. KorunmuĢ kaçıĢ merdiveni basınçlandırılır.
(2) Binanın ana merdiveni aynı zamanda bodrum katlara da hizmet veriyor ise ve bodrum katlarda
konut dıĢı kullanılan ve kolay alevlenici madde bulunan kullanım alanları var ise, bodrum katlarda
merdivene giriĢte yangın güvenlik holü düzenlemesi Ģarttır.
70/87
(DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 54 md.)
Kullanım özelliklerine göre binalarda kaçıĢ merdiveni ve çıkıĢlar
MADDE 159 – (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 54 md.) Fabrika, imalathane, mağaza,
dükkân, depo, büro binaları, ayakta tedavi merkezleri, müze, sergi salonları ve benzeri yerlerde en az 2
bağımsız kaçıĢ merdiveni veya baĢka çıkıĢların sağlanması gerekir. Ancak;
a) Yapı yüksekliğinin 21.50 m’den az olması,
b) Bir kattaki kullanıcı sayısının 50 kiĢiden az olması,
c) Bütün katlarda en fazla kaçıĢ uzaklığının Ek-14’teki uzaklıklara uygun olması,
ç) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmıĢ olması,
d) Ġmalat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler kullanılmaması,
Ģartlarının hepsinin birlikte gerçekleĢmesi hâlinde tek kaçıĢ merdiveni yeterlidir.
(2) Parlayıcı, patlayıcı, kolay alevlenici ve tehlikeli maddeler ile imalat, üretim ve depolama
iĢlemlerinin yapılmadığı ve yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olmayan sanayi sitelerinde;
a) Sitenin dıĢ cephesinde düzenlenmiĢ ve herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık
olarak 1.8 m içerisinde kapı ve pencere gibi korunumsuz duvar boĢluğu bulunmayan,
b) Birbirlerinden binanın köĢegen uzunluğunun en az yarısı kadar uzaklıkta konumlandırılmıĢ
ve kullanıcı yükü en yoğun bir kata göre hesaplanmıĢ geniĢliğe sahip,
iç ve dıĢ kaçıĢ merdivenleri ve dıĢ cephede düzenlenen araç rampaları, iki yönlü kaçıĢ mesafelerini
sağlamaları kaydıyla kaçıĢ merdiveni olarak kabul edilir.
Asansörler
MADDE 160- (1) Mevcut yapılarda asansörler için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.
(2) Asansör makine dairesinin yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden
yapılması Ģarttır.
(3) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2
olmak üzere, kuyu alanının 0.025 katı kadar bir havalandırma ve
dumandan arındırma bacası bulundurulması veya kuyuların basınçlandırılması gerekir.
(4) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 55 md.)Bina yüksekliği 30.50 m’den yüksek konut harici
bütün binalarda ve 51.50 m’den yüksek konutlarda kullanılan asansörlerde aĢağıdaki esaslar aranır:
a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa olsun otomatik
olarak acil çıkıĢ katına dönmesi, kapıları açık beklemesi ve gerektiğinde yetkililer tarafından
kullanılabilecek elektriksel sisteme sahip olması Ģarttır.
b) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi gerekir.
c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan
binalarda deprem sensörü kullanılması ve asansörlerin deprem sırasında en uygun kata gidip,
kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması zorunludur.
Algılama ve uyarı sistemi
MADDE 161- (1) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 56 md.) Mevcut yapılarda uyarı sistemi için
75 inci madde uygulanır.
(2) 75 inci maddenin algılama sistemine iliĢkin hükümleri, mevcut yapılardan konaklama amaçlı
binalar, kurum binaları, büro binaları, mağazalar, çarĢılar ve toplanma amaçlı yapılar hakkında da
uygulanır.”
Kablolar
MADDE 162- (1) Mevcut binalarda, elektrik tesisatı yenilenecek ise, 83 üncü maddede belirtilen
özellikte kablolar kullanılır.
Basınçlandırma sistemi
MADDE 163- (1) Mevcut binalarda;
a) Dörtten fazla bodrum kata hizmet veren kaçıĢ merdivenleri,
b) Merdiven kovasının yüksekliği 51.50 m’den fazla olan kaçıĢ merdivenleri,
89 uncu maddede belirtilen esaslara göre basınçlandırılır.
71/87
Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları
MADDE 164- (1) Mevcut binalarda sabit boru tesisatı ve yangın dolapları hakkında, bu maddenin
ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak 94 üncü madde hükümleri uygulanır.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 57 md.)Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı
2000 m2
’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık ve toplanma amaçlı binalar ile eğitim
binalarında, alanlarının toplamı 1000 m2
’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 500
kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması zorunludur.
Yağmurlama sistemi
MADDE 165- (1) Mevcut binalarda yağmurlama sistemi, 96 ncı maddenin diğer hükümleri saklı
kalmak Ģartıyla aĢağıdaki yerlerde uygulanır:
a) Bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda,
b) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 58 md.)Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen büro binalarında,
c) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 58 md.) Toplam alanı 1000 m2
’den fazla olan kapalı
otoparklar ile 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
ç) Ġkiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, pansiyonlarda,
misafirhanelerde,
d) Birden fazla katlı ve yapı inĢaat alanı 3000 m2
’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alıĢveriĢ,
eğlence ve toplanma yerlerinde,
e) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 58 md.) Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katlı binalardaki,
kolay alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapalı alanı, bodrum katlarda 2000 m2
ve diğer
katlarda 4000 m2
’den fazla olan depolarda.
Ġtfaiye su verme bağlantısı
MADDE 166- (1) 97 nci madde hükümleri, mevcut binalardan, konut ve büro haricindeki yüksek
binalar ile yangın dolabı mecburiyeti bulunan ve bina kat alanı 2000 m2
’den büyük olan binalarda
uygulanır.
Tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması
MADDE 167- (1) Mevcut binalarda, tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması konusunda
ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
(2) Ġlgili mevzuatta düzenlenmeyen hususlar hakkında Sekizinci Kısımda yer alan hükümler uygulanır.
(3) 121 inci madde, mevcut akaryakıt istasyonlarında, bir yeraltı tankı kapasitesi 10 m3
’ü geçmiyor
ise, pompanın, nefesliğin ve dolum ağzının komĢu arsa ve yola olan mesafesi 5 m’den ve tank
cidarının komĢu arsaya ve yola olan en yakın mesafesi 3 m’den az olmayacak Ģekilde uygulanır.
(4) Sekizinci Kısımda belirtilen ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuata
uygun Ģekilde yapılarak yapı ve iĢletme ruhsatı almıĢ olan tehlikeli maddeler ile ilgili yerlerde, asgari
emniyet mesafeleri hariç olmak üzere, yangın güvenliği ile ilgili diğer hususlar ve alınması gerekli
tedbirler için bu Yönetmelik esas alınır.
72/87
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 59 md.)
ONBĠRĠNCĠ KISIM
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 59 md.)
TARĠHĠ YAPILAR
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 59 md.)
Tarihi yapı
MADDE 167/A – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen
yapılar tarihi yapı olarak kabul edilir.
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 59 md.)
Tarihi yapılarda alınacak yangın tedbirlerinde uyulacak ilkeler
MADDE 167/B – (1) Tarihi yapılarda, yangına karĢı güvenlik tedbirleri alınırken;
a) Yapılacak tesisatlara iliĢkin olarak, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun
görüĢünün alınması,
b) Alınacak yangın tedbirlerinde tarihi yapının korunmasının esas olması ve algılama ve
söndürme tesisatı gibi yangından koruma tesisatlarının yapının özelliğine uygun olarak, yapıya fiziki
ve görsel bakımdan zarar vermeyecek Ģekilde kurulması,
ilkeleri gözetilir.
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 59 md.)
Tarihi yapılara iliĢkin uygulama
MADDE 167/C- (1) Bu Kısımda aksi belirtilmedikçe, tarihi yapıların yangından korunması hakkında,
bu Yönetmeliğin Onuncu Kısım hükümleri uygulanır.
(2) TaĢıyıcı kolonları ve ana kiriĢleri ahĢap olan tarihi binaların zemin katı haricindeki katları, yataklı
sağlık hizmeti, huzurevi, bakımevi, anaokulu, ilköğretim okulu ve öğrenci yurdu olarak kullanılamaz.
(3) Tarihi yapı dâhilinde yapılacak tadilât veya tamiratlarda, yapının aslına sadık kalmak maksadıyla
yapının inĢasında kullanılmıĢ olan malzemelerin aynısı veya benzeri kullanılabilir.
(4) Bir kattan fazla katı olan topluma açık tarihi yapılarda, taĢıyıcı kolonların ahĢap olması durumunda
ana taĢıyıcıların restorasyon sırasında yangına en az 90 dakika dayanıklı olacak Ģekilde yalıtılması
gerekir.
(5) Tarihi yapılardaki kaçıĢ merdivenlerine, koridor, hol, lobi veya benzeri ortak hacimlerden geçilerek
ulaĢılması hâlinde yangın güvenlik holü zorunlu değildir.
(6) Merdivenlerden sayı olarak yarısının korunmuĢ olması durumunda, yapının yüksekliğine
bakılmaksızın, diğer korunumsuz merdivenler kaçıĢ yolu olarak kabul edilerek, iki yönde kaçıĢ
mesafesi uygulanır ve dairesel merdivenler kabul edilir.
(7) Bir kattaki kullanıcı sayısının 100 kiĢiyi geçmesi hâlinde, kaçıĢ kapıları panik kollu bir düzenek ile
kaçıĢ doğrultusunda açılacak Ģekilde değiĢtirilir veya yapının kullanımı sırasında bir görevli
bulundurulur.
(8) Tarihi yapının ahĢap kısımlarında kullanılan elektrik kablolarının yangına en az 60 dakika
dayanıklı olması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gerekir. Buat ve kasaların yanmaz malzemeden
yapılması Ģarttır.
(9) AhĢap yapılarda, ahĢap malzemenin korunması veya boyanması için kolay yanıcı ve parlayıcı
özelliği olan maddeler kullanılamaz.
(10) Tarihi yapılarda, ayrı yangın kompartımanı oluĢturulmadan kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı
madde bulundurulamaz.”
73/87
ONĠKĠNCĠ KISIM
SON HÜKÜMLER
Yönetmeliğe aykırılık hâlleri
MADDE 168- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında, aykırı hareketin suç
veya kabahat teĢkil etmesine göre 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu
hükümleri uyarınca iĢlem yapılır.
(2) Ġlgili mevzuatta öngörülen diğer yaptırımlar saklıdır.
Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler
MADDE 169- (1) 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıĢtır.
(2) (DeğiĢik: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 60 md.) Belediyeler de dahil olmak üzere, kapsama dahil
kurum ve kuruluĢlar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu Yönetmeliği uygulamak
zorunda olup bu Yönetmeliğe aykırı veya bu Yönetmelikte öngörülen tedbirleri daha ağırlaĢtıran ve
uygulanamaz hale getiren düzenlemede bulunamazlar.”
(3) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yürürlüğe konulmuĢ bulunan imar, yapı, deprem ve afet
ile ilgili yönetmeliklerin, bu Yönetmeliğe aykırı olan hükümleri uygulanmaz.
Mevcut binalar hakkında alınacak tedbirler ile ilgili yapım süresi
GEÇĠCĠ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin Onuncu Kısmında belirtilen mevcut binalar için yangına
karĢı alınması gereken tedbirler, bina sahibi ve yöneticisi ile kurum amirleri tarafından 1 yıl içinde
yerine getirilir. Bu süre içerisinde, alınacak tedbirlerin gerekli kıldığı tesisatın yapımına baĢlanılmıĢ
ise, yapım süresine bağlı olarak ilgili idare tarafından 1 yılı aĢmamak üzere yapım süresi tanınabilir.
Yönetmeliğe aykırı diğer mevzuat hükümlerinin uyumlaĢtırılması
GEÇĠCĠ MADDE 2- (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yürürlüğe konulmuĢ bulunan imar,
yapı, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin bu Yönetmeliğe aykırı olan hükümleri, ilgili idarelerce
Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde bu Yönetmeliğe uygun hâle getirilir.
Yürürlük
MADDE 170- (1) ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığınca müĢtereken hazırlanan bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 171- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G. / 61 md.) GEÇĠCĠ MADDE 1 – Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmeliğe uygun yangın tedbirleri alınmıĢ olan mevcut yapılarda, bu Yönetmelik ile
değiĢtirilen hükümlere göre ilâve tedbir alınmasının istenilmemesi asıldır. Ancak, yapı sahibi isterse
bu Yönetmelik ile değiĢtirilen hükümlere göre ilâve tedbirler alabilir.
EKLER – YÖNETMELĠK TABLOLARI:
74/87
Resmi Gazete 19 Aralık 2007 Çarşamba Sayı : 26735
Resmi Gazete 9 Eylül 2009 Çarşamba Sayı : 27344
BĠNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELĠĞĠN EKLERĠ
Ek-1
Bina Tehlike Sınıflandırması
Ek-1/A DüĢük Tehlike Kullanım Alanları
DüĢük yangın yüküne sahip, düĢük yanabilirliği olan ve yangına karĢı direnci en az 30 dakika olan 126 m2
’den
büyük bölümü olmayan mekânlar. Okullar ve diğer eğitim kurumları (belirli alanları* ), bürolar (belirli alanları* ) ,
hapishaneler
* Kullanım alanları, Ek-1/B ve Ek-1/C kapsamına girmeyen alanlar.
Ek-1/B Orta Tehlike Kullanım Alanları
KULLANIM TÜRÜ Orta Tehlike -1 Orta Tehlike -2 Orta Tehlike -3 Orta Tehlike -4
Cam ve seramikler Cam fabrikaları
Kimyasallar Çimento iĢleri
Fotoğraf
laboratuvarları,
fotoğraf film
fabrikaları
Boyama iĢlemleri, sabun fabrikaları Mum ve balmumu
fabrikaları, kibrit
fabrikaları,
boyahaneler
Mühendislik
Metal levha üretimi Otomotiv
fabrikaları,
tamirhaneleri
Elektronik fabrikaları, buzdolabı ve
çamaĢır makinesi fabrikaları
Yiyecek ve içecekler
Mezbahalar, mandıralar Fırınlar, bisküvi,
çikolata,
Ģekerleme
imalathaneleri,
bira fabrikaları
Hayvan yemi fabrikaları, meyve kurutma,
suyu çıkarılmıĢ sebze ve çorba
fabrikaları, Ģeker imalathaneleri, tahıl
değirmenleri
Alkol damıtma
ÇeĢitli
Hastaneler, oteller,
konutlar, lokantalar,
kütüphaneler (kitap
depoları hariç), okullar,
bürolar
Fizik
laboratuvarları,
çamaĢırhaneler,
otoparklar,
müzeler
Radyo ve televizyon yayınevleri, tren
istasyonları, tesisat odaları
Sinemalar,
tiyatrolar, konser
salonları, tütün
fabrikaları
Kâğıt Cilthaneler, mukavva fabrikaları, kâğıt
fabrikaları, baskı iĢleri ve matbaalar
Atık kâğıt
iĢletmeleri
Lastik ve plastik
Kablo fabrikaları, plastik döküm ve
plastik eĢya (köpük plastik hariç), kauçuk
eĢya fabrikaları, sentetik lif (akrilik hariç)
fabrikaları, Vulkanize fabrikaları
Halat fabrikaları
Dükkânlar ve ofisler
Bilgisayara veri iĢleme
ofisleri (veri saklama
odaları, hariç)
Büyük mağazalar, AlıĢveriĢ merkezleri Sergi salonları
Tekstiller ve
konfeksiyon
Deri eĢya
fabrikaları
Halı fabrikaları (kauçuk ve köpük plastik
hariç), kumaĢ ve giysi fabrikaları, fiber
levha fabrikaları, ayakkabı
imalathaneleri, triko (örgü), ev tekstili
(bez) fabrikaları, yatak, Ģilte fabrikaları
(köpük plastik hariç), dikim ve dokuma
atölyeleri, yün ve yünlü kumaĢ atölyeleri
Pamuk iplikhanesi,
keten ve kenevir
hazırlama tesisleri
Kereste ve tahta
AhĢap iĢleri fabrikaları, mobilya
fabrikaları (köpük plastikler hariç),
mobilya mağazaları, koltuk, kanepe ve
benzeri döĢemelerinin (plastik köpük
hariç) imalathaneleri
Odun talaĢı
fabrikaları, yonga
levha fabrikaları,
kontrplak levhaları
Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2 kullanım alanlarında boyama iĢlemi ve benzeri yüksek yangın yüküne sahip alanlar var ise kullanım
alanları Orta Tehlike-3 olarak değerlendirilir.
75/87
Ek-1/C Yüksek Tehlike Kullanım Alanları
Yüksek Tehlike -1 Yüksek Tehlike -2 Yüksek Tehlike -3 Yüksek Tehlike -4
DöĢemelik kumaĢ ve muĢamba
fabrikaları
kumaĢ ve muĢamba yer döĢemeleri
imalatı
Aydınlatma fiĢeği fabrikaları Selüloz nitrat
fabrikaları
Havai fiĢek
fabrikaları
Boya, renklendirici ( ahĢap
renklendirici ve koruyucularıpnoteks) ve vernik imalâtı
Plastik köpük ve sünger imalathaneleri, lastik
köpük eĢyaları,
Yapay kauçuk, reçine, lamba isi ve
terebentin imalatı
Katran damıtma
TalaĢ fabrikaları
Odun yünü imalatı
Otobüs ambarı, yüklü kamyonlar ve vagonlar
Otobüsler, yüksüz kamyonlar ve demiryolu
vagonları için depolar
Ek-2
Malzemelerin Yanıcılık Sınıfları
Ek-2/A Yapı Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları (DöĢeme Malzemeleri hariç) (TS EN 13501-1’e göre)
Yanıcılık Sınıfı Tanımı Söz konusu sınıfta
belirlenmiĢ yapı
malzemeleri
A1 A1 sınıfı malzemeler, tam geliĢmiĢ yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir
kademesinde yanmaya katkıda bulunmazlar. Bu sebeple, otomatik olarak bu
malzemelerin daha aĢağı sınıflar için belirlenen bütün özellikleri yeterince
sağladığı kabul edilir.
Bkz. EK-2.c
A2 TS EN 13823’e göre B sınıfı için belirlenen kriterleri sağlar. Ġlave olarak, tam
geliĢmiĢ yangın Ģartı altında bu malzemeler yangın yükü ve yangın geliĢmesine
önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır.
B C sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır Ģartları sağlar.
C D sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır Ģartları sağlar. Ayrıca tek
alev baĢlıkla yapılan termal atak karĢısında yanal alev yayılması sınırlı bir oranda
kalmalıdır.
D E Sınıfı kriterlerini sağlayan ve önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir
alev atağı karĢısında uzun bir süre direnç gösteren malzemeler. Ġlave olarak,
yeterince tutulmuĢ ve sınırlı ısı açığa çıkaran tek yanan cisimle yapılan ısıl atak
Ģartlarına dayanıklı olmalıdır.
E Önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atağı karĢısında kısa bir
süre direnç gösteren malzemeler.
F Yangın performansı tayin edilmemiĢ ve A1, A2, B, C, D, E sınıflarından biri
olarak sınıflandırılmayan malzemeler.
Duman OluĢumu Ġçin Ġlave Sınıflandırmalar
s3 Duman üretimi açısından herhangi sınırlama olmayan
s2 Duman üretiminin artıĢ hızı yanında toplam duman üretimi de sınırlandırılmıĢ olan
s1 s2’den daha ağır kriterleri sağlayan
Yanma Damlaları/Tanecikleri Ġçin Ġlave Sınıflandırmalar
d2 Sınırlama yok
d1 Belirlenen bir süreden daha uzun sürede yanma damlaları/tanecikleri olmamalı
d0 Yanma damlaları/tanecikleri oluĢmamalı
76/87
Ek-2/B DöĢeme Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501-1’e göre)
Yanıcılık Sınıfı Tanımı
A1fl A1 sınıfı malzemeler, tam geliĢmiĢ yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya
katkıda bulunmaz. Bu sebeple, otomatik olarak bu malzemelerin daha aĢağı sınıflar için belirlenen
bütün özellikleri yeterince sağladığı kabûl edilir.
A2fl Isı akısı ile ilgili olarak sınıf Bfl için belirlenen özellikler için yeterlidir. Ġlave olarak, tam geliĢmiĢ bir
yangın Ģartı altında, bu malzemeler yangın yükü ve yangın geliĢmesine önemli ölçüde katkıda
bulunmamalıdır.
Bfl Sınıf Cfl olarak, fakat daha ağır Ģartlar.
Cfl Sınıf Dfl olarak, fakat daha ağır Ģartlar.
Dfl Sınıf Efl için yeterli ve ilave olarak bir ısı akısı atağına belirli bir süre dayanıklı olan malzemeler.
Efl Küçük bir aleve dayanıklı olan malzemeler.
Ffl Yangın performansı tayin edilmemiĢ ve A1fl, A2fl, Bfl, Cfl, Dfl, Efl sınıflarından biri olarak
sınıflandırılmayan malzemeler.
Duman oluĢumu için ilave sınıflandırmalar
s2 Sınırlama yok.
s1 Toplam duman oluĢumu sınırlandırılmıĢ.
77/87
Ek-2/C Yanıcılık Sınıfı A1 Olan Yapı Malzemeleri
(Test edilmeye gerek olmadan yanıcılık sınıfı A1 ve A1fl olarak değerlendirilen malzemeler)
Malzeme Notlar
GenleĢmiĢ kil, genleĢmiĢ perlit ve genleĢmiĢ
vermikülit, mineral yün, selüler cam
Beton Hazır karıĢtırılmıĢ beton ve prekast betonarme öngerilmeli ve ön sıkıĢtırmalı
malzemeler
Beton (integral ısı yalıtımlı olan agregalar hariç
yoğun ve hafif )
mineral agregalar)
Katkı maddeleri ve ilaveler (örneğin: PFA), pigmetler ve diğer malzemeleri
içerebilir. Prekast birimleri de kapsar.
Gaz (gözenekli) beton üniteler Çimento ve/veya kireç gibi su bazlı bağlayıcıların ince maddeler (silisli
maddeler, PFA, uçucu fırın cürufu) ve gözenek üreten maddeler ile
birleĢmesiyle üretilen birimler. Prekast birimleri de kapsar.
Çimento, elyaflı (telcikli) çimento ve kireç,
yüksek fırın cürufu/toz uçucu kül (PFA) ve
mineral agregalar
Demir, çelik ve paslanmaz çelik, bakır ve bakır
alaĢımları , çinko ve çinko alaĢımları,
alüminyum ve alüminyum alaĢımları, kurĢun
Tamamen ayrı bir formda olmamak üzere (Ģekilsiz)
Alçı ve alçı bazlı sıvalar
Katkı maddeleri (geciktiriciler, dolgu maddeleri, lifler, pigmentler, hidrate
olmuĢ kireç, hava ve su tutucular ve plastikleĢtiriciler), yoğun agrega (örneğin:
doğal veya kırma kum) veya hafif agregalar (örneğin: perlit veya vermikulit)
içerebilir.
Ġnorganik bağlayıcı elemanları olan harçlar
Düzeltme/sıvama harçları ve bir veya birden fazla inorganik bağlayıcıya
dayanan Ģaplar, örneğin: çimento, kireç, duvar çimentosu ve alçı.
Killi malzemeler
Kilden ve kum, yakıt veya diğer katkı maddeleri içeren veya içermeyen diğer
killi maddelerden yapılmıĢ birimleri, tuğlaları, karoları, döĢeme karoları ve
Ģömine birimlerini (örneğin: baca tuğlaları) kapsar.
Kalsiyum silikat birimler
Kireç ve doğal silisli maddelerden (kum, silisli çakıl veya kaya veya bunlardan
yapılmıĢ karıĢımlar) yapılmıĢ birimler, renklendirici pigmentler içerebilir.
DoğaltaĢ ve arduvaz birimler Doğal taĢlardan (magmatik, tortul veya metamorfik kayalar) veya
arduvazlardan elde edilmiĢ iĢlenmiĢ veya iĢlenmemiĢ elemanlar.
Alçı birimler
Agregalar, doldurucular, lifler ve diğer katkı maddeleriyle birleĢen ve
pigmentlerle renklendirilebilen kalsiyum sülfat ve sudan oluĢan birimleri ve
blokları kapsar.
Çimento mozaik Karo mozaikleri ve yerinde dökme yer döĢemelerini kapsar.
Cam Isı ile güçlendirilmiĢ, kimyasal olarak katılaĢtırılmıĢ, lamine ve telli cam.
Cam seramik Billur ve artık cam içeren cam seramikler.
Seramik Toz preslenmiĢ ve kalıptan çıkarılmıĢ malzemeleri kapsar, sırlanmıĢ veya
sırlanmamıĢ.
Genel Notlar
Malzemeler eğer test edilmeden A1 ve A1fl sınıfı olarak değerlendiriliyor ise, yukarıdaki malzemelerden sadece bir veya
birkaçından oluĢmalıdır. Yukarıdaki malzemelerden bir veya birkaçı yapıĢtırılarak elde edilen malzemeler de, yapıĢtırıcı madde
ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düĢük değerde ise) % 0.l’ i geçmediği taktirde, A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilirler.
Bir veya birden fazla organik katmanı olan, veya homojen olarak dağılmayan (yapıĢtırıcı dıĢında) organik madde içeren, panel
malzemeler (örn: izolasyon malzemeleri) listenin dıĢında bırakılmıĢtır.
Yukarıdaki malzemelerden birinin inorganik bir katman ile kaplanması ile oluĢan malzemeler (örn: kaplanmıĢ metal
malzemeler) de test edilmeksizin A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilebilir.
Tablodaki malzemelerden hiçbirisinin, bünyesinde ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düĢük değerde ise), % 1.0’dan fazla
homojen dağılımlı organik madde içermesine izin verilmez.
78/87
Ek-2/Ç Yapı Malzemelerinin TS EN 13501-1’e göre yanıcılık sınıfları
DöĢemeler DıĢındaki Yapı Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları
Malzemenin Yanıcılık Özelliği TS EN 13501-1
(2)
Hiç Yanmaz A1
Zor Yanıcı A2 – s1, d0
Zor Alevlenici
B, C – s1, d0
A2 – s2, d0
A2, B, C – s3, d0
A2, B,C – s1, d1
A2, B,C – s1, d2
(en az) A2, B, C – s3, d2
Normal Alevlenici
D – s1, d0
D – s2, d0
D – s3, d0
E
D – s1, d2
D – s2, d2
D – s3, d2
(en az) E – d2
Kolay Alevlenici F
DöĢeme Malzemeleri Ġçin Yanıcılık Sınıfları
Malzemenin Yanıcılık Özelliği TS EN 13501-1’e göre (2)
Hiç Yanmaz A1FL
Zor Yanıcı A2FL – s1
Zor Alevlenici BFL – s1
(en az) CFL – s1
Normal Alevlenici
A2FL – s2
BFL – s2
CFL – s2
DFL – s1
DFL – s2
(en az) EFL
Kolay Alevlenici FFL
Çatı kaplamaları Ġçin Yanıcılık Sınıfları
Malzemenin Yanıcılık Özelliği TS EN 13501-5’e göre (2)
DıĢ Alev Yayılımına Dayanıklı BROOF
Yanıcılık Sınıfı BROOF çatı kaplaması malzemeleri
Test edilmesine gerek olmadan “DıĢ yangın performansı” özelliklerinin tüm gereklerini karĢılayan BROOF çatı kaplaması terimi, çatı
teĢkilinde en üst tabakayı oluĢturan ürünü tanımlamak için kullanılır.
Arduvazlar: Doğal arduvazlar, suni arduvazlar Ek-2/C sınırlamalarına uygun
Kiremitler: TaĢ, beton, kil, seramik veya çelik çatı kiremitleri Ek-2/C sınırlamalarına uygun. Herhangi dıĢ kaplamasının
inorganik olması veya PCS (Brüt Kalori Değeri) ≤ 4MJ/m2
veya kütlesinin ≤ 200 g/m² olması
Çimento esaslı elyaflı levhalar: Düz ve profilli tabakalar, arduvazlar Ek-2/C sınırlamalarına uygun veya PCS (Brüt Kalori
Değeri) ≤ 4MJ/m2 olması
Profilli metal tabakalar: Alüminyum, alüminyum alaĢım, bakır, bakır
alaĢım, çinko, çinko alaĢım, kaplanmamıĢ çelik, paslanmaz çelik,
galvanize çelik, halka sac kaplanmıĢ çelik, vitrifiye emaye çelik
Kalınlık ≥0.4 mm, herhangi bir dıĢ kaplamasının inorganik
olması veya PCS (Brüt Kalori Değeri) ≤ 4MJ/m2
veya
kütlesinin ≤ 200 g/m² olması
Yassı metal tabakalar: Alüminyum, alüminyum alaĢım, bakır, bakır
alaĢım, çinko, çinko alaĢım, kaplanmamıĢ çelik, paslanmaz çelik,
galvanize çelik, halka sac kaplanmıĢ çelik, vitrifiye emaye çelik
Kalınlık ≥ 0,4 mm, herhangi dıĢ kaplamasının inorganik
olması veya PCS (Brüt Kalori Değeri) ≤ 4.0 MJ/m² veya
kütlesinin ≤ 200 g/m² olması gerekir.)
Normal kullanımda yan sütunda listelenen inorganik örtülerle
tamamen kaplanması amaçlanan malzemeler
En az 50 mm kalınlığında veya ≥80 kg/m2
kütlede gevĢek
serimli çakıl (agrega büyüklüğü en az 4 mm en fazla 32
mm), En az 30 mm kalınlığında kum/çimento Ģap, en az 40
mm kalınlığında dökme suni taĢ veya mineral altyüzeyler
(1) Bu tablolar, TS EN 13501-1’e göre malzemelerin yanıcılık sınıflarını göstermektedir. TS 1263’de verilmiĢ olan yanıcılık
sınıflarına sahip yapı malzemelerinin, TS EN 13501-1’de verilen yanıcılık sınıflarına denkliği için, söz konusu yapı malzemelerinin
TSE EN 13501-1’de belirtilmiĢ olan ilgili sınıfa ait test standardları Ģartlarını sağlaması gerekir.
(2) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında, Avrupa Birliği Komisyonunun ilgili kararları ile ortaya konulmuĢ,
uyumlaĢtırılmıĢ standardlara tabi yapı malzemelerinin uyacakları Avrupa Sınıflarıdır.
79/87
Ek-3
Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri ve Süreleri
Ek-3/A Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri
R Yük taĢıma kapasitesi
E Bütünlük
I Yalıtım
W IĢınım yayma
M Mekanik dayanım
C Kendiliğinden kapanma
S Duman sızıntısı
P veya PH Gücün sürekliliği veya sinyal verilmesi (alarm)
G Ġsli yangın direnci
K Yangın karĢı koruma yeteneği
D Sabit sıcaklık altında dayanıklılık süresi
DH Standard zaman-sıcaklık eğrisi altında dayanıklılık süresi
F GüçlendirilmiĢ duman ve ısı havalandırıcılarının iĢlerliği
B Doğal, duman ve ısı havalandırıcılarının iĢlerliği
Ek-3/B Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri
Yapı Elemanı Yangın Dayanım Süresi (dak) Etkilenen Yüzey
1. TaĢıyıcı Sistem (çerçeve, kiriĢ veya kolon) R Bkz. EK-3c Etkilenen yüzeyler
2. Yük TaĢıyıcı Duvar (aĢağıdaki maddelerde de
açıklanmayan duvar)
R Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey
3.
DöĢemeler
a) Ġki katlı konutun ikinci katında (garaj veya
bodrum kat üstü hariç)
REI 30
Alt yüzeyden
b) Bir dükkân ve üstündeki kat arasında REI 60 veya Bkz. EK-3c
(hangisi daha büyükse)
c) Kompartıman döĢemeleri dahil her türlü diğer
döĢemeler
REI Bkz. EK-3c
d) Bodrum kat ile zemin kat arası döĢeme REI 90 veya Bkz. EK-3c
(hangisi daha büyükse)
4.
Çatılar
a) KaçıĢ yolu teĢkil eden her bölüm REI 30 Alt yüzeyden
b) DöĢeme görevi yapan her türlü çatı REI Bkz. EK-3c
c) DıĢtan yangına maruz kalan çatılar (yük taĢıyıcı
değil) EI Bkz. EK-3c DıĢ yüzeyden
5.
DıĢ Duvarlar
a) Parsel sınırın herhangi bir noktasına 2 m.’den
daha yakın her bölüm
REI Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey
b) Parsel sınırdan 2 m. veya daha uzak olan her
bölüm
REI Bkz. EK-3c Binanın iç yüzeyden
6.
Yangın Kompartıman Duvarları
(Bina içindeki farklı kullanım iĢlevlerini birbirinden
ayıranlar)
REI 60 veya Bkz. EK-3c
(hangisi daha büyükse)
Ayrı ayrı her bir yüzey
7. Yangın Kompartıman Duvarları (6 numarada
belirtilenler dıĢındakiler)
REI Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey
8.
Korunumlu ġaftlar
(korunumlu yangın merdiveni yuvaları ve acil durum
asansör kuyuları hariç)
REI 120 Ayrı ayrı her bir yüzey
9.
Korunumlu Yangın Merdiveni Yuvaları, Acil Durum
Asansörü Kuyuları ve Yangın Güvenlik Holü
a) Binanın geri kalanından ayıran duvar REI 120 Binaya bakan yüzey
b) Yangın merdiveni yuvası, acil durum asansör
kuyusu ve yangın güvenlik holünü birbirinden ayıran
duvar
REI 60 Ayrı ayrı her bir yüzey
10. Yangın Kesici EI 30 Ayrı ayrı her bir yüzey
11. Asma Tavan EI 30 Alt taraftan
80/87
Ek-3/C Bina Kullanım Sınıflarına Göre Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri
Bina Kullanım Sınıfları
Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım Süreleri (dak)
Bodrum Katlar(1)
(üstündeki döĢeme
dahil)
GiriĢ veya Üst Katlar
Bodrum Kat(ların)
Derinliği*(m) Bina Yüksekliği (m)
10 m’den
fazla
10 m’den
az
5 m’den
az
21,50
m’den az
30,50
m’den az
30,50 m’den
fazla
1. Konutlar
a) Bir ve Ġki
Ailelik Evler — 30(2) 30 60 — —
b) Apartmanlar 90 60 30(2) 60 90 120
2. Konaklama Amaçlı Binalar
– yağmurlama sistemi yok 90 60 60 60 90 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 60 60 30(2) 60 60 120(3)
3. Kurumsal Binalar
– yağmurlama sistemi yok 90 60 60 60 90 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 90 60 30(2) 60 90 120(3)
4. Büro Binaları
– yağmurlama sistemi yok 90 60 30(2) 60 90 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 60 60 30(2) 30(2) 60 120(3)
5. Ticaret Amaçlı Binalar
– yağmurlama sistemi yok 90 60 60 60 90 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 60 60 30(2) 30(2) 60 120(3)
6. Endüstriyel Yapılar
– yağmurlama sistemi yok 120 90 60 90 120 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 90 60 30(2) 60 90 120
(3)
7. Toplanma Amaçlı Binalar
– yağmurlama sistemi yok 90 60 60 60 90 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 60 60 30(2) 60 60 120(3)
8. Depolama Amaçlı Tesisler
a) Depolar
– yağmurlama sistemi yok 120 90 60 90 120 Ġzin verilmez
– yağmurlama sistemli 90 60 30(2) 60 90 120(3)
b) Otopark
– açık otoparklar — — 15(2) (4) 15(2) (4) 15(2) (4) 60
– diğer otoparklar 90 60 30(2) 60 90 120(3)
* Binanın en alt bodrum kat döĢemesi ile zemin kat döĢemesi arasındaki mesafe.
(1) Bir bodrumun üstündeki döĢeme (veya birden fazla bodrum var ise en üstteki bodrumun üstündeki döĢeme), eğer giriĢ ve üst katlar
için olan yangına dayanım süreleri daha fazla ise o hükümleri sağlamalıdır.
(2) Binaları ayıran yangın kompartıman duvarları için en az 60 dakikaya yükseltilir.
(3) TaĢıyıcı sistemin bir bölümünü teĢkil etmeyen elemanlar için 90 dakikaya düĢürülebilir.
(4) Acil kaçıĢı oluĢturan elemanlar için 30 dakikaya yükseltilir.
81/87
Ek-4 Binalarda En Fazla Kompartıman Alanları
Bina kullanım sınıfları En fazla kompartıman alanı (m2
)
1 Konutlar sınırsız
2 Konaklama 4000 (1)
3 Kurumsal Binalar Sağlık hizmeti amaçlı binalar 1500 (1)
Eğitim tesisleri 6000 (2)
4 Büro Binaları 8000 (1)
5 Ticaret Amaçlı Binalar (4) 2000 (2)
6
Toplanma Amaçlı
Binalar
Yeme içme
4000 (2) Eğlence
Müzeler ve sergi yerleri
Diğer toplanma amaçlı binalar 6000 (2)
7 Endüstriyel Yapılar Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek-1) 6000 (2)
Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2
(Bkz. Ek-1) 15000(3)
8 a) Depolar Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek-1) 1000 (2)
Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2
(Bkz. Ek-1) 5000 (3)
b) Kapalı Otoparklar Sınırlama yok
Not :
(1) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi, duman tahliye sistemi ve benzeri)
yapılmıĢ ise kompartıman alanı 2 katına çıkarılabilir.
(2) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi, duman tahliye sistemi ve benzeri)
yapılmıĢ ise kompartıman alanı sınırsızdır.
(3) Bina tek katlı ise sınırlama yoktur. Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi,
duman tahliye sistemi ve benzeri) yapılmıĢ ise kompartıman alanı sınırsızdır.
(4) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile benzeri yerler hariç.
Ek-5
Ek-5/A Kullanıcı Yükü Katsayısı Tablosu
Kullanım Alanı m
2
/kiĢi
1 Konferans salonu, çok amaçlı salonlar (balo vs), lokanta, kantin, bekleme
salonları, konser salonları, sinema ve tiyatro salonları, topluma açık stüdyo,
düğün salonu vb.
1.5
2 Dans salonları, bar, gece kulüpleri ve
benzeri yerler
Oturulan kısımları için 1.0
Ayakta durulan kısımları için 0.5
3 Sergi alanları, stüdyolar (film, radyo, televizyon, kayıt) 1.5
4 Terminallerin yolcu geliĢ gidiĢ bekleme salonları 3
5 Derslikler, bilgisayar odaları, seminer salonları 1.5
6 Resepsiyon alanları, bekleme alanları, atrium zemini 3
7 Çok amaçlı spor tesisleri 3
8 Süpermarketler, mağazalar, dükkânlar 5
9 Sanat galerileri, müzeler, atölyeler 5
10 Fitnes merkezleri, aerobik salonları, okuma salonları 5
11 Ofisler, dernek merkezleri, halk kütüphaneleri 10
12 Öğrenci yatak odaları 10
13 Paketleme yerleri, fabrika üretim alanları 10
14 Hastane yatak odaları, hemĢire odaları 20
15 Mutfaklar, çamaĢırhaneler 10
16 Otel yatak odaları 20
17 Hastane laboratuarları, eczaneler 20
18 Muayenehane, öğrenci laboratuarları 5
19 Depolar, ambarlar, makina daireleri 30
20 Otoparklar 30
Kullanıcı yükü; gerekli kaçıĢ ve panik hesaplarında kullanılmak üzere 1, 2, 3 ve 4. satırlarda yeralan kullanım alanlarında net alana,
diğer satırlarda yeralan kullanım alanları için brüt alana göre hesaplanır. KiĢi sayısı belirli olan mahallerde, yukarıdaki değerlere
göre hesaplanan değerden az olmamak üzere, belirtilen kiĢi sayısı esas alınır.
82/87
Ek-5/B ÇıkıĢlara Götüren En Uzun KaçıĢ Uzaklıkları ve Birim GeniĢlikleri
Kullanım Sınıfı Tek yön
en çok uzaklık (m)
Ġki yön
en çok uzaklık (m)
Birim geniĢlik için kiĢi sayısı Çıkmaz koridor
en çok uzaklık(m)
Yağmurlam
a Sistemi
yok
Yağmurla
ma
Sistemli
Yağmurla
ma
Sistemi
yok
Yağmurla
ma
Sistemli
Kapı Açıklıklarında
KaçıĢ
Merdivenler
inde
Rampalar
ve
Koridorla
rda
Koridorlar
DıĢarı çıkıĢ
kapısı
Diğer
kapılar ve
koridor
kapıları
Yağmurlam
a Sistemi
yok
Yağmurla
ma Sistemli
Yüksek Tehlikeli
Yerler 10 20 20 35 50 40 30 50 10 20
Endüstrî Amaçlı
Yapılar (1) 15 25 30 60 100 80 60 100 15 20
Yurtlar,
Yatakhaneler 15 30 45 75 50 40 30 50 15 20
MağazalarHata!
Yer iĢareti
tanımlanmamıĢ.,
Dükkânlar,
Marketler
15 25 45 60 100 80 60 100 15 20
Büro Binaları 15 30 45 75 100 80 60 100 15 20
Otoparklar ve
Depolar 15 25 45 60 100 80 60 100 15 20
OkulHata! Yer
iĢareti
tanımlanmamıĢ. ve
Eğitim Yapıları
15 30 45 75 100 80 60 100 15 20
Toplanma Amaçlı
Binalar 15 25 45 60 100 80 60 100 15 20
Hastaneler,
Huzurevleri 15 25 30 45 30 30 15 30 15 20
OtellerHata! Yer
iĢareti
tanımlanmamıĢ.,
Pansiyonlar
15 20 30 45 50 40 30 50 15 20
Apartmanlar 15 30 30 75 50 40 30 50 15 20
(1)Kolay alevlenici malzeme üretimi yapmayan endüstriyel amaçlı yapılarda tek ve iki yönlü uzaklık ´ oranında artırılabilir.
Not: KaçıĢ mesafeleri için, dıĢ kaçıĢ geçitlerinde yağmurlama sistemli binalardaki, açık otoparklarda ise yağmurlama sistemli otopark
kaçıĢ mesafeleri esas alınır.
Ek-6
Bir Sıra Ġçindeki Koltuk Sayısı
Sıra geniĢliği Bir sıradaki en çok koltuk sayısı
mm çıkıĢ yolu bir yanda çıkıĢ yolu iki yanda
300-324 7 14
325-349 8 16
350-374 9 18
375-399 10 20
400-424 11 22
425-449 11 24
450-474 12 26
475-499 12 28
500 ve üzeri KaçıĢ yolu ile sınırlı
83/87
Ek-7
Otomatik Algılama Sistemi Gereken Binalar
Yapı Yüksekliği
(m)
Bina toplam kapalı
alanı (m2
)
1. Konutlar >51,50 –
2. Konaklama Amaçlı Binalar >6,50 >1000
3. Kurum Binaları Eğitim Tesisleri >21,50 >5000
Yataklı Sağlık Tesisleri >6,50 >1000
Ayakta tedavi ve diğer sağlık tesisleri >21,50 >2000
4. Büro Binaları >30,50 >5000
5.Ticaret Amaçlı Binalar (1) > 12,50 >2000
6.Endüstriyel Amaçlı Yapılar (2) >21,50 >7500
7.Toplanma Amaçlı
Binalar
Yeme içme >12,50 >2000
Eğlence >12,50 >2000
Müze ve sergi alanları >6,50 >5000
Terminaller > 6,50 >5000
8. Depolar >6,50 >5000
9. Yüksek Tehlikeli Yerler >6,50 >1000
(1) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile benzeri yangın riski olmayan
yerler hariç.
(2) Metal iĢleme ve montaj vb yangın riski olmayan yerler hariç.
Ek-8
Yağmurlama Sisteminde Su Deposu En Az Hacmi
Ek-8/A Yağmurlama Sistemi, Yangın Dolabı ve Hidrant Tasarımı Ön Hesabı Ġçin Su Deposu En Az
Hacmi
Grup h (m): en alttaki ve en üstteki yağmurlama
baĢlıkları arasındaki yükseklik
Su deposu en az hacmi
(m3
)
DüĢük Tehlike – Islak veya ön uyarılı h ≤ 15
15 < h ≤ 30
30 < h ≤ 45
9
10
11
Orta Tehlike-1 – Islak veya ön uyarılı h ≤ 15
15 < h ≤ 30
30 < h ≤ 45
55
70
80
Orta Tehlike-1 – Kuru veya alternatif
Orta Tehlike-2 – Islak veya ön uyarılı
h ≤ 15
15 < h ≤ 30
30 < h ≤ 45
105
125
140
Orta Tehlike-2 – Kuru veya alternatif
Orta Tehlike-3 – Islak veya ön uyarılı
h ≤ 15
15 < h ≤ 30
30 < h ≤ 45
135
160
185
Orta Tehlike-3 – Kuru veya alternatif
Orta Tehlike-4 – Islak veya ön uyarılı
h ≤ 15
15 < h ≤ 30
30 < h ≤ 45
160
185
200
Orta Tehlike-4 – Kuru veya alternatif Hidrolik Hesap kullanılır
Yüksek Tehlike Hidrolik Hesap kullanılır
84/87
Ek-8/B Yağmurlama Sisteminde Tasarım Yoğunlukları
Tehlike sınıfı Tasarım yoğunluğu mm/dak Koruma alanı (m2
)
Islak veya ön etkili Kuru veya değiĢken
DüĢük Tehlike 2,25 84 Orta Tehlike-1 kullanılır
Orta Tehlike-1 5,0 72 90
Orta Tehlike-2 5,0 144 180
Orta Tehlike-3 5,0 216 270
Orta Tehlike-4 5,0 360 Yüksek Tehlike-1 kullanılır
Yüksek Tehlike-1 7,7 260 325
Yüksek Tehlike-2 10,0 260 325
Yüksek Tehlike-3 12,5 260 325
Yüksek Tehlike-4 Yoğun su
NOT: Depolama alanları ve farklı özellikteki kullanım alanları için TS EN 12845 esas alınır.
Ek-8/C Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi Ġçin Ġlâve Edilecek Su Ġhtiyaçları
Bina Tehlike Sınıfı Ġlave edilecek
Yangın Dolabı Debisi (litre/dak)
Ġlave edilecek Hidrant Debisi
(litre/dak)
Süre
(dak)
DüĢük tehlike 100 400 30
Orta Tehlike-1-2 100 400 60
Orta Tehlike-3-4 100 1000 60
Yüksek Tehlike 200 1500 90
Ek-9
LPG Tüplerinin Bina DıĢında Depolanmasında Asgari Emniyet Uzaklıkları
Depolanan toplam LPG
miktarı (kg)
Bina, bina grupları ve
komĢu arsa sınırı (m)
Cadde, kaldırım, okul, cami,
hastahane ve kamuya açık diğer
yerlere (m)
0 – 1250 0 3
1251 – 2700 3 6
2701 – 4500 6 12
4501’ den fazla 8 15
85/87
Ek-10
Dökme LPG Tankları Asgari Emniyet Uzaklıkları
Beher Tankın
Su Hacmi
m³
Yeraltı
Tankları
m
Yerüstü
Tankları
M
Tankların
Birbirinden Uzaklığı
m
0.5’den az 3 3 0
0.5- 3.0 3 3 1
3.1- 10 5 7.5 1
10.1- 50 7.5 10 1
50.1-120 10 15 1.5
120.1-250 15 23
Birbirine komĢu tankların
çaplarının toplamının µ’ü
250.1- 600 15 38
600.1- 1200 15 61
1200.1- 5000 15 91
5000’den büyük 15 122
Not:
a) Yeraltı tankları için emniyet uzaklıkları tank emniyet valfı ve dolum ağzından ölçülür. Bu durumda yeraltı tankının herhangi
bir kısmının binaya ve üzerinde bina yapılabilecek arsa sınırına uzaklığı 3’m den az olmaz.
b)Yerüstü tankları için emniyet uzaklıkları tankın dıĢ yüzeyinden ölçülür.
AĢağıdaki (c) ve (d) notları sadece yerüstü tanklar için geçerlidir.
c) Tankın komĢu arsa sınırına veya ana trafik yoluna sınır olan bölgesine, en az 1,5 m yüksekliğinde betonarme ve eĢdeğeri
malzemeden yangına 4 saat dayanıklı duvar yapılması hâlinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/3 oranında azaltılır.
d) Yukarıda belirtilen duvara ilave olarak tankın yarı çap seviyesinden itibaren yere bakan alt yüzeyine, ayaklar da dahil olmak
üzere, yangına dayanıklı malzeme ile 2 saat ısı ve yangına karĢı yalıtım yapılması halinde, (c) maddesine göre belirlenen yeni
emniyet mesafeleri 1/2 oranında azaltılır.
Ek-11
Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolama Yerine Göre Depolama Miktarları
Miktarı (litre)
Depolama Yeri Sınıf IA Sınıf IB, Sınıf IC Sınıf II
Zemin seviyesi ve
üstündeki depo hacimleri
20 – 60 100 – 300
Açıkta kurulu depolar 20 – 200 40 – 600
Ek-12
Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolanması
Ek-12/A Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depo Binası Ġçinde Depolanması
Yanıcı ve parlayıcı sıvı sınıfı Orijinal depolama kaplarında toplam miktar TaĢınabilir depolama tanklarında toplam miktar
Toplam kap hacmi (litre) Toplam tank hacmi (litre)
IA 2,500 –
IB 5,000 7,500
IC 10,000 5,000
II 30,000 40,000
IIIA 100,000 150,000
IIIB 200,000 300,000
86/87
Ek-12/B Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Bina Ġçinde Depolanması (1)
En fazla Depolama Alanı
(m2)
Müsaade edilebilir miktar
(litre/ DöĢeme Alanı m2
)
Yangına dayanıklılık (dakika) Yangın korunumu (2)
15 70 60 YOK
15 175 60 VAR
50 140 120 YOK
50 350 120 VAR
(1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların iĢlendiği fabrika ve atölye binalarında iĢlemin yürütüldüğü alandan tecrit edilmiĢ bir alandır.
(2) Yangın korunumu, yağmurlama sistemi, karbondioksit, kuru kimyevi toz veya diğer uygun bir sistem ile sağlanır. Sınıf IA
Sınıf IB sıvı toplam miktarı Ek-12/A’daki değerini aĢmaz.
Ek-12/C Açıkta Kurulu Yerüstü Tankları ile Ġlgili Asgari Emniyet Mesafeleri
Tank Hacmi (Litre)
KomĢu arsa sınırına, ana
trafik yollarına veya demir
yollarına uzaklıkları
(metre)
Tesise ait idari binalara
uzaklıkları
(metre)
Tankların Birbirinden
Uzaklığı
(metre)
1.000 veya daha az 1.5 1.5
1001–3000 3.0 1.5 1
3.001–45.000 5.0 1.5 1
45.001–115.000 7.0 1.5 1.5
115.001–190.000 10.0 3.0
Birbirine komĢu tankların
çaplarının toplamının µ ü
190.001- 375.000 15.0 5.0
375.001–1.900.000 25.0 7,5
1.900.001–3.750.000 30.0 10.0
3.750.001- 7.550.000 40.0 15.0
7.550.001–11.375.000 50.0 17.5
11.375.001 veya daha fazla 55.0 20.0
Mesafeler tank dıĢ cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.
Tank tesis sahasında dökülen sıvıların kolayca biriktirileceği havuzlama sistemi yaptırılır.
Tankların tamamı yağmur, drenaj ve kanalizasyon sisteminden ayrı olarak bir kanal sistemi ile ve uygun bir eğimle bu havuz
sistemine bağlanır.
Ek-12/Ç Yeraltı Tankları ile Ġlgili Asgari Emniyet Mesafeleri
Ek-12/D TaĢınabilir Kaplar ile Depolamada Koruyucu Bölge GeniĢliği
Depolanan Hacim Koruyucu Bölge GeniĢliği
10-30 m³ 10 m.
30-100 m³ 20 m.
200 m³’den büyük 30 m.
Tank Hacmi (Litre)
Yeraltı tanklarının komĢu arsa sınırına, ana trafik
yollarına veya demir yollarına uzaklıkları (metre)
Tankların Birbirinden
Uzaklığı (metre)
500 veya daha az 0 0
500–3000 3.0 1.0
3.001–10.000 5.0 1.0
10.001–50.000 7.5 1.0
50.001–120.000 10.0 1.5
120.001- 250.000 15.0
Birbirine komĢu tankların
çaplarının toplamının µ ü
250.001–600.000 15.0
600.001–1.200.000 15.0
1.200.001- 5.000.000 15.0
5.000.000 den büyük 15.0
Mesafeler Tank dıĢ cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.
87/87
Ek-13
Akaryakıt Servis Ġstasyonlarında Asgari Emniyet Mesafeleri (m)
Akaryakıt
Tankı
Yeraltı(1)
Akaryakıt
Pompası
Adası
Tank
Havalan.
Borusu
Tank
Doldurma
Ağzı
Ġdari
Bina(2)
KomĢu
Arsa
Sınırı
Karayolu
(ġehiriçi)
Sınırı
Karayolu
(ġehirlerarası)
Arsa Sınırı
Topluma
Açık
Yerler(3)
Hastane
Okul
Arsa
Sınırı
Akaryakıt
Tankı
Yeraltı
0,5 2 7,5 5 15 25 50
Akaryakıt
Pompası
(Dispenser)
Adası
0 6 6 6 6 7,5 6 6 25 50
Tank
Havalandırma
Borusu
0 6 1 5 5 3 6 25 50
Tank
Doldurma
Ağzı
0 6 1 5 5 5 6 25 50
(1) Tank dıĢ cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.
(2) Ġstasyonun idari, ticari ve sosyal faaliyetlerinin yürütüldüğü, istasyona ait makine ve donanımların bakımlarının yapıldığı, istasyonun ihtiyacı
olan, elektrik, basınçlı hava ve su temin ünitelerinin bulunduğu yapılardan meydana gelen idari bürolarda bodrum katı bulunamaz. Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce inĢa edilmiĢ istasyonlarda bodrum kat mevcut ise bodrum kat giriĢi ve bodrum katın herhangi bir
açıklığı havalandırma borusu çıkıĢ ucu, doldurma ağzı, tank ve dağıtım birimleri ile aksi cephede (giriĢi arkadan) olması ve giriĢte eĢik ve eĢikten
sonra dıĢarıya doğru bir meyil bulunması Ģarttır.
(3) Topluma açık yerler: Konaklama, tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaĢım, araç bekleme, alıĢ-veriĢ gibi sebeplerle 50 veya daha fazla kiĢinin
bir araya gelebildiği bütün binalar veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar.
NOT:
a) Topluma açık yerler ile hastane ve okul arsa sınırına olan mesafeler mevcut akaryakıt istasyonları için % 60 azaltılır. Ġstasyonda sadece motorin
tankı olması hâlinde, bu mesafeler yeni istasyonlarda % 50 azaltılabilir.
b) Akaryakıt istasyonlarında, binaların pencere, kapı, klima, aydınlatma sistemi gibi herhangi bir açıklığı olmayan cephesine 0 metre olabilir.
Nefeslik ağzı, çatı veya elemanlarından en az 3,6 m yüksekte olmalı ve toplam yükseklik 9 m’yi aĢmamalıdır.
Ek-14
ÇıkıĢlara Götüren En Uzun KaçıĢ Uzaklıkları
Kullanım Sınıfı
Tek yön
en çok uzaklık (m)
Ġki yön
en çok uzaklık (m)
Yağmurlama
sistemi yok
Yağmurlama
sistemli
Yağmurlama
sistemi yok
Yağmurlama
sistemli
Yüksek Tehlikeli Yerler 10 20 20 35
Endüstriyel Amaçlı Yapılar(1) 15 25 30 60
Yurtlar, Yatakhaneler 15 30 45 75
Mağazalar, Dükkânlar, Marketler 15 25 45 60
Büro Binaları 15 30 45 75
Otoparklar ve Depolar(1) 15 25 45 60
Okul ve Eğitim Yapıları 15 30 45 75
Toplanma Amaçlı Binalar 15 25 45 60
Hastaneler, Huzurevleri 15 25 30 45
Oteller, Pansiyonlar 15 20 30 45
Apartmanlar 15 30 30 75
(1) Kolay alevlenici malzeme üretimi yapmayan endüstriyel tesislerde uzaklık en çok 2 katına kadar artırılabilir.
